تلاش ناکام جنرال رفیع در آستانه سقوط رژیم کمونیستی

دسته: اخبار فضای مجازی
نویسنده: تحریریه روایت
1404/08/20
9:32 ق.ظ
بازدید: 2

پایگاه خبری تحلیلی روایت : شش ماه پیش از فروپاشی رژیم حزب دموکراتیک خلق افغانستان، زمانی که نشانه‌های ضعف در بدنه‌ی حکومت آشکار شده بود و تماس‌های پنهانی برخی رهبران حزب با مجاهدین شدت گرفته بود، داکتر نجیب‌الله نشستی مهم با اعضای ارشد حزب و دولت برگزار کرد.به گزارش عارف منصوری، نجیب‌الله در این نشست با بررسی اوضاع داخلی و خارجی، دو خطر عمده را برای حکومت خود برشمرد: از شمال، نیروهای احمدشاه مسعود و از جنوب، نیروهای گلبدین حکمتیار. او گفته بود:«حکمتیار امکانات و پشتیبانی وسیع پاکستان را دارد، اما تجربه‌ی رهبری جنگ و نیروهای منسجم برای سرنگونی حکومت را ندارد. اما خطر شمال جدی‌تر است؛ مسعود فرمانده‌ای باتجربه و کارآزموده است، هرچند از امکانات گسترده برخوردار نیست.»

به روایت عارف منصوری

شش ماه پیش از فروپاشی رژیم حزب دموکراتیک خلق افغانستان، زمانی که نشانه‌های ضعف در بدنه‌ی حکومت آشکار شده بود و تماس‌های پنهانی برخی رهبران حزب با مجاهدین شدت گرفته بود، داکتر نجیب‌الله نشستی مهم با اعضای ارشد حزب و دولت برگزار کرد.

به گزارش عارف منصوری، نجیب‌الله در این نشست با بررسی اوضاع داخلی و خارجی، دو خطر عمده را برای حکومت خود برشمرد: از شمال، نیروهای احمدشاه مسعود و از جنوب، نیروهای گلبدین حکمتیار. او گفته بود:

«حکمتیار امکانات و پشتیبانی وسیع پاکستان را دارد، اما تجربه‌ی رهبری جنگ و نیروهای منسجم برای سرنگونی حکومت را ندارد. اما خطر شمال جدی‌تر است؛ مسعود فرمانده‌ای باتجربه و کارآزموده است، هرچند از امکانات گسترده برخوردار نیست.»

نجیب تأکید کرده بود که خطر اصلی نه از سوی دشمنان بیرونی، بلکه از درون حزب است؛ از کسانی که با خروج نیروهای شوروی دچار یأس شده و با مجاهدین تماس گرفته‌اند. او وعده داد اگر اعضای حزب انسجام خود را حفظ کنند، می‌تواند در زمستان پیش‌رو خطر سقوط را مهار کند.

اما به روایت منصوری، این وعده عملی نشد. با نزدیک‌شدن به روزهای پایانی حکومت، شکاف میان دو جناح «خلق» و «پرچم» به رقابت قومی میان پشتون‌ها و تاجیک‌ها بدل شد. تاجیکان با احمدشاه مسعود و پشتون‌ها با گلبدین حکمتیار تماس برقرار کردند تا قدرت را به هم‌تبار خود منتقل کنند.

در همین فضا، محمد رفیع – از چهره‌های پرنفوذ جناح پرچم – به نمایندگی از پشتون‌های حزب، راهی لوگر شد تا با حکمتیار دیدار کند. منصوری می‌نویسد:

«رفیع در دیدار با حکمتیار گفته بود که ارگ، وزارت داخله، بخشی از وزارت دفاع و امنیت دولتی (خاد) در اختیار ماست. مجاهدین خود را هماهنگ کنید تا این نقاط را به شما تحویل دهیم.»

در پایان ملاقات، رفیع جمله‌ای گفت که بعدها نقل محافل شد:

«مونږ یې وگټله، تاسې یې وساتئ»
(ما آن را به‌دست آوردیم، شما نگهش دارید.)

به نقل از منصوری، حکمتیار با شنیدن این وعده، خود را فاتح کابل پنداشت و در میان یارانش آیه‌ی «إِنَّا فَتَحْنَا لَكَ فَتْحًا مُبِينًا» را تلاوت کرد. اما تحولات بعدی به سود او پیش نرفت؛ طرح‌های پشت‌پرده ناکام ماند و نیروهای احمدشاه مسعود نخستین کسانی بودند که وارد کابل شدند.

منصوری می‌نویسد که جنرال رفیع پس از شکست این تلاش، مدتی در کابل پنهان بود و هنگام فرار از کشور توسط نیروهای شورای نظار شناسایی شد، اما با وساطت استاد عبدالرسول سیاف اجازه یافت افغانستان را ترک کند.

رفیع پس از سال‌ها زندگی در تبعید درگذشت. روایت‌های متعددی از نقش او در روزهای پرآشوب پیش از سقوط حکومت نجیب‌الله باقی مانده است — از افسر پرچمیِ کودتای هفت ثور تا میانجی ناکام میان حزب دموکراتیک خلق و مجاهدین

نوشته های مرتبط :