په افغانستان کې دننه او بهر د بریدونو په ګډون د داعش وروستي فعالیتونه ښيي چې دغې ډلې د پېچلو او وژونکو عملیاتو په ترسره کولو سره خپل ځواک بېرته ترلاسه کړی دی. دا کار د افغانستان، سیمې او حتی له هغې بهر د امنیتي اغیزو په اړه جدي اندیښنې راپورته کوي.
د امریکا د مرکزي قوماندانۍ پخواني قوماندان سنټ کام د طالبانو په سیوري کې د داعش د پراخېدو په اړه اندېښنه څرګنده کړې او خبرداری یې ورکړی چې دغه ډله د امریکايي ځواکونو په وتلو سره له رامنځته شوې مناسبې فضا څخه په ګټې اخیستنې سره په لوی ګواښ بدله شوې ده. او د طالبانو بې کفایتي د وضعیت په کنټرول کې ده.
جوزف ووټل، د امریکا د مرکزي قوماندې، سنتکام پخواني قوماندان، د بیزینس اینسایدر ته وویل «چې دا به ډیر وخت نه نیسي ترڅو دغه سازمانونه خپل فعالیت پراخه کړي او وړتیایې ډیرشي.»
د دغه راپور له مخې، کابل ته د طالبانو له راتګ مخکې، د داعش خراسان ډلې فعالیت په افغانستان کې محدود وو او د دغه هېواد له پولو بهر یې لږ نفوذ درلود، لیکن وروسته له هغه څخه دپراختیا فرصت ډیر شو او د بریدونو مسوولیت د افغانستان له خاوره بهر لکه د انتحاری بریدونه په پاکستان ،مسکو او نور هیوادونو په خپل غاړه ونیول.
مایکل کوګلمن چې د ویلسن سنټر د فکري انسټېټیوټ د جنوبي اسیا د انسټیټیوټ مشر دی، له بیزینس انسایدر سره په مرکه کې ویلي چې په افغانستان کې د امریکا د متحده ایالاتو وتل او د طالبانو کنټرول په خراسان کې د داعش د پراخېدو دوه مهم عوامل دي.
بزنس انسایډر په خپل راپور کې لیکلي چې په افغانستان کې د امریکا له پوځي حضور پرته له داعش سره د مبارزې اختیارونه نسبتاً محدود دي. راپور زیاتوي چې په داسې حال کې چې سپینې ماڼۍ په تیرو وختونو کې د بې پیلوټه الوتکو په واسطه د ترهګرو په نښه کولو څخه بهر په یوې ستراتیژۍ ټینګار کړی، داسې هیڅ شواهد شتون نلري چې دا ډول تګلاره اغیزمنه وي.
بزنس انسایډر لیکلي، چې امریکا د پخواني افغان حکومت له نسکورېدو مخکې په افغانستان کې د پام وړ استخباراتي وړتیاوې درلودې او کولی شي د ترهګرو ډلو پر ضد پوځي بریدونه وکړي او د مهمو عملیاتو په ترسره کولو کې افغان ځواکونو ته مشورې او مرستې هم ورکړي.
د دې امریکايي خپرونې له مخې متقاعد جنرال جوزف ووټل ویلي چې له ترهګرۍ سره په مبارزه کې دغه «پراخه رویه» په نهایت کې د داعش د پیاوړتیا او انعطاف لامل شوې او دغه ډله اوس په نورو سیمو کې د خپل نفوذ وغځولو ته پاملرنه لري.
وړاندې شوی راپور په ښکاره ډول ښيي چې په افغانستان کې د طالبانو د واکمنۍ له راتګ وروسته داعش په خراسان کې د پام وړ ځواکمن شوی دی،د امنیت په تامینولو کې د طالبانو د ناتوانۍ یا بېوسۍ په ګډون یو لړ نور لاملونه رامنځته شوي دي.
دا څرګنده ده چې د طالبانو او بیا داعش وده د افغانستان په اړه د امریکا د سیاستونو له امله ده چې د دوی په وتلو سره یې په افغانستان کې د طالبانو او نورو ترهګرو ډلو د ودې لپاره زمینه برابره کړه. خو تر اوسه څرګنده نه ده، چې نوموړی ولې پر طالبانو نیوکې کوي او د داعش د پراخېدو په اړه اندېښنه څرګندوي، د امریکايي کارپوهانو په وینا، چې په افغانستان کې په کوم ډول ممکنه حضور لري، دا لا څرګنده نه ده.
خو په دې وروستیو کې د داعش د قضیې په اړه د امریکايي چارواکو نیوکې ډېرې شوې دي.
په دې وروستیو کې، په عمومي توګه او د کارپوهانو په وینا څو ټکو ته اشاره کیدی شي
- په افغانستان کې د داعش د ودې تر شا اصلي عامل له افغانستان څخه د امریکا د وتلو او طالبانو ته د دغه هېواد د تسلیمېدو په اړه بېړنۍ پالیسي ده.
- داعش د طالبانو په سیوري کې د پام وړ ځواک ترلاسه کړی دی.
- دغه ډلې په افغانستان کې دننه او بهر وژونکي بریدونه کړي دي.
- د داعش وده د افغانستان، سیمې او حتی له هغې څخه بهر جدي امنیتي پایلې لري.
- ددې ګواښ سره د مقابلې لپاره نړیوالې همغږۍ او هڅوته اړتیاده.
