هر کال چې مني راځي، د پکتیا د ځنګلونو په زړه کې د ښځو او نارینهوو قدمونه اورېدل کېږي. د «توره جلغوزه» د راټولولو موسم پیل سره، چې یو داسې تخمه ده چې د خوراکي «تور زر» په نوم یادیږي، په دې سیمه کې د خلکو په زړونو کې هیله پیدا کېږي.
فدا محمد، د ابراهیمخیل د کلي کروندګر وايي: «په پخوا کې جلغوزه یوازې زموږ دودیز خواړه و، خو اوس زما د کورنۍ اصلي عاید دی. هر کیلوګرام توره جلغوزه په نړیوال بازار کې د پستې په پرتله څو چنده ارزښت لري او دا زموږ لپاره یوه لویه برکت ده.»
توره جلغوزه چې د دې سیمې د صنوبر ځنګلونو څخه راټولېږي، نه یوازې خوندوره ده، بلکې د روغتیایي تېلو، ویټامینونو او انټياکسیدانونو ډکه ده. دغه کوچنۍ تخمه د طبي ګټو لکه د معافیت سیسټم پیاوړي کول او د زړه ساتنه لري او اوس په نړیوالو بازارونو کې د یوې قیمتي توکي په توګه پېژندل کېږي.
خو د پکتیا د ځنګلونو څخه نړیوالو بازارونو ته د جلغوزه دا سفر له ډېرې ستونزو او هیلو ډک دی.
د تولیدوونکو یو له مهمو ستونزو څخه د پروسس او بستهبندۍ د مناسبې فابریکو نشتوالی دی. ډېری محصول په خام شکل بهرنیو بازارونو ته صادریږي او اصلي ګټه د منځګړیو لاس ته ورځي.
همدارنګه د کافی يخچالونو نشتوالي له امله ډېری تخمونه په ګرمو موسمونو کې خپله کیفیت له لاسه ورکوي.
د دې محصول بیې په تیرو کلونو کې ډېرې بدلونونه موندلي دي. د کورني بازار د بیې کمښت د کروندګرو هڅې کمې کړي دي چې د طبیعي سرچینو ساتنه وکړي، چې دا مسئله په اوږدمهاله توګه د جلغوزه ځنګلونو د کمېدو سبب کېدای شي.
ښځې؛ د جلغوزه د راټولولو ستنې
په جلغوزه راټولولو او تولید کې ښځې مهم او کلیدي رول لري. هغوی نه یوازې د تخمونو راټولولو او پاکولو کې برخه اخلي، بلکې د دې کار له لارې ډېرې کورنۍ پرمخ وړي.
گلپری، د پکتیا د شویواک کلي یوه ښځه وايي: «د جلغوزه عاید له لارې مې د خپلو ماشومانو زدهکړه تمویل کړې او د خپلې کورنۍ د ژوند شرایط مې ښه کړي دي.»
د دې ښځو ملاتړ، د مسلکي زده کړو او د ښه بازارونو لاسرسي له لارې، کولی شي د دوی او ټولنې ژوند کې لوی بدلون راولي.
پر ټولنه اقتصادي اغېزې
جلغوزه چې یو طبیعي او قیمتي محصول دی، د بېکارۍ د کمولو او د کورنیو اقتصاد د پیاوړتیا لپاره مهم رول لري. د دې محصول پلورنې عاید د کليوالو لپاره د ناڅاپي کډوالۍ مخنیوی کوي او هغوی د خپل کلي په ځاي کې ساتي.
همدارنګه، په پکتیا کې د پروسس فابریکو پرمختګ ځوانانو ته نوي کاري فرصتونه برابر کړي دي. ځوانان چې مخکې په ښارونو یا ګاونډیو هېوادونو کې د کار په لټه وو، اوس د جلغوزه په تولید او بستهبندۍ بوخت دي.
د پکتیا د ځنګلونو د لوړ ظرفیت او د دولت د طبیعي صنعتونو د پراختیا د علاقې په نظر کې نیولو سره، د توره جلغوزه راتلونکې روښانه ښکاري. که د ځنګلونو د بیا رغونې او نویو نهالونو کښت پروژې په ښه توګه پرمخ ولاړې شي، تمه کېدای شي چې په راتلونکو لسیزو کې د دې محصول تولید دوه یا درې چنده زیات شي.
خو د دې هدف د ترلاسه کولو لپاره اړینه ده چې د زدهکړې، بازارموندنې او اړینو بنسټونو د جوړولو پروګرامونه په جدي ډول تعقیب شي. همدارنګه، د طبیعي سرچینو ساتنه او پایدار راټولول باید د دې صنعت د مدیریت اصلي اصول وي.
د پکتیا توره جلغوزه نه یوازې یو خوراکي محصول دی، بلکې د طبیعت او د زرګونو کورنیو د ژوند تر منځ یوه پله ده. دا کوچنۍ تخمه چې د «تور زر» په نوم یادیږي، د پایدار پرمختګ، کلیوالي ځواکمنتیا او د روښانه راتلونکي هیله ده.
