افغانستان کشوری که با بیش از یکسده در جستوجوی نظام سیاسی فراگیر با محوریت و معنای واقعی «ملی» بودن در تلاش بوده است. حکومتی که باید بر مبنای ارزشها، منافع عمومی و آرای مردم ساخته شود — نه نژاد، زبان و آیین. اما تجربهی تاریخی نشان میدهد که پیادهسازی حکومت فراگیر در کشورهای چندقومی و چندزبانی کاری پیچیده و پرچالشی میباشد. در افغانستان حکومتهای ملی با تصویب و تعریف قانونهای اساسی وجود داشته است، پس آنچه ملی بودن حکومتهای گذشتهی این کشور را پرسشبرانگیز میسازد چرایی عمر کوتاه سیاسی نظام و میزان تطبیق قانون در مخالفت و یا موافقت