چکیده این مقاله با رویکرد توصیفی_تحلیلی به بررسی امکانهای صلح و جنگ در جهان، بهویژه در خاورمیانه، میپردازد و نشان میدهد که صلح پایدار صرفاً به معنای «نبود جنگ» نیست، بلکه مستلزم تحقق عدالت اجتماعی، حکمرانی پاسخگو، همکاریهای منطقهای و نهادینهسازی فرهنگ مدارا است. چارچوب نظری پژوهش بر پیوند اندیشهای «صلح پایدار» کانت با تمایز میان «صلح مثبت» و «صلح منفی» در نظریه گالتونگ استوار است و وضعیت خاورمیانه را در سه سطح ساختاری، کارکردی و ایدئولوژیک تبیین میکند. نتایج مطالعه نشان میدهد که گذار از اقتصاد رانتی به اقتصاد مولد، شفافسازی تصمیمهای امنیتی و نظامی، تقویت نهادهای میانجی
