استعمار اسکان‌گرایانه (Settler Colonialism) در مطالعات انتقادی معاصر، به‌ویژه در آثار ندا الیا، نویسنده و استاد فلسطینی–آمریکایی، و محمد ادهیکاری، تاریخ‌دان اهل آفریقای جنوبی، نه تنها به‌عنوان یک پدیده تاریخی بلکه به‌مثابه یک ساختار قدرت دائمی تحلیل می‌شود. این نوع استعمار تفاوت اساسی با استعمار سنتی دارد. در استعمار سنتی، هدف تصرف منابع و اداره موقتی سرزمین است، اما در استعمار اسکان‌گرایانه، هدف «حذف» مردم بومی و جایگزینی آنان با مهاجمان است. ادهیکاری در بررسی نسل‌کشی مردم «هرِرو» در نامیبیا، این نوع استعمار را با عبارت «نابود کردن تا بتوانی بسازی» (destroying to replace) توضیح می‌دهد. ندا الیا نیز
