په دې وروستیو کې د افغانستان په چارو کې د روسیې ځانګړي استازي ضمیر کابلوف په یوه بیان کې ویلي چې د افغانستان په اړه د مسکو د تماس ډلې غونډه د راتلونکې شنبې په ورځ (د زمري ۱۹مه) په تهران کې جوړه شوې ده. هغه زیاته کړه، د ایران، پاکستان، چین او روسیې ځانګړي استازي د افغانستان له مشرانو سره یوځای په دوحه کې د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د سرمنشي او د ملګرو ملتونو د سرمنشي د راتلونکې او دریمې ناستې لپاره د چمتووالي په اړه خبرې کوي.
د روسیې ځانګړي استازي ویلي چې د تهران په غونډه کې به بحثونه د دوحې غونډې ته پر چمتووالي متمرکز وي، خو دا یې ونه ویل چې ایا طالبان هم د تهران غونډې ته بلل شوي دي.
بې له شکه چې د دوحې له درېیمې غونډې مخکې د ګاونډیو هېوادونو غونډه د افغانستان د راتلونکي او د هېوادونو د دریځونو او د هغوی د یووالي لپاره اغېزمنه تمامېدای شي. که چیرې دغه هیوادونه نوښت وکړي او د خپلو ګټو شخړې حل کړي او په افغانستان کې په همغږي توګه نفوذ وکړي، نو طبعاً کولای شي د یوه جامع ملي حکومت په رامنځته کولو او هم په افغانستان کې د ثبات په تامین کې ډیر اغیزناک رول ولوبوي.
په هرصورت، د دوحې له غونډې څو ورځې مخکې د مسکو په بڼه د ناستې ترسره کول لاندې پیغامونه او موخې لري:
د افغانستان د مسئلې په اړه د سیمې او ګاونډیو هېوادونو د تماس ډلې (مسکو بڼه) د غونډې لومړی هدف د افغانستان د مسئلې په اړه د همغږۍ رامنځته کول دي. د چین، روسیې او ایران هیوادونه هڅه کوي چې د افغانستان په مسله کې د لویدیځو هیوادونو د سیاستونو تر اغیز لاندې را نه شي او د افغانستان په مسله کې خپل خپلواک دریځ ولري او په پوره قوت سره تعقیب او پوره کړي. دغه هېوادونه غواړي چې د دوحې په غونډه کې په همغږۍ سره یو واحد غږ رامنځته کړي او د بېلابېلو مسایلو په اړه چې باید پرې خبرې وشي له یوه ادرسه خبرې وکړي.
د دې غونډې بل ټکی دا دی چې؛ ګاونډیان او د سیمې هېوادونه نه غواړي چې د افغانستان په ګډون په سیمه ییزو مسایلو کې د تېرو کلونو په څېر بې تفاوته پاتې شي. دغه هېوادونه هڅه کوي چې په سیمه ییزو مسایلو کې نوښت وکړي. د مسکو د تماس ډلې یا بل کوم سرلیک لاندې د دغو هېوادونو غونډه د سیمې د مسایلو لکه د افغانستان د مسئلې په اړه د امریکا او لویدیځو هېوادونو د یو اړخیزې پرېکړې د مخنیوي په هدف ترسره کېږي.
درېیمه قضیه د اريکې ډلې د غونډې په اړه ده؛ د افغانستان په اړه د ګاونډیو او سیمه ییزو هېوادونو د نظرونو د اختلاف د کچې کمول. روسیې په دې وروستیو کې د ترهګرو ډلو له لیست څخه د طالبانو د ایستلو په اړه خبرې کړي دي
او چین له طالبانو سره لوی سوداګریز تړونونه لاسلیک کړي دي. خو له بلې خوا ایران دی چې د سوداګریزو اړیکو د ساتلو او په افغانستان کې د ثبات له تامینولو سره لېوالتیا لري، خو د یوه جامع حکومت د جوړېدو په اړه هم اندېښنه لري، لکه څنګه چې کاظمي قومي په تېرو څو ورځو کې پرله پسې خبرې او ټینګار کړی دی. البته پاکستان هم د دې مسئلې بل اړخ دی، په دې وروستیو کې د پاکستاني طالبانو له مرګوني بریدونو سره په افغانستان کې له طالبانو څخه سخت شکایت او نارضایتي راپورته شوې او تقریباً یې په خپلو سیاستونو کې بدلون راوستی دی.
د ګاونډیو او د سیمې د هېوادونو دغه مسایل او چلندونه د دې لامل شوي چې دغه هېوادونه لږ تر لږه د خپل منځي اختلافاتو د کمولو او د یو بل د ګټو په خاطر د متقابل تفاهم په موخه ناسته او همغږي وکړي.
په هر حال باید وګورو چې د تهران په غونډه کښې د تماس ډلې غړی هیوادونه د خپلو متضادو ګټو او کله کله د متضادو نظریاتو سره ،تر کومه حده پورې دوی کولای شی یوې متحدې پایلې ته ورسیږی ترڅو خپلې ګټې نږدې کړی او د افغانستان په مسله کې یو متحد غږ او آدرس رامنځته کړی؟
