حکمتیار در میان رهبران جهادی چهره‌ی متمایز، متفاوت و منحصربه‌فرد بود و همچنان است. این تمایز و تفاوت و منحصربه‌فرد بودن را، می‌توان در ابعاد منفی و مثبت در او مشاهده و ملاحظه کرد. حکمتیار این امتیاز را دارد؛ که پیوسته مطالعه می‌کند و در هر شرایطی دیدگاه سیاسی‌اش را روشن و شفاف می‌نگارد. صرف‌نظر از اینکه نظرات او غلط یا درست باشد؛ همین‌که با نگارش آراء و افکار، خود را در معرض قضاوت و تحلیل افکار عمومی قرار می‌دهد، امر مهم و قابل‌توجه می‌باشد. چه بسی رهبرانی داشتیم که مصداق صُمٌّ بُكمٌ عُميٌ فَهُم بودند و رفتند
