دانشگاه

گفتگو با صالح محمد خلیق؛«آیا استاد فرزاد شعر می‌گوید؟ گفتم: استاد فرزاد «شاعر» می‌گوید»

۱۴۰۳/۰۱/۱۹ 11:32 بدون دیدگاه

روز گذشته برابر بود با نهمین ساگرد درگذشت استاد محمدعمرفرزاد نویسنده، شاعر، پژوهشگر و ادبیات شناس افغانستان بود. به همین مناسبت و به منظور یادآوری از کارنامه استاد فرزاد، پایگاه تحلیلی-خبری روایت مصاحبه‌ای را با استاد صالح محمد خلیق، رییس شورای نویسندگان بلخ و یکی از دوستان و همکاران نزدیک استاد فرزاد انجام داده است که خدمت خوانندگان محترم تقدیم می‌گردد. پرسش نخست: استاد فرزاد کی بود، کجا تولد شد و در چه زمینه و در کجا آموزش دید؟ پاسخ: زنده‌یاد استاد محمدعمر فرزاد فرزند پادشاه، دانش‌مند، عارف، پژوهش‌گر و ادبیات‌شناس تاجیک افغانستان بود که در سال ۱۳۲۲

علم ستیزی در افغانستان

۱۴۰۳/۰۱/۰۷ 12:59 بدون دیدگاه

امروزه همه می‌خواهند به‌گونه‌ای از علم و دانش تعریف ارائه بدهند؛ تا شاید در گوش طالبان خوش آمده و دروازه‌های دانشگاه‌ها و مکاتب را بر روی دختران بازنمایند. یکی، از مزایای کسب علم می‌گوید و یکی از مفاسدی منع کسب علم. یکی می‌خواهد با تحلیل و تحقیق اثبات نماید که علم چیزی ارزشمند و نجات بخشی است و یکی دیگر هم با تجربیاتی که خود کسب‌ کرده، می‌خواهد به مردم و خصوصاً به طالبان بفهماند که تنها راه نجات از فقر و بدبختی و مشکلات از جاده‌ی علم دانش می‌گذرد، نه با آموختن درس فقه و معارف اسلامی. روشنفکران،

زبان فارسی در اسارت طالبان

۱۴۰۲/۱۲/۱۶ 12:16 بدون دیدگاه

زبان پارسی در افغانستان به‌مثابه‌ی مادر برای فرزندانش است که قرن‌ها است در این کشور نسل‌های گوناگونی را تربیت و آموزش داده است. همه‌ی اقوام افغانستان با تاکید بر این جایگاه، همواره از این زبان آموخته اند و در زندگی‌شان عملی کرده‌اند. روایت‌های بسیاری است که در ۵۰ سال پیش، پشتون‌های که می‌خواستند فرزندان‌شان به جایگاه علمی و اجتماعی و فرهنگی دست پیدا کنند، آن‌ها را تشویق می‌‌کردند که فارسی یاد بگیرند. و این برای آن‌ها به‌مثابه‌ی آموزش زبان انگلیسی برای امروز بود. اما در پهلوی این، همواره حکومت‌ها دشمنی دیرینه‌ای با زبان فارسی داشته‌اند و از صدسال به

فارسی؛ ریشه، هویت، تکیه‌گاه و بستر رشد افغانستان است بخش اول

۱۴۰۲/۱۱/۲۶ 10:36 بدون دیدگاه

گفتگو با سیدرضا محمدی شاعر و نویسنده کشور در پیوند به پیشینه، امروز و آینده‌ی زبان و ادبیات فارسی در افغانستان. بخش اول پرسش: ریشه‌ی پارسی‌ستیزی از کجا آغاز می‌شود؟ پاسخ: با سلام به شما و خوانندگان محترم. درباره فارسی ستیزی بایستی یک صحبت مفصل انجام داد چون این پدیده در مسایل امنیتی و مطالعات روابط بین‌الملل به‌خصوص در حوزه مطالعات استعمار، یا آنچه بعدها شرق‌شناسی نامیده شد، ریشه دارد. مشکل زبان فارسی گستردگی گویندگان آن و ذخیره معرفتی عظیم این زبان، در ادبیات و حکمت است. مستشرقانی که برای اتاق‌های فکر مربوط به استعمار کار می‌کردند به دودسته

زندگی یک پاکستانی، از کل افغانستان مهم‌تر است؟!

۱۴۰۲/۱۱/۰۷ 12:38 بدون دیدگاه

عاصم منیر رییس ستاد ارتش پاکستان در بیانیه‌ای درباره اولویت‌های سیاست خارجی این کشور در قبال همسایگان گفته است: “زندگی یک پاکستانی، از کل افغانستان مهم‌تر است.” او به طالبان هشدار داده است که “ما حاضریم همه‌چیز را قربانی کنیم.” و همچنان گفته است وقتی موضوع ایمنی و امنیت شهروندان پاکستانی در میان باشد، [اگر لازم باشد] کل افغانستان را هم می‌توان ویران کرد. او در ادامه گفته است؛ ارتش پاکستان کسانی را که به”فرزندان پاکستان” حمله می‌کنند، تعقیب خواهد کرد. این مقام ارشد نظامی پاکستان ادعا کرده که “شورش در بلوچستان از دیرزمانی مورد حمایت افغانستان بوده و

درگیری با حاشیه‌ها

۱۴۰۲/۱۱/۰۵ 12:59 بدون دیدگاه

دکتر انوشه یک روایت را از مولانا جلال‌الدین محمد بلخی، بازگو می‌کند که در آن مولانا به اصل و حاشیه پرداخته است. روایت چنین است که مولانا می‌گوید: برای شهری پاسبانی بوده است. این پاسبان نیمه‌های شب با یک گاری/گادی‌ ران سر می‌خورد. از گاری‌بان می‌پرسد که در این بوری گاری خودش چه را جا داده است؟ گاری‌بان می‌گوید هیچ‌چیزی نیست؛ فقط پوشال و اشغال است. پاسبان دستور بازرسی را می‌دهد و تمامی پوشال را به زمین می‌ریزند و هیچ‌چیزی از این وسط، گیر پاسبان شهری نمی‌افتد. این قصه چند شب ادامه پیدا می‌کند و بالاخره پاسبان تصمیم می‌گیرد

آگاهی، روشنگری و مسوولیت ما

۱۴۰۲/۱۰/۲۸ 09:37 بدون دیدگاه

به یکی از واژه‌گانی که در زندگی به شدت علاقه‌مند هستم؛ روشنگری است. وقتی این واژه را به زبان می آورم دقیقا دلم روشن میشود مثل یک روز آفتابی در دل یک روستای سبز که پر از نور الهی‌ست. هم‌زمان اگر بتوانم در این زمینه کاری کنم که خیلی از آن لذت میبرم و این آگاهی‌ را داشته باشم و درک مسوولیت کنم در برابر آن. از فواید این واژه هرچه بنویسیم کم است. آگاهی همان قسمت روشن زندگی است. دقیقا انسان وقتی آگاه می‌شود که دانش می‌آموزد، کتاب می‌خواند و از آن در پیش‌برد زندگی خود

طالبان، افغانستان و هوش مصنوعی

۱۴۰۲/۱۰/۲۶ 11:38 بدون دیدگاه

عصر امروز، عصر هوش مصنوعی است. در این عصر اکثر مردم، در سراسر دنیا، در حوزه‌های مختلف از هوش مصنوعی استفاده می‌کنند. استفاده از هوش مصنوعی در دنیا چنان عمومیت یافته است که صندوق بین‌‎المللی پول در تازه‌ترین گزارش خود گفته است که هوش مصنوعی بر ۴۰ درصد مشاغل در سراسر جهان تاثیر خواهد گذاشت و استفاده از آن احتمالا نابرابری‌ها را تشدید خواهد کرد. البته در این میان، یک کشور مستثنا خواهد بود: افغانستان. افغانستان زیر سلطه طالبان هرگز وارد عصر هوش مصنوعی نخواهد شد. زیرا استفاده از هوش مصنوعی به دانش‌ فناوری‌های جدید نیاز دارد، اما طالبان

طالبان: کتابخانه‌های دانشگاه‌های خصوصی از وجود کتاب‌های «خلاف فقه حنفی» تصفیه شوند

۱۴۰۲/۰۹/۳۰ 09:34 بدون دیدگاه

وزارت تحصیلات عالی طالبان به تمام دانشگاه‌ها و مؤسسات تحصیلی خصوصی هدایت داده است که کتابخانه‌های این نهادهای تحصیلی را از وجود کتاب‌های «خلاف فقه حنفی» تصفیه کنند. ریاست دعوت و ارشاد وزارت تحصیلات عالی طالبان این هدایت را به تاریخ ۲۳ قوس سال جاری در نامه‌ای عنوانی دانشگاه‌ها و مؤسسات تحصیلی خصوصی صادر کرده است. در این نامه آمده است که کتابخانه‌های دانشگاه‌ها و مؤسسات تحصیلی خصوصی باید از وجود کتاب‌های «خلاف فقه حنفی»، کتاب‌های سیاسی و کتاب‌هایی که «مشکلات عقیدتی به میان می‌آورد»، تصفیه شود. در نامه همچنین آمده است که به جای این گونه کتاب‌ها، باید

یک سال ناامیدی برای دختران؛ منع آموزش دختران در افغانستان از سوی گروه طالبان یک ساله شد

۱۴۰۲/۰۹/۲۹ 15:18 بدون دیدگاه

محرومیت دختران از آموزش‌های عالی در افغانستان یک‌ساله شد. طالبان در یک سال گذشته هیچ اقدامی برای بازگشایی دانشگاه‌ها به‌روی دختران نکرد. شماری از دانشجوان دختر به رسانه ها گفتند که آینده و امیدی برای زندگی در افغانستان ندارند. وزارت تحصیلات عالی طالبان در (٢٩ قوس) سال ١٤٠١ اعلام کرد که آموزش دختران در دانشگاه‌ها تا «امر ثانی» تعلیق شده است. طالبان در ١٢ ماه گذشته، با وجود اعتراضات زنان در داخل کشور و درخواست‌های جهانی هیچ کاری برای بازگشایی دانشگاه‌ها به‌روی دختران نکرد و برعکس محدودیت‌های جدیدی بر زندگی اجتماعی زنان وضع کردند. «بانو» دختری است که با روی کار

شتابِ فارسی‌ستیزی طالبان و سکوت فارسی‌زبانان

۱۴۰۲/۰۹/۱۹ 10:28 بدون دیدگاه

دیروز خبری از طریق شبکه‌های اجتماعی از ولایت هرات دست به دست می‌شد، مبنی بر اینکه گروه طالبان در یک اقدام بی‌پیشینه، زبان فارسی را از بل‌های برق دولتی این ولایت حذف کرده‌اند. این خبر، باری دیگر بر فارسی‌ستیزی طالبان مهر تایید می‌گذارد و از پروژه‌ی پنهان آنان در برابر حذف زبان فارسی پرده بر می‌دارد. از سوی هم، به تمام فارسی‌زبانان کشور هشدار می‌دهد که تا دیر نشده، در برابر این فارسی‌ستیزی طالبان بی‌ایستند. اینجا بر حسب تاکید، یک بار دیگر از رفتارهای خصمانه‌ی گروه طالبان با زبان‌فارسی یادآوری می‌کنم تا هشداری باشد به تمام فارسی‌زبانان افغانستان، که

نامه‌ی یک دانش‌جو

۱۴۰۲/۰۹/۱۶ 12:00 بدون دیدگاه

ما ۵۰۰ تن محصل انتخاب شده برای بورسیه های دولتی روسیه در سال ۲۰۲۳ بگونه آنلاین ثبت نام کردیم و توسط خانه علم و فرهنگ روسیه از میان ۳۰۰۰۰ اشتراک کننده کامیاب شدیم. از ۱۰ ماه بدینسو در حال طی مراحل کارهای خود بودیم و الی امروز هر محصل ۵۰ هزار الی ۱۰۰ افغانی برای خدمات اخذ ویزه معاینات صحی ، اخذ بیمه و خرید وسایل مورد نیاز هزینه نمودیم، حدود دو ماه پیش، قبل از اخذ ویزه روسیه، ضمانت خط معتبر و تعهد نامه معتبر کتبی برای وزارت تحصیلات عالی نیز تسلیم نمودیم که نشان دهنده اراده ما

ازدحام جمعیت در یک کنسرت در هند جان چهار تن را گرفت و بیش از ۶۰ تن زخمی برجای گذاشت

۱۴۰۲/۰۹/۰۵ 10:01 بدون دیدگاه

رسانه‌های هندی گزارش داده‌اند که در پی ازدحام جمعیت در یک دانشگاه در جنوب هند، دست‌کم چهار تن جان‌باخته و بیش از ۶۰ تن دیگر زخمی شده‌اند. بربنیاد گزارش هندوستان تایمز، این رویداد شنبه‌شب، ۲۵ نوامبر، در دانشگاه «علم و فناوری کوچین» در ایالت جنوب غربی کرالا رخ داده است، جایی که قرار بود یک کنسرت برگزار شود. عارف محمد خان، والی ایالت کرالا، در صفحه اجتماعی ایکس نوشت: «از خبر مرگ چهار دانش‌آموز عمیقاً شوکه و اندوهگین شدم.» وضعیت چهار تن از زخمیان این رویداد نیز وخیم گزارش شده است. این رویداد زمانی رخ داده است که جمعیتی

داستان تراژیک دانشگاه در افغانستان تحت حاکمیت طالبان

۱۴۰۲/۰۷/۰۸ 11:43 بدون دیدگاه

با آمدن امارت قرون وسطایی طالبان، افغانستان به شکل وحشتناکی گرفتار عقب‌گرد و فروپاشی شد. این عقب‌گرد را در همه زمینه‌ها می‌توان مشاهده کرد. زنان به کلی از صحنه زندگی حذف شدند، تحصیلکرده‌ها بی‌کار و بی‌روزگار و آواره شدند، ژورنالیستان کار خود را از دست دادند، رسانه‌ها تعطیل شدند، کارمندان دولت- اگر در بهترین حالت کار خود را از دست ندادند- مجبور شدند خود را با قوانین بدوی طالبان هماهنگ بسازند و از این‌گونه موارد. یکی از عرصه‌هایی که با آمدن طالبان به شدت دچار لطمه و صدمه شد بخش تعلیم و تربیه و تحصیلات عالی کشور بود.

وحدت مدرسه و مکتب؛ سیاستِ طالبانی‌سازی مکاتب

۱۴۰۲/۰۴/۲۱ 16:16 بدون دیدگاه

راستش من هر باری که می‌شنوم دولتی از برقراری «وحدت» در جامعه صحبت می‌کند، از ترس می‌لرزم. آن‌چه که باعث شده است تا نگاه مثبتی به سیاست وحدت‌طلبی نداشته باشم، جنایات تاریخی است که زیر نام «تحکیم وحدت» در جوامع بشری اتفاق افتاده است. نیم نگاهی به تاریخ جوامع بشری نشان می‌دهد که وقتی دولتی از وحدت‌خواهی صحبت کرده است، به دنبال آن سرکوب و ستم و حذف و طرد راه افتاده است. مثلا القادر بالله عباسی وقتی به خلافت رسید، برای تحکیم وحدت در جامعه اسلامی، اعتقادنامه قادری -قایمی را نوشت. این اعتقادنامه که بعدا توسط القایم

حقانی: فاصله میان مکاتب، مدارس و دانشگاه‌ها از بین رفته است

۱۴۰۲/۰۴/۲۰ 17:30 بدون دیدگاه

سراج‌الدین حقانی، سرپرست وزارت داخله طالبان در نشستی در ولایت خوست گفته که پس از روی‌کارآمدن طالبان، فاصله میان مکاتب، مدارس دینی و دانشگاه‌ها از بین رفته است. حقانی این سخنان را روز سه‌شنبه، ۲۰ سرطان، در سمپوزیم ملی علوم طبیعی دانشگاه شیخ زاید در خوست بیان کرده است. او گفته است که اکنون مدرسه، مکتب و دانشگاه همه در یک مسیر قرار گرفته‌اند و فاصله میان آن‌ها از بین رفته است. به گفته وی، از مدتی زیادی در کشور تلاش جریان دارد تا مدارس و دانشگاه‌ها در مقابل هم قرار داده شوند. این در حالی است که پس‌

معاش استادان دانشگاه‌های دولتی افزایش یافت

۱۴۰۲/۰۱/۲۱ 13:29 بدون دیدگاه

وزارت تحصیلات عالی طالبان اعلام کرده که پس از تلاش‌های زیاد معاشات اعضای کادر علمی دانشگاه‌های دولتی افزایش یافته است. این وزارت چاشت روز دوشنبه، ۲۱ حمل، در رشته توییت‌هایی گفته که افزایش امتیازات اعضای کادر علمی از سوی ریاست‌الوزرای گروه طالبان منظور شده است. براساس تصمیم تازه طالبان، معاش رتبه علمی پوهاند از ۳۹ هزار افغانی به ۶۰ هزار افغانی، پوهنوال از ۳۳ هزار به ۴۵ هزار افغانی، پوهندوی از ۲۷ هزار به ۳۸ هزار افغانی و به این ترتیب معاش رتبه علمی پوهنمل از ۲۱ هزار به ۳۰ هزار افغانی، پوهنیار از ۱۸ هزار به ۲۵

ندیم: برای کسی که تفکر امارتی نداشته باشد در تحصیلات عالی جای نیست

۱۴۰۱/۱۲/۰۷ 16:13 بدون دیدگاه

ندا محمد ندیم سرپرست وزارت تحصیلات طالبان گفته است کسانی که تفکر امارتی نداشته باشند در وزارت تحصیلات عالی جای ندارد. آقای ندیم شب گذشته(۶حوت) در صفحه تویترش نوشته: «شعار ما این است که کار باید به اهل کار سپرده شود.» او نوشته است: مااز وزارت خود شروع می‌کنیم، هر که توان کار نداشته باشد، وفادار به نظام اسلامی و در چوکات شریعت برابر نباشند در امارت به ویژه در وزارت تحصیلات عالی جای‌گاهی ندارد.