سفر ندامحمد ندیم به ایران؛ تضاد میان سیاست آموزشی طالبان و واقعیت‌های منطقه

دسته: تحلیل
نویسنده: حکیم حکمت
1404/09/16
12:36 ب.ظ
بازدید: 9

پایگاه خبری تحلیلی روایت : سفر ندامحمد ندیم، وزیر تحصیلات عالی طالبان، به ایران بار دیگر نگاه‌ها را متوجه یکی از جنجالی‌ترین چهره‌های حکومت طالبان کرده است؛ فردی که نام او با «محرومیت زنان از آموزش»، «تعطیلی دانشگاه‌ها بر روی دختران» و «بی‌اعتنایی به علوم عصری» گره خورده است. دیدار او از کشوری که نزدیک به ۷۱۰ هزار دانشجو و دانش‌آموز افغانستانی را در نظام آموزشی خود جای داده، پرسش‌های فراوانی را در میان جامعه مهاجر و دانشگاهیان برانگیخته است؛ پرسش‌هایی که سال‌هاست در افغانستان بی‌پاسخ مانده و حالا باید در ایران مطرح شوند.

سفر ندامحمد ندیم، وزیر تحصیلات عالی طالبان، به ایران بار دیگر نگاه‌ها را متوجه یکی از جنجالی‌ترین چهره‌های حکومت طالبان کرده است؛ فردی که نام او با «محرومیت زنان از آموزش»، «تعطیلی دانشگاه‌ها بر روی دختران» و «بی‌اعتنایی به علوم عصری» گره خورده است. دیدار او از کشوری که نزدیک به ۷۱۰ هزار دانشجو و دانش‌آموز افغانستانی را در نظام آموزشی خود جای داده، پرسش‌های فراوانی را در میان جامعه مهاجر و دانشگاهیان برانگیخته است؛ پرسش‌هایی که سال‌هاست در افغانستان بی‌پاسخ مانده و حالا باید در ایران مطرح شوند.

ندیم از چند سال پیش به‌عنوان معمار اصلی محدودیت‌های آموزشی طالبان شناخته می‌شود. سیاست‌هایی که او طراحی و رهبری کرده، عملاً یک نظام آپارتاید جنسیتی را در افغانستان ایجاد کرده است؛ نظامی که در آن زنان نه تنها از آموزش عالی، بلکه از بسیاری از عرصه‌های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی کنار زده شده‌اند. این تصمیم‌ها نه مبنای دینی متقن دارد و نه پشتوانه اجتماعی، بلکه تنها بازتاب ذهنیت قبیله‌ای و مردسالار گروهی است که از دنیای امروز فاصله گرفته‌اند. نتیجه آن، محروم شدن میلیون‌ها دختر و زن از ابتدایی‌ترین حقوق بشری است؛ حقی که در تمامی اسناد بین‌المللی و آموزه‌های اسلامی نیز بر آن تأکید شده است.

دانشجویان افغانستانی در ایران بیش از هر گروه دیگری حق دارند پرسش‌های خود را مستقیم و بی‌پرده با ندامحمد ندیم در میان بگذارند. بسیاری از آنان شاهد بوده‌اند که چگونه دختران خانواده‌های‌شان در افغانستان به‌دلیل سیاست‌های طالبان از ادامه تحصیل بازمانده‌اند. برخی دیگر با چشمان خود دیده‌اند که دانشگاه‌هایی که روزی در آن تیره‌ترین برنامه‌ها تدریس می‌شد، امروز با کمبود استاد، فرار نخبگان و عقب‌گرد علمی روبه‌رو است. سؤال آنها ساده است: چرا باید دختران افغان از حق آموزش محروم شوند؟ و مهم‌تر از آن: آینده کشوری بدون نیروی متخصص زن چگونه خواهد بود؟

افزون بر این، پرسش درباره سرنوشت علوم عصری، تکنولوژی، طب و مهندسی در افغانستان نیز ضروری است. طالبان بارها از «علوم اسلامی» سخن گفته‌اند، اما هرگز روشن نساخته‌اند که چگونه می‌خواهند کشوری در قرن بیست‌ویکم را بدون علوم مدرن اداره کنند. دانشجویان افغانستانی در ایران تجربه عینی تحصیل در نظامی مدرن را دارند و می‌دانند که پیشرفت بدون علم، تحقیق و آزادی آکادمیک ناممکن است.

به همین دلیل، سفر ندامحمد ندیم به ایران باید تنها یک دیدار تشریفاتی نباشد. او موظف است در برابر پرسش‌هایی که سال‌ها از آنها گریخته، پاسخگو باشد. یک کنفرانس مطبوعاتی عمومی بهترین فرصت برای این پاسخ‌گویی است؛ فرصتی که هم دانشجویان و هم رسانه‌ها بتوانند از او درباره سیاست‌های سختگیرانه‌اش بپرسند. اگر طالبان مدعی‌اند که سیاست‌های‌شان مشروع، موجه و مطابق با ارزش‌های اسلامی است، چرا از گفت‌وگو و توضیح فرار می‌کنند؟

فرصتی که اکنون فراهم شده است، نباید از دست برود. دانشجویان افغانستانی در ایران صدای میلیون‌ها جوان خاموش‌شده در افغانستان هستند. پرسش‌های آنان نه سیاسی است و نه جناحی؛ بلکه دفاعی است از حق آموزش، حق پیشرفت و حق نفس‌کشیدن در فضای آزاد علمی. ندامحمد ندیم باید این صدا را بشنود و توضیح دهد که چرا آینده نصف جمعیت افغانستان را گروگان گرفته‌اند و چگونه می‌خواهند کشور را بدون زنان و بدون علم به سمت پیشرفت ببرند.

این پرسش‌ها باید مطرح شوند؛ و این بار، سکوت پذیرفته نیست.

نوشته های مرتبط :