در این روزها یکی از سوژههای داغ در میان کاربران افغانستانی فیسبوک و تویتر، حضور رومیالقحطانی به نمایندهگی از کشور عربستانِ سعودی در رقابت دختر شایستهی سال آسیا میباشد.
از چند روز بدینسو هر صفحهای را که مرور میکنم، میبینم به این موضوع پرداخته و با انتشار تصاویر نیمهبرهنه رومیالقحطانی، تحلیلهایی در موافقت و مخالفت با این امر منتشر کردهاند.
چرا حضور یک دختر عربستانی در رقابتهای دختر شایسته سال آسیا، در میان کاربران افغانستانی در شبکههای اجتماعی بحثبرانگیز شده است؟
به باور من، این امر میتواند دو علت داشته باشد:
عربستان امروزی یکی از کشورهایی است که بیشترین اماکن مقدس مذهبی مسلمانان را در خود جا داده است. یکی از این اماکن، کعبه شریف است. کعبه شریف، یکی از اماکن مقدسی است که «خانهی خدا» یا بیتالله شریف خوانده میشود و همهساله چندین میلیون زایر از سراسر جهان به قصد ادای فریضهی حج به زیارت آن میروند.
علاوه بر این، مسلمانان جهان، سرزمین حجاز را به عنوان سرزمین و خاستگاه پیامبر اسلام میشناسند و به این دلیل نیز برای آن قداست ویژهای قایلاند.
بنابراین، مردم افغانستان، وقتی میبینند که بن سلمان، شهزاده عربستان، به سرعت دارد روند سکولاریزاسیون را در سرزمین وحی تطبیق میکند، برای شان غیرقابل پذیرش و غیرقابل تحمل جلوه میکند و به آن واکنش نشان میدهند.
حمایت عربستان از وهابیت و سلفیت در افغانستان
دلیل دوم اما حمایت عربستان سعودی از وهابیت و سلفیت در افغانستان است.
وهابیت و سلفیت یکی از گروههای تکفیری است که با کوچکترین بهانه مردم را تکفیر میکنند و مشرک و غیرموحد میخوانند.
پیروان این مسلک را در افغانستان کسانی تشکیل میدهند که یا در عربستان سعودی تحصیل و یا در مدارس وابسته به عربستان سعودی در پاکستان درس خوانده اند.
فارغان این مدارس را در افغانستان، ملاهای وهابی مینامند.
ملاهای وهابی در افغانستان، بر اساس آموزههای امام محمد بن عبدالوهاب، اکثر رسم و عنعنات مردم افغانستان را شرکآلود و بدعت خوانده و در برابر آن سخت موضع میگیرند.
یکی از رسومی که ملاهای وهابی با آن مخالفت میکنند، زیارت قبور است. در افغانستان رسم است که مردم به زیارت اولیاءالله و مشایخ طریقت میروند و آنجا نذر و صدقه میکنند.
وهابیها اما رفتن به زیارت قبور را شرک میدانند و مردم را از توسل به غیرالله برحذر میدارند.
ستیز وهابیون با مردم افغانستان نیز باعث شده است تا مردم افغانستان تحولات درونی عربستان سعودی را زیر نظر داشته باشند و به هر اتفاقی که در آنجا بیفتد، واکنش نشان دهند.
مردم از ملاهای وهابی میپُرسند که اگر خیلی حساسیت دینی تان بالا است، چرا در برابر سکولاریزاسیونی که توسط محمد بن سلمان در عربستان سعودی و در سرزمین وحی دارد اتفاق میافتد، واکنش نشان نمیدهید و چرا در برابر سیاستهای دینزدایانهی شاهزاده سعودی ساکت هستید؟
در واقع، واکنشهای گستردهی مردم به حضور رومیالقحطانی در رقابتهای دختر شایسته سال آسیا، هم واکنشی است به سیاستهای سکولاریستی شاهزاده سعودی، و هم به افراطگری وهابیها در افغانستان و سکوت شان در عربستان.
ملاهای وهابی در حالی که در افغانستان با کوچکترین بهانه، مردم را تکفیر میکنند، اما به علت وابستگی مالی به عربستان سعودی، در برابر سیاستهای بن سلمان کاملا ساکتاند و برای خود حق هیچ گونه اظهار نظری را قایل نیستند.