تحلیل

چرا طالبان در تعامل با آمریکا به وساطت قطر احساس نیاز می‌کنند؟

۱۴۰۲/۰۵/۰۸ 15:28 بدون دیدگاه

دیروز ملا متقی، وزیر خارجه طالبان، در راس هیئتی عازم قطر شد تا نمایندگان ویژه ایالات متحده آمریکا دیدار کند. اگرچه ظاهرا آجندای این دیدار چیزهای دیگری از قبیل موضوعات حقوق بشری، مبارزه با القاعده و مسایل مربوط به امنیت منطقه و جهان اعلام گردیده است، اما آن‌چه قابل توجه است همزمانی این سفر با سال‌روز فروپاشی جمهوریت و تسلط مجدد طالبان در افغانستان می‌باشد. طالبان در ۱۵ اگوست سال ۲۰۲۱ پس از آن به قدرت رسیدند که با ایالات متحده آمریکا موافقت‌نامه دوحه را امضا کردند؛ موافقت‌نامه‌ای که گفته می‌شود دارای ضمایم پنهانی نیز می‌باشد. به

امریکا و طالبان؛ همراهی خیانت با جنایت

۱۴۰۲/۰۵/۰۸ 13:32 بدون دیدگاه

تعدادی از سران گروه طالبان به شمول ملا متقی، وزیر خارجه این گروه برای دیدار با مقامات آمریکایی روز گذشته وارد قطر شدند. این چند‌مین دیدار مقامات آمریکایی و طالبان از زمان سلطه طالبان بر افغانستان است که در دو سال گذشته انجام می‌شود. در این دیدارها هرچند به ظاهر گفته می‌شود که مسائل حقوق بشری، مبارزه با القاعده و مسائلی که مربوط به امنیت منطقه و جهان است مطرح می‌گردد، ولی اصل ماجرا ظاهرا مذاکره بر سر اجرای ماده‌های پنهان توافق دوحه است که منجر به خروج امریکا از افغانستان و تحویل کشور به طالبان گردید. همچنین رایزنی

چرا طالبان با پرچم سه رنگ مشکل دارند؟

۱۴۰۲/۰۵/۰۸ 12:45 بدون دیدگاه

دیروز «روز پرچم» در افغانستان بود و به همین دلیل یک‌باری دیگر شماری از کاربران عکس پرچم سه رنگ دوره جمهوریت را در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشتند. طالبان از روزی که به قدرت رسیده‌اند، پرچم سه رنگ دوره جمهوریت را کنار گذاشته و پرچم سفید را جایگزین آن کرده‌اند. ناسازگاری طالبان با پرچم سه رنگ باعث گردیده است که تعداد زیادی از پشتون‌های شهرنشین افغانستان نتوانند با این گروه رابطه برقرار کرده و از آن‌ها حمایت کنند. زیرا این پشتون‌ها پرچم سه رنگ افغانستان را نماد ملی‌ کشور می‌دانند. شاید بپرسید که چرا طالبان با این پرچم

جامعه ناسیاسی تاجیکان افغانستان

۱۴۰۲/۰۵/۰۸ 11:15 بدون دیدگاه

چند روز پیش یکی از دوستان از من خواهش کرد که باید با جوانان تاجیک شمال کار کنم و با آن‌ها از خطراتی که از همه سو موجودیت سیاسی و فرهنگی این قوم را تهدید می‌نماید، صحبت کنم. عمده‌ترین گلایه او این بود که نسل جوان تاجیک بیش‌تر اهل غوغایند، تا سیاست. فهم درستی از واقعیت مناسبات سیاسی ندارند، خیال‌اندیش‌اند تا واقع‌گرا. می‌رزمند و مبارزه می‌کنند، بدون آن‌که بدانند مطالبه شان چیست. من برای دوستم گفتم که این مشکل ساختاری‌تر و گشن‌بیخ‌تر است و ریشه در وجدان نگون‌بخت ما تاجیکان، به حیث یک قوم ایرانی، دارد. مشکل در «عرفان‌زدگی»

عاشورای افغانستان؛ عریان شدن چهره طالب، نافرمانی مردم و فروپاشی ترس

۱۴۰۲/۰۵/۰۷ 16:42 بدون دیدگاه

از نخستین روزهای محرم امسال، من با نگرانی بسیار رویدادهای محرمی در افغانستان را دنبال می‌کردم. امروز که به رویدادهای محرمی در افغانستان نگاه می‌کنم می‌توانم به دلایل متعدد، عاشورای امسال را «عاشورای سرنوشت‌ساز» بخوانم. عریان‌شدن چهره شیعه‌ستیزی طالبان پیش از آن‌که طالبان به قدرت برسد، تبلیغات وسیعی صورت گرفت که این گروه تغییر کرده‌اند. تبلیغ می‌شد که طالبان دیگر مانند گذشته شیعه‌ستیز نیستند و برای مراسم و مناسک مذهبی اهل تشیع مزاحمت خلق نخواهند کرد. آن‌هایی که با ایدیولوژی و جهان‌بینی طالبان آشنایی داشتند، می‌دانستند که موضوع تغییر طالبان پروپاگاندای بیش نیست. زیرا طالبان از

افغانستان؛ عاشورای پرجوش و خروش اما خونین

۱۴۰۲/۰۵/۰۷ 15:03 بدون دیدگاه

روز گذشته مراسم عاشورای حسینی در افغانستان از سوی طالبان به خشونت کشیده شده و حداقل چهار توسط افراد گروه طالبان در کابل و غزنی شهید و بیش از ۲۰ تن دیگر زخمی شدند. در نوارهای ویدیویی که منتشر گردیده، نشان می‌دهد که افراد گروه طالبان مستقیم به سوی عزاداران‌ شلیک می‌کنند. در حالیکه دسته‌های عزاداران به گونه مسالمت آمیز در حرکت بودند، اما طالبان مانع شده و با توهین و تحقیر این مراسم‌ها را برهم زده و به خاک و خون کشیدند. البته از روزهای اول محرم امسال، طالبان به بهانه تامین امنیت تلاش کردند که مانع برگزاری

آدم‌های خنثی؛ ویژگی‌ها و عادات

۱۴۰۲/۰۵/۰۷ 14:24 بدون دیدگاه

اغلب واژه‌ی خنثی در ذهن قاطبه‌‌ی از مردم تداعی کننده‌ای فردی‌ست که از لحاظ جنسیتی در میان مرد و زن قرارگرفته باشد. اما این واژه نظر به‌ ماهیت و بافت وسیعی که دارد در زمینه‌های بیش‌تری کاربرد دارد. از جمله پیرامون کتله‌ای از آدم‌ها. این‌روز‌ها جماعتی از آدم‌ها را می‌بینم که هم‌وغم‌شان؛ فقط خوردن و نمردن است. این‌دست از آدم‌ها از لحاظ کنش‌گری، عاطفه‌ی بلند‌ و بالای انسانی، جایگاه و احراز جای‌گاهی اجتماعی، سیاسی و اخلاقی‌ فقط خوردن‌ و زنده‌ماندن را درک کرده و گزیده اند. بقیه موارد که مستلزم شخصیت بلند‌ و بالای انسانی است را

نقش مراسم‌های ملی- مذهبی برای مقابله با ستم و استبداد

۱۴۰۲/۰۵/۰۵ 14:51 بدون دیدگاه

در تاریخ جوامع بشری و کشورها یکی از نکات برجسته در انقلاب‌های عدالت‌خواهانه، تاثیرپذیری این جنبش‌ها از روزها و مراسم‌های ملی- مذهبی می‌باشد. اکثریت جوامع بشری اعم از شرقی و غربی و دینی و غیردینی از این مسئله در مقاطع مهم از تاریخ شان و در حرکت‌ها و جنبش های مختلف بهره برده اند. در افغانستان نیز انقلاب‌ها و جنبش‌های که در دهه‌های پسین رخ داده است، بخش اعظم از آن یا پیوند و ریشه در باورها و اعتقادات داشته و یا متاثر از روزهای خاص ملی- مذهبی بوده است. در جامعه تشیع افغانستان این باور و الگو پذیری

سقراط، مسیح و امام حسین

۱۴۰۲/۰۵/۰۵ 13:08 بدون دیدگاه

هر تمدنی در جهان، ارزش‌ها و هنجارهای خود را از اتفاقات تاریخی ویژه و داستان‌ها و اساطیر بنیادینی می‌گیرد که در میان پیروان آن معروف‌اند. به گونه‌ نمونه؛ تمدن غربی ارزش‌هایش را از واکنشش در برابر یک ننگ دوگانه به دست آورده است، ننگ کشتن دو بی‌گناه: از سویی به صلیب کشیدن عیسی مسیح در آغاز تاریخ مسیحی (طوری که در انجیل روایت شده است)، و از سوی دیگر، ننگ ماجرای سقراط، شهروند اهل آتن، که محکوم به نوشیدن جام شوکران شد در ۳۹۹ پیش از تاریخ، آن هم توسط شهروندان شهری که افتخارش این بود

اسلام؛ دین و دنیا، یا دین و دولت؟

۱۴۰۲/۰۵/۰۵ 11:59 بدون دیدگاه

نویسنده: علی‌الیوسفی العلوی، پژوهش‌گر مراکشی برگردان: حسیب‌الله ولی‌زاده هجرت پیامبر از مکه به مدینه، نقطه‌ای تحول در کیفیت رسالت آسمانی و در وظیفه‌ای پیامبر تلقی می‌شود. محمد(ص) علی‌الرغم بی‌توجهی و دشمنی زورمندان در مکّه، مردم را به‌دین جدید دعوت می‌کرد، اما این دعوت‌گر در مدینه، به فرمان‌دِه و پیشوایی مبدل گردید که در کنار اختیارات و صلاحیت‌های دینی، صلاحیت‌های مدنی و نظامی را نیز بر عهده داشت. وحی که در سوره‌های مکی، روحانی و عبادی و دعوت مسالمت‌آمیز بود، در مدینه به مسائل و پرسش‌های تشریعی و سیاسی در کنار موضوعات متعلق به‌زندگی روزمره و ساختار سیاسی‌- که

چرا اخبار مرگ برای رسانه‌ها جذاب است؟

۱۴۰۲/۰۵/۰۴ 15:45 بدون دیدگاه

در چند روز گذشته رسانه‌های افغانستان دو خبر اشتباه را نشر کردند و هر دو نیز مرتبط با مرگ هنرمند و اهل چهره‌ی رسانه‌ای بود: خبر مرگ عبدالحی عابر، گوینده و مجری تلویزیونی، و حسیبا نوری، یکی از بانوان آوازخوان کشور به دنبال نشر این اخبار در رسانه‌ها هر دو نفر ناگزیر شدند اعلام کنند که زنده‌اند و از بی‌دقتی روزنامه‌نگاران کشور در امر اطلاع‌رسانی شِکوه و گلایه کردند. شاید بپرسید که چرا رسانه‌های افغانستان در یک هفته دو خبر نادرست و اشتباه در باره مرگ و میر هنرمندان و فرهنگیان منتشر کردند؟ چرا یک فرهنگی تا زنده

شکسپیر و عزیز نسین دو نویسنده‌ی جهانی از چه نوشته‌اند؟

۱۴۰۲/۰۵/۰۴ 14:17 بدون دیدگاه

در این روزها بطور جدی‌تر متوجه‌ی نوشته‌های شکسپیر و عزیز نسین استم. قرار شد بیش‌تر ببینم زیبایی و شیرینی نوشته‌های این دو در کجا است و این‌که آیا می‌شود خرده‌ای در نوشته‌های‌شان یافت. در نهایت چیزهایی تازه‌ی به‌ذهنم رسیدند و در اثرهای‌شان دیدم. خُب به‌قدر به‌تر برای نویسنده‌ها و جامعه‌ی کتاب‌خوان نام این دو آشنا است، شاید خب از شان شناسِ داشته‌باشند. قصه دراز است-کوتاه این‌که چند شاخصه و چند پیامی در نوشته‌های این دو تکرار می‌شود. به‌تعبیر دیگر بیش‌ترین نوشته‌های این دو بالای موضوعات معین است. مثلا شکسپیر( نویسنده‌ی جهانی) تلاش می‌کند کشور خود را سرزمین

شکست جنبش های مدنی در افغانستان؛ چرا جنبش روشنایی شکست خورد؟

۱۴۰۲/۰۵/۰۳ 16:14 بدون دیدگاه

جنبش ها و حرکت های مدنی در طول تاریخ نسبت به جنبش‌های خشونت آمیز که برای احقاق حقوق و عدالت طلبی شکل گرفته اند، مظلوم تر بوده و با چالش‌های بیشتری از جمله سرکوب و خفقان روبرو شده اند. این جنبش ها برخلاف حرکت‌های خشونت آمیز نظامی- سیاسی، از چالش های متعدد مدیریتی و رهبری گرفته تا محدودیت‌ها و عدم تمکین به آن و سرکوب‌ها رنج برده اند. در تاریخ دو دهه پسین کشور یکی از جنبش های مطرح مدنی که شکل گرفت، جنبش روشنایی بود. این جنبش نیز مانند جنبش های مدنی دیگر، همان آسیب های مدیریتی و

جن‌های فاشیست؛ حکایت کوچ اجباری مردم بومی در شمال افغانستان

۱۴۰۲/۰۵/۰۳ 14:52 بدون دیدگاه

پس از تسلط مجدد طالبان در افغانستان، گزارش‌هایی در مطبوعات منتشر شد که جن‌ها به روستاهایی در شمال کشور هجوم آورده‌اند. در گزارش‌ها به نقل از منابع محلی آمده بود که شبانه، لشکری از جن‌ها در روستاهای مسکونی ولایات شمال کشور، از جمله جوزجان و بلخ هجوم می‌آورند و خانه‌های مردم را آتش می‌زنند. گزارش‌نویسان اضافه کرده بودند که تا هنوز چندین روستا در جوزجان به آتش کشیده شده و اهالی آن ناگزیر شده‌اند به مناطق دیگر کوچ کنند. در همان زمان روزنامة هشت صبح گزارشی منتشر کرد مبنی بر این‌که هیئت طالبان، پس از بررسی‌های جدی،

در زندان چگونه از خود و باورهای خود مواظبت کنیم؟

۱۴۰۲/۰۵/۰۳ 12:42 بدون دیدگاه

دی‌شب ویدیوی اعتراف اجباری استاد اسماعیل مشعل در تلویزیون ملی تحت مدیریت تالبان را دیدم و یاد حرفی از نلسون ماندلا، مبارز معروف و رییس جمهور فقید افریقای جنوبی، افتادم. نلسون ماندلا که سال‌های زیادی از عمر خود را در زندان جزیره روبن گذشتانده است در باره تجربه‌ی خود از این سال‌ها می‌گوید که چالش بزرگ برای هر زندانی، به ویژه زندانی سیاسی، این است که از زندان جان سالم به در ببرد و همان‌طوری که وارد زندان شده است راسخ‌تر و محکم‌تر از قبل بر سر باورهایش بماند. زیرا “هدف زندان، ویرانی روحیه زندانی،

شهر خربزه

۱۴۰۲/۰۵/۰۲ 16:14 بدون دیدگاه

شهر خربزه اصطلاح و ضرب المثل عامیانه افغانستانی است که به یک مفهوم آن جامعه ای گرفتار سرگردانی و انارشیسم ناشی از عدم وجود قانون می باشد که هیچ چیزی سرجای خودش نیست و هیچ کسی هم مسئول و پاسخگو نبوده و هیچ قانونی هم برای اجرای احکام و عدالت وجود ندارد. یعنی همه سرگردان و آواره دنبال چیزی و کسی می گردد، اما آن را نمی یابند. فقط تفاوت این وضعیت (شهر خربزه) با انارشیسم سیاسی تعرف شده در علوم سیاسی، استبداد یک گروه کوچکی به نام طالبان است. با سلطه مجدد طالبان بر افغانستان، وضعیت کشور

اخبار، خوراک فکری مبارزه است

۱۴۰۲/۰۵/۰۲ 13:36 بدون دیدگاه

در افغانستان با هر کسی که مواجه شوی پس از احوال‌پُرسی مختصر نخستین سوالی که می‌پرسد این است: «چه خبر؟» شاید از این پُرسیدن‌های مکرر خسته و دل‌گیر شده باشید، اما در این روزهای دشواری که افغانستان سخت نیاز به مبارزه دارد، از شریک‌سازی اخبار با دیگران دریغ نکنید. اخبار، خوراک فکری مبارزه است. برای یک مبارز هیچ چیزی با ارزش‌تر از خبر نیست. خبر طلا است. یا به تعبیر نلسون ماندلا: شیک‌ترین و گران‌بهاترین کالای قاچاقی. نلسون ماندلا می‌گوید که وقتی در زندان جزیره روبن بودند و تماس شان با دنیای خارج از سلول‌های زندان

دیدار با واصف باختری

۱۴۰۲/۰۵/۰۲ 11:37 بدون دیدگاه

تیرماه سال ۱۳۷۴ بود و با احمدضیاء رفعت و محمدالله افضلی به کابل رفتیم برای شرکت در محفلی به مناسبت سالگرد شهید صفی‌الله افضلی. مهمان انجمن زنان افغانستان بودیم که آن را خانم آمنه افضلی مدیریت می‌کرد. هنوز عرق ما خشک‌نشده، گفتیم برویم به دیدار استاد واصف باختری به عنوان اولین کاری که باید در کابل انجام می‌شد. و رفتیم به مکروریان، به منزل او. برای من دیدار واصف باختری، همچون یک رؤیا بود. کسی که بعد از استاد خلیل‌الله خلیلی شاعری به عظمت او در افغانستان نمی‌شناختم. دیدار مرحوم خلیلی که هیچ‌گاه میسر نشد. ولی دیدار باختری را

کو کرامت انسان، کو صدای آزادی؟

۱۴۰۲/۰۵/۰۱ 16:00 بدون دیدگاه

در روزهای پسین با شعر زیبای که در رثای امام حسین (ع) سروده شده و بعدا در قالب نوحه در یک مراسم عاشورا حدود ۱۰ سال پیش به شکل بسیار زیبا خوانده شده، روبرو شدم که بخشی از متن این شعر و نوحه چنین است: کو زبان خاموشان، قوم حق فراموشان کو کرامت انسان، کو صدای آزادی تا به کی ستم بردن، نان بندگی خوردن زندگی نمی‌ارزد، بی‌نوای آزادی آن زمان که بنهادم سر به پای آزادی دست خود ز جان شستم از برای آزادی در محیط طوفان‌زا، ماهرانه در جنگ است ناخدای استبداد با خدای آزادی غنچه می‌زند

فرمان ختنه مجدد را چه وقت صادر می‌کنید؟!

۱۴۰۲/۰۵/۰۱ 15:26 بدون دیدگاه

یکی از وزارت‌های طالبان که زندگی را بر مردم افغانستان دشوار ساخته است، وزارت امر بالمعروف و نهی عن‌المنکر طالبان است. گزارش‌هایی که از مرکز و ولایات می‌رسد نشان می‌دهد که محتسبان این وزارت به زندگی خصوصی مردم نیز گیر داده و و در مسایل شخصی – از نحوه‌ی لباس پوشیدن و ریش‌گذاشتن تا چگونگی مدل اصلاح موی شهروندان – دخالت می‌کنند. گفته می‌شود این وزارت هم‌چنان مسوول اکثریت سخت‌گیری‌ها و محدودیت‌هایی است که بر بانوان اعمال گردیده است. همین چند روز قبل بود که به دستور این وزارت، آرایشگاه‌های زنانه نیز در کشور بسته شد. مسوولان این