منابع محلی در ولایت بلخ روز پنجشنبه هفته گذشته گزارش دادند که طالبان حاجی لعل محمد قومندان، یکتن از فرماندهان پیشین پولیس محلی ولسوالی چهاربولک ولایت بلخ را به قتل رسانده اند. به گفته منابع، این فرمانده محلی پس از سلطه طالبان بر افغانستان به ترکیه رفته بود؛ اما بنابر اعلان عفو عمومی از سوی این گروه، چند ماه قبل به افغانستان برگشته بود. گفته شده که وی در حالی از سوی گروه طالبان تیرباران شده که نامه عفو عمومی این گروه را نزدش داشته است.
باگذشت حدود دو سال از حاکمیت گروه طالبان بر افغانستان و اعلان عفو عمومی از سوی این گروه، اما صدها تن از نیروهای نظامی و ملکی حکومت سابق با وجود اعلان عفو توسط این گروه تیرباران شده‌اند. از سوی هم هزاران تن دیگر بنابر دلایل و بهانه‌های مختلف بازداشت و زندانی گردیده اند.
در دو سال گذشته چندین گزارش مهم تحقیقی منتشر و همچنین فایل‌های صوتی منتسب به سران گروه طالب به رسانه‌ها درز کرد که در آن‌ها پرده از جنایات طالبان زیر عنوان عفو عمومی برداشته شده است.
در اولین گزارش جامع که حدود هفت ماه پس از حاکمیت طالبان و کشتار مخالفان این گروه زیر عنوان عفو عمومی منتشر شد، گزارش روزنامه نیوریارک تایمز بود. براساس تحقیقات روزنامه نیویارک تایمز که در ماه حمل سال ۱۴۰۱ منتشر گردید، طالبان با سوء استفاده از اعلان عفو عمومی، حدود ۵۰۰ نظامی دولت پیشین را به قتل رسانده اند. براساس گزارش تحقیقی این روزنامه، اعلان عفو عمومی، در واقع نیرنگ طالبان برای دستگیری نظامیان حکومت پیشین می باشد.
بنابر یافته‌های روزنامه نیویارک تایمز، دست کم ۵۰۰ نفر از نظامیان و کارمندان حکومت سابق در جریان ۶ ماه اول تسلط طالبان کشته یا ناپدید شدند. در گزارش این روزنامه به سرنوشت نظامیانی اشاره شده بود که فریب «امان نامه» طالبان را خوردند و پس از شناسایی، دستگیر، شکنجه و برخی هم کشته شدند.
این گزارش بر اساس مصاحبه با اعضای خانواده قربانیان، ویدیوهای نشر شده توسط طالبان در شبکه‌های اجتماعی، گزارش‌های خبری، و تحقیقات سازمان‌های حقوق بشری و… در طول ۷ ماه اول حاکمیت طالبان تهیه شده، و برخورد طالبان با برخی قربانیان در این گزارش تکان دهنده توصیف شده است که خشونت شدید این گروه را به نمایش می‌گذارد.
از جانب دیگر هم مقامات ارشد گروه طالبان خود نیز کشتار مقامات حکومت پیشین را براساس فایل‌های صوتی که منتشر شده، تایید کرده‌بودند.
ملا یعقوب وزیر دفاع این گروه در اوایل سال ۱۴۰۱ گفته بود که کشتار نظامیان دولت پیشین، کار افراد خودسر در بین طالبان است. از سوی دیگر در ماه سنبله ۱۴۰۱ یک نوار صوتی از سراج‌الدین حقانی، وزیر داخله طالبان در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد، وی در آن تایید می‌کند که فرمان عفو عمومی به درستی اجرا نشده است.
حقانی در آن نوار صوتی می‌گوید، “هرچه اعلام می‌شود که عفو عمومی است و نباید کسی اذیت شود، اما باز هم یکی از نیروهای طالبان فردی را در یک ایست بازرسی به قتل می‌رساند.
به نظر می‌رسد که این نوار صوتی در یک گردهمایی با فرماندهان طالبان ضبط شده و در آن وزیر داخله طالبان نسبت به قتل‌های فراقانونی در افغانستان زیر سلطه طالبان انتقاد می‌کند”.
او گفته بود: «من فریاد می‌زنم که امن است و عفو است، اما باز هم یکی برمی‌خیزد و در یک چک‌پاینت فردی را می‌کشد؛ کل حرف‌هایم [درباره عفو عمومی] دروغ [ثابت] می‌شود.»
گفته‌های سراج‌الدین حقانی حدود یک سال پس از حاکمیت طالبان گفته شده بود. اظهارات حقانی، در حالی صورت می گرفت که یوناما نیز با انتشار گزارشی گفته بود که فرمان عفو عمومی طالبان در افغانستان به درستی عملی نشده و صدها قتل فراقانونی در این کشور روی داده است.
از جانبی هم در ماه ثور ۱۴۰۲ کمیسیون حقوق بشر افغانستان که از سوی طالبان منحل گردیده، با انتشار گزارشی گفته بود که عفو عمومی طالبان فریبی برای در دام انداختن مخالفان است. این نهاد با انتقاد از عملکرد طالبان گفته بود که این گروه با سواستفاده از اعلان عفو عمومی در صدد انتقام جویی و حذف چهره‌های ملکی و نظامی حکومت سابق هستند.
با این وجود، کشتار و تیرباران مقامات سابق زیر عنوان عفو عمومی همچنان در دو سال گذشته ادامه داشته است. قومندان لعل محمد نه اولین و نه هم آخرین قربانی فریب عفو عمومی گروه طالبان نبوده و نخواهد بود. زیرا رویکرد طالبان سلطه و اقتدار خواهی است و از همین رو در طول دو دهه گذشته این گروه از هر ابزاری برای این امر استفاده کرده‌اند. در واقع این ابزارها و رفتارها با هیچ یک از معیارهای انسانی و اسلامی نه تنها سازگار نبوده که اوج توحش و خشونت این گروه را نمایان کرده است.
این گروه با سو استفاده از دین، مذهب، شریعت، عفو عمومی و ده‌ها ابزار دیگر اسلامی و انسانی ده‌ها فرد بی گناه را به مسلخ‌گاه فرستاده است. برای طالب تنها هژمونی قدرت و سلطه قومی مهم است. از همین رو این گروه با شکستن عهد قسم و پیمان، برای این اهداف سخیف شان از هر حربه، ابزار و فریبی که لازم باشد، استفاده کرده و می کند.
