دین

آیا کشورهای اسلامی از تعامل با طالبان ناامید شده‌اند؟

۱۴۰۳/۰۱/۱۶ 12:06 بدون دیدگاه

گروه طالبان، همواره جنگ و خشونت خود را زیر عنوان حمایت از اسلام و تحقق آن در افغانستان توجیه کرده‌اند. و بسیاری را نیز در این زمینه با خود همراه ساخته‌اند. کشورهای عربی در دور اول حکومت طالبان، همواره از حامیان جدی‌ای این گروه بودند و ازجمله سه کشور که طالبان در آن زمان به رسمیت شناختند، دو کشور سعودی و امارات، عرب بودند. در دور جدید نیز کشور قطر برای طالبان به محل مذاکره و تلاش‌های سیاسی برای رسیدن دوباره‌ی‌شان به قدرت مبدل شده بود و شمار زیادی از کشورهای عربی در به قدرت رسیدن دوباره طالبان، اقداماتی

چرا از افغانستان تا فلسطین؟

۱۴۰۳/۰۱/۱۵ 13:45 بدون دیدگاه

دوشنبه‌شب اسپیس اکس (توییتر سابق) برنامه‌ی کافه‌ی پرسش پایگاه خبری و تحلیلی روایت، به گردانند‌گی من، میزبان آقایان دکتر عبدالطیف پدرام رهبر حزب کنگره ملی افغانستان و عضو مجمع فدرال‌خواهان افغانستان، دکتر عصمت اللهی مشاور پیشین ریاست جمهوری، بانو ترنم سعیدی فعال حقوق بشر و رهبر شبکه مشارکت سیاسی زنان افغانستان و آقای هارون معترف رییس جنبش گزار و عضو مجمع فدرال‌خواهان بود. در این گفتمان، تبعیض نژادی، کشتار، کوچ اجباری و آوارگی دو ملت افغانستان و به بحث گرفته شد. در نخستین پرسش از آقای عبدالطیف پدرام، رهبر حزب کنگره ملی افغانستان، پرسیدم که « چرا مردم

شمشیر زهرآگین «جهل مقدس» از کوفه تا افغانستان

۱۴۰۳/۰۱/۱۳ 09:51 بدون دیدگاه

در ایام شهادت حضرت علی کرم‌الله وجهه، خلیفه‌ی چهارم اهل سنت و امام اول اهل تشیع، قرار داریم. مطابق برخی روایات تاریخی، در شب بیست و یکم ماه مبارک رمضان بود که حضرت علی کرم‌الله وجهه به دست ابن ملجم، یکی از اعضای فرقه‌ی خوارج، با شمشیر زهرآگین، مورد حمله قرار گرفت و دو روز پس از آن جان به حق سپرد و به شهادت رسید. خوارج، گروه‌ تندروی بود که پس از ماجرای حکمیت، ظهور کرد. ماجرای حکمیت، عبارت از یک واقعه‌ی تاریخی مربوط به جنگ صفین است. جنگ صفین، یکی از جنگ‌های داخلی مسلمانان است که

علم ستیزی در افغانستان

۱۴۰۳/۰۱/۰۷ 12:59 بدون دیدگاه

امروزه همه می‌خواهند به‌گونه‌ای از علم و دانش تعریف ارائه بدهند؛ تا شاید در گوش طالبان خوش آمده و دروازه‌های دانشگاه‌ها و مکاتب را بر روی دختران بازنمایند. یکی، از مزایای کسب علم می‌گوید و یکی از مفاسدی منع کسب علم. یکی می‌خواهد با تحلیل و تحقیق اثبات نماید که علم چیزی ارزشمند و نجات بخشی است و یکی دیگر هم با تجربیاتی که خود کسب‌ کرده، می‌خواهد به مردم و خصوصاً به طالبان بفهماند که تنها راه نجات از فقر و بدبختی و مشکلات از جاده‌ی علم دانش می‌گذرد، نه با آموختن درس فقه و معارف اسلامی. روشنفکران،

چه کسی میان زنان و حیوانات تفاوت نمی‌گذارد؟

۱۴۰۳/۰۱/۰۶ 14:31 بدون دیدگاه

دیروز یک فایل صوتی منسوب به رهبر طالبان منتشر شد که در آن در واکنش به انتقادات کشورهای غربی از نقض حقوق زنان از سوی طالبان، آمده است که غربی‌ها «میان زنان و حیوانات تفاوت نمی‌گذارند.» چه کسی واقعا میان زنان و حیوانات تفاوت قایل نیستند؟ غربی‌ها یا تندروان مسلمان؟ در این‌که نظام سرمایه‌داری در غرب، ارزش انسان را به حد یک کالا تقلیل بخشیده و در کشورهای غربی بی‌بندوباری جنسی بیداد می‌کند، تردیدی نیست. اما اگر از حق نگذریم، باید گفت که افراطیون مسلمان نیز آن‌ جایگاه والای انسانی را که قرآن عظیم‌الشان برای زنان قایل است، هرگز

فایل صوتی رهبرطالبان؛ تاملی بر اختلاف کابل و قندهار در تعریف جهاد

۱۴۰۳/۰۱/۰۶ 10:12 بدون دیدگاه

دیروز یک فایل صوتی منسوب به ملا هبت‌الله، رهبر طالبان، از «تلویزیون ملی» تحت مدیریت این گروه منتشر شد که وی در آن، با اشاره به انتقادات کشورهای غربی از سیاست‌های زن‌ستیزانه‌ی طالبان، ادعا کرده است که غرب میان حیوانات و زنان و تفاوت قایل نیست. او در این فایل صوتی، غرب را نماینده شیطان و گروه طالبان را نماینده خدا خوانده و خطاب به کشورهای غربی گفته است که «۲۰ سال با شما جنگیدیم، ۲۰ سال دیگر نیز خواهیم جنگید» تا «بر زمین شریعت را تطبیق کنیم.» من پیش از این نیز چندین سخنرانی منسوب به ملا هبت‌الله،

نگاهی پرشتاب به شب‌نامه یا رنج‌نامه‌ی حکمتیار

۱۴۰۳/۰۱/۰۴ 11:40 بدون دیدگاه

حکمتیار در میان رهبران جهادی چهره‌ی متمایز، متفاوت و منحصربه‌فرد بود و همچنان است. این تمایز و تفاوت و منحصربه‌فرد بودن را، می‌توان در ابعاد منفی و مثبت در او مشاهده و ملاحظه کرد. حکمتیار این امتیاز را دارد؛ که پیوسته مطالعه می‌کند و در هر شرایطی دیدگاه سیاسی‌اش را روشن و شفاف می‌نگارد. صرف‌نظر از اینکه نظرات او غلط یا درست باشد؛ همین‌که با نگارش آراء و افکار، خود را در معرض قضاوت و تحلیل افکار عمومی قرار می‌دهد، امر مهم و قابل‌توجه می‌باشد. چه بسی رهبرانی داشتیم که مصداق صُمٌّ بُكمٌ عُميٌ فَهُم بودند و رفتند

«منار علم و جهل»؛ گواه صدسال زن‌ستیزی و دشمنی با معارف

۱۴۰۳/۰۱/۰۴ 10:03 بدون دیدگاه

کابل، پایتخت افغانستان، شهری است دارای بناهای تاریخی بسیار. یکی از این بناها، مناری است در کنار پل آرتل، تپه توپ و کوه شیردروازه. این منار، هفت متر طول دارد و در ساخت آن از سنگ مرمر استفاده شده است. نام این بنا، «منار علم و جهل» است و در دوره سلطنت امیر امان‌الله خان اعمار گردیده است. این بنا، در واقع به یاد سربازانی اعمار شده است که در جنگ پکتیا جان‌های شیرین خود را از دست دادند. جنگ پکتیا، عبارت از شورشی بود که در مارچ ۱۹۲۴ توسط ملای لنگ و ملا عبدالرشید علیه سلطنت امیر امان‌الله

سهم قرائت طالبانی در ناشادی افغانستان

۱۴۰۳/۰۱/۰۲ 13:37 بدون دیدگاه

در گزارش تازه‌ی یک نهاد زیر مجموعه‌ی سازمان ملل از شادترین کشورها، فنلاند به عنوان شادترین و افغانستان به عنوان غم‌گین‌ترین کشورهای جهان خوانده شده است. این هفتمین سالِ پی در پی است که افغانستان در قعر این جدول قرار می‌گیرد و به عنوان ناشادترین کشور دنیا شناخته می‌شود. ناشادی مردم افغانستان، علل و عوامل مختلف دارد که از جمله می‌توان به نیم قرن جنگ و خشونت، فقر، آواره‌گی و مهاجرت اشاره کرد. اما یکی از مهم‌ترین علل آن به باور من، قرائت طالبانی از اسلام است. در قرائت طالبانی از اسلام، متاسفانه موسیقی حرام، شادی و سرور حرام،

آیا امیدی به بازگشایی مکاتب دخترانه نیست؟

۱۴۰۳/۰۱/۰۲ 13:18 بدون دیدگاه

زنگ مکتب امسال هم از سوی سران گروه طالبان در حالی نواخته شد که حدود نیمی از دانش‌آموزان کشور (دختران) حق ندارند به مکتب بروند. طبق تقویم سال‌های گذشته، سوم حمل، «روز معارف» در افغانستان بود؛ اما طالبان در دو سال اخیر، آغاز سال جدید تعلیمی را به خاطر کم‌رنگ ساختن جشن باستانی نوروز، روز (اول حمل) قرار داده‌اند. البته در این دو سال مراسم‌های هم که برای آغاز سال تعلیمی گرفته‌اند، هیچ کارمند معارف یا آموزگار زن و یا دانش‌آموز دختر حضور نداشته است. بیش از ۹۰۰ روز می‌شود که کابینه گروه طالبان بافرمانی، رفتن دختران بالاتر

چرا ناشادترین مردم دنیا هستیم؟

۱۴۰۳/۰۱/۰۲ 12:53 بدون دیدگاه

رنج و اندوه مردم افغانستان چیزی نیست که تنها از امروز باشد؛ از زمانی که کشوری بنام افغانستان شکل‌گرفته است، همواره مردم افغانستان در رنج و گرفتاری بوده‌اند. زیرا دو مساله در ایجاد این کشور رعایت نشده است: نخست اینکه این کشور به شکل طبیعی آن به وجود نیامده و در ساختار این کشور مداخله‌های بسیاری صورت گرفته است. و دوم ساکنان افغانستان نیز از این فهم و توانایی برخوردار نبوده‌اند تا آنچه را که اتفاق افتاده، با روشی امروزی و قابل‌درک حل کنند و خود را از این‌همه مشکلات نجات دهند. ازاین‌جهت است که سالانه در تمامی آمارهای

نوروز و مقاومت فرهنگی در افغانستان

۱۴۰۲/۱۲/۲۹ 10:04 بدون دیدگاه

فردا نوروز است و نخستین روز سال ۱۴۰۳. یکی از اعیادی که در بیست سال گذشته در افغانستان خیلی به صورت با شکوه تجلیل می‌شد، جشن نوروز بود. روز نوروز در تقویم دوره جمهوریت، تعطیل رسمی بود. در این روز، مقامات بلندپایه‌ی دولت به شهر مزار شریف، مرکز ولایت بلخ، رفته و در یک مراسم رسمی با حضور گسترده‌ی مردم از سراسر کشور و با شلیک توپ، جهنده مولا علی را بر می‌افراشتند و این مراسم از شبکه‌های تلویزیونی دولتی و خصوصی به صورت زنده پخش می‌شد. با ختم این مراسم، شهروندان کشور برای میله و تفریح به دشت‌های

گفتگو با مولوی کمال الدین حامد: تجلیل از نوروز روا و مباح دینی است

۱۴۰۲/۱۲/۲۶ 14:10 بدون دیدگاه

گرامی‌داشت از نوروز، تبریک گفتن این روز و چگونگی تجلیل از آن، از بحث‌های پر از چالش در افغانستان است. در این زمینه کافه پرسش میزبان مولوی کمال‌الدین حامد، عالم و پژوهش‌گر دینی است که باهم دنبال می‌کنیم. پرسش: مخالفان و موافقان نوروز آیا تعریف واحدی از این روز دارند یا خیر؛ شما به‌عنوان یک پژوهشگر دینی و عالم دین چه تعریفی برای نوروز ارایه می‌کنید؟ پاسخ: دو سه نکته میان مخالفین و موافقین نوروز مورد اتفاق است؛ یکی این است که نوروز از آغاز بهار سال شمسی شروع می‌شود. هم مخالفین هم موافقین بدین

دختران افغانستان و ۹۰۰ روز ترس و ناامیدی

۱۴۰۲/۱۲/۲۴ 10:25 بدون دیدگاه

بیشتر از ۹۰۰ روز می‌شود که دختران افغانستان از ادامه‌ی دانش‌آموزی و آموزش عالی محروم شده‌اند. طالبان با حاکمیت دوباره‌ی‌شان، به بهانه‌ی اینکه سیستم‌ آموزشی کشور با معیارهای اسلامی همخوانی ندارد؛ درب دانشگاه‌ها و مکاتب را به روی دختران بستند. از زمان بسته شدن درب مکاتب و دانشگاه‌ها به روی دختران در افغانستان، نهاد‌های بین‌المللی، کشورهای جهان و مردم افغانستان بار‌ها خواستار باز شدن مراکز تعلیمی و تحصیلی بر روی دختران شده‌اند؛ اما طالبان ضمن آنکه به این خواست‌ها توجه نکردند، همواره چنین اعلام کرده‌اند که با مناسب شدن شرایط، نهادهای آموزشی و تحصیلات عالی بر روی دختران

اخلاقیات انسانی در رمضان و مسوولیت ما

۱۴۰۲/۱۲/۲۲ 10:39 بدون دیدگاه

دوشنبه ۲۱ حوت برابر با روز اول ماه مبارک رمضان بود. رمضان یکی از ماه‌های است که مردم مسلمان، این ماه را «مهمانی خدا» می‌پندارند. روزه گرفتن در کنار این‌که تشنگی و گرسنگی دارد، از سوی دیگر، اخلاقیات از بزرگ‌ترین بخش‌ روزه گرفتن، است. شهید مطهری در پیوند به اخلاق می‌گوید: «من تعریفی از اخلاق را می‌پذیرم که هم به چگونگی رفتار کردن، توجه کرده باشد و هم به چگونه بودن رفتار؛ آقای مطهری اضافه می‌کند که چگونگی رفتار مربوط می‌شود به اعمال انسان که شامل گفتار هم می‌شود و چگونه بودن مرتبط با صفات و ملکات نفسانی

کودکی و رمضان؛ از بدخلقی نسواری‌ها تا سفره‌های متنوع

۱۴۰۲/۱۲/۲۲ 10:15 بدون دیدگاه

همین اکنون که دارم این یادداشت را می‌نویسم، نخستین سحری ماه مبارک رمضان ۱۴۰۲ است. امشب وقتی برای سحری بیدارم کردند، خاطراتی از ایام رمضان در دوره‌ی کودکی‌ها یادم آمد. کودک که بودیم فرارسیدن رمضان برای ما چند پیام داشت: سفره‌ی متنوع: افغانستان یک کشور فقیر و اکثریت مردم آن نیز روستانشین‌اند. اقتصاد مردم در روستاهای افغانستان اکثرا بر دام‌داری و کشاورزی استوار است. مردمان روستاها در فصل تابستان کار و ذخیره می‌کنند، تا در زمستان مصرف کنند. سفره‌های مردمان روستاها، خیلی متنوع و رنگارنگ نیست، بلکه آن‌ها هر آن‌چه را در تابستان کاشته باشند، همان را در

چند نکته در باره ابوهریره؛ زندگی و مرویات

۱۴۰۲/۱۲/۲۱ 12:25 بدون دیدگاه

یکی از اصحاب پیامبر (ص) که بیش‌تر از هر صحابی دیگری حدیث روایت کرده، ابوهریره است. آمار احادیثی را که ابوهریره روایت کرده، ابن حزم ۵۳۷۴ و ذهبی ۵۳۷۰ حدیث می‌داند. شاید در ذهن هر کدام مان سوال باشد که این ابوهریره کیست، اسم اصلی‌اش چیست، چرا بیش‌تر از دیگران روایت کرده و مرویات او چه قدر معتبر است. در باره‌ی ابوهریره، دوسه روز قبل کتابی خواندم که به نظرم جالب آمد. عنوان کتاب «ابوهریره: زندگی‌نامه و مرویات» است. این کتاب توسط مهدی عسگری نوشته شده و موسسه فرهنگی طه در زمستان سال ۱۴۰۲ چاپ کرده است. این کتاب

از ملای ماشینی تا ماستران ماشینی

۱۴۰۲/۱۲/۲۰ 10:35 بدون دیدگاه

در گذشته یک اصطلاح جالبی که در میان مردم افغانستان رایج بود، اصطلاح «ملای ماشینی» بود. مردم افغانستان به مولوی‌هایی که در طی سال‌های جهاد و پس از آن از مدارس دینی دیوبندی پاکستان فارغ شده بودند، «ملای ماشینی» خطاب می‌کردند. فلسفه‌ی چنین نام‌گذاری نیز این بود که قبلا یک آدم باید ۱۹ یا ۲۰ سال مکمل در مدارس دینی درس می‌خواند و دود چراغ می‌خورد، تا فارغ‌التحصیل می‌شد. علتش نیز این بود که در آن زمان‌ها، ملاها در کنار تفسیر و حدیث، سال‌های درازی منطق، حکمت، صرف، نحو، کلام، معانی و بیان نیز می‌خواندند. در مدارس دینی در

در بابِ محاکمه‌ی پدران

۱۴۰۲/۱۲/۲۰ 10:20 بدون دیدگاه

دیروز در یکی از صفحات فیسبوک دیدم که عبدالله بهیر، نواده‌ی گلبدین حکمتیار، شعر تند و تیزی در وصف پدربزرگ مادری خود می‌خواند و او را غلام پنجاب و پاکستان و قصاب کابل می‌نامد. چند روز پیش، اخباری هم در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده بود مبنی بر این‌که نواده‌ی حکمتیار، پدربزرگ خود را آدم سنگ‌دل و بی‌رحم توصیف کرده و گفته است که او کسی است که «تشنگی‌اش تنها با خون مردم افغانستان رفع می‌شود.» او در مصاحبه با یکی از رسانه‌ها گفته است که مبارزه علیه جنایت‌های حکمتیار را آغاز کرده و باید پسران و اعضای خانواده‌ی

مولوی محمد حنيف بلخی شاعر متشرع و اديب برومند

۱۴۰۲/۱۲/۱۷ 15:04 بدون دیدگاه

در اين جستار سخن از دانشمند، اديب و سرایشگر بزرگی است كه يكي از فرزانگان معاصر به‌حق:”فقيه، علامه نامدار، سخنور و سخن‌سرای كثير الآثار، مفسر و محدث فاضل و فرهيخته‌اش”(۱) خوانده است. پژوهشگری كه استاد خلیل‌الله خليلی كتاب “پرطاووس ” اش را ” شايان بوسيدن”(۲)، می‌خواند و استاد يوسف آيينه، آن را “تذكره نخبه و جامع”(۳)، ياد می‌نماید. اگر حكيم سنايی غزنوی، مولانا جلال‌الدین بلخی و ابوالمعانی بيدل، شعر را با عرفان گره زدند، مولانا محمد حنيف بلخی، به گونه‌ی شيخ مصلح الدين سعدی شيرازی و حضرت مولانا جامی، شعر را در خدمت شرع و شرع را در بيان