برهم خوردن توازن قومی در افغانستان ریشه در مجموعه‌ای پیچیده و درهم‌تنیده از عوامل تاریخی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی دارد که طی قرن‌ها شکل گرفته و به‌ویژه در دو قرن اخیر تشدید شده است. این عدم توازن تنها یک مسئله جمعیتی نیست، بلکه به توزیع ناعادلانه‌ی قدرت سیاسی، منابع اقتصادی، فرصت‌های اجتماعی و نمایندگی فرهنگی مربوط می‌شود. در اینجا به مهم‌ترین دلایل این پدیده می‌پردازیم: ۱-تاریخ استبدادی و تمرکزگرای قدرت سلطنت‌های متمرکز: حکومت‌های مرکزی به‌ویژه از زمان امیر عبدالرحمان خان در اواخر قرن ۱۹ به بعد اغلب با زور و سرکوب، تلاش کردند یک دولت متمرکز بسازند. این
