همزمان با بحران کمآبی در شهر کابل، شماری از خانوادهها در این شهر، میگویند که به دلیل آلودهبودن آبهایی که در خانههای شان توزیع شده است، ناچار اند از آبهای تصفیهشدهای که پشت کوچهها برای فروش میآید، استفاده کنند.
محمدشعیب، باشندهی منطقهی «قلعهی فتحالله» و شهریار، باشندهی منطقهی «خیرخانه»ی شهر کابل، میگویند که روزانه دهها لیتر آب نوشیدنی را از سهچرخههای زرنج فروشندگان آب تصفیهشده، تهیه میکنند.
محمدشعیب، میگوید: «مشکل خشکسالی است، آب کم است، آب در خانه است؛ مگر صحی نیست، ریگ دارد، خاک دارد. اقتصاد ما ضعیف است، از صحیبودن و صحینبودنش مطمئن نیستیم، آب تصفیهشده گفته استفاده میکنیم.»
شهریار، نیز میگوید: «آب تصفیهشده استفاده میکنیم؛ به خاطری که آبها آلوده است. نظر به تعداد اعضای فامیل آب میگیریم، در نل آب است؛ اما صحی نیست آلوده است. کمکم بوی میدهد و سرش چربی دارد.»
در همین حال، مسئولان در اتحادیهی آبهای تصفیهشدهی شهر کابل، میگویند که نظر به تقاضا و نیازمندی مردم، در دو-سه سال گذشته، شمار شرکتهای تصفیهکنندهی آب در کابل بیشتر شده است و روزانه ۹۴۲ هزار و ۶۰۰ لیتر آب تصفیهشده از طریق این شرکتها به فروش میرسد.
محمدفهیم عطا، معاون اتحادیهی آبهای تصفیهشدهی شهر کابل، میگوید که ۳۰۰ شرکت تصفیهکنندهی آب در ۱۷ ناحیهی شهر کابل فعالیت دارد؛ اما نبود مکانیزم مشخصی برای فعالیت این شرکتها از سوی وزارت انرژی و آب، زمینهی فعالیت شرکتهای تصفیهکنندهی خودسر را نیز بار آورده است.
او میافزاید: «مجموعاً در کابل تا ۳۰۰ شرکت آبتصفیهکن نزد ما ثبت است. قرار بود از سوی وزارت انرژی و آب یک مکانیزم برای این شرکتها ساخته شود، حد مجاز و نورم و استندرد گفته بودند میسازیم که نظر به نیاز و جمعیت در هر ناحیه همین شرکتها باید باشد؛ اما تا کنون این ساخته نشده؛ تقاضای مردم روزبهروز زیاد شده میرود؛ زیرا آب کابل ملوث شده است.»
از سویی هم، مسئولان شماری از شرکتهای تصفیهکنندهی آب و فروشندگان آن، از رونقگرفتن کار شان خرسندی دارند.
عبدالحمید احمدی، رییس یکی از شرکتهای تصفیهکنندهی آب در شهر کابل، به سلاموطندار میگوید: «ما روزانه ۱۰ هزار لیتر آب فروشات داریم، مردم علاقهمندی دارند و تقاضا میکنند؛ چون آب تصفیهشده است، برای خوردن و نوشیدن استفاده میکنند. مطابق به نورم و استندرد قاعده داریم، ۹۰ درصد این آب تصفیهشده است.»
رحمتالله، فروشندهی آب تصفیهشده در شهر کابل، نیز میگوید: «روزانه سه تانکر آب در ساحات کلولهپشته، تایمنی، مدینهبازار و لیسهی زرغونه به فروش میرسانم. خرید مردم هر روز زیاد است، ۵ تا ۱۰ بشکه تنها روزانه هتلها خریداری میکنند. این آب از چاه کشیده و در ماشین فیلتر/تصفیه میشود، مردم خوش اند و میگویند آب صاف است.»
کارشناسان حوزهی آبی و محیطزیست اما میگویند که استفادهی بیرویهی شرکتهای تصفیهکنندهی آب از آبهای زیرزمینی، به مشکل کمآبی کابل در آینده میافزاید.
نجیبالله سدید، کارشناسان مسائل آب، میگوید: «سالانه یک تا یکونیم متر سطح آبهای زیرزمینی در کابل افت میکند، مقدار استخراج دو برابر مقدار ریشارژ است، آب زیرزمینی در کابل پایدار نیست و مردم را در آینده با مشکل مواجه خواهد کرد. باید بالای انتقال آبهای سطحی کار شود، به جای آبهای زیرزمینی و در جاهایی که بیلانس آب خوب باشد، آن جاها باید سرمایهگذاری کنند.»
وزارت انرژی و آب با این که در بارهی چهگونگی نظارت از شرکتهای تصفیهکنندهی آب در کابل چیزی نمیگوید؛ اما میگوید که ۲۲۵ شرکت تصفیهکنندهی آب در شهر کابل، در این وزارت ثبت شده است.