در برنامه گفتمان این هفته پایگاه خبری تحلیلی روایت که زیر عنوان «سرکوب آزادی بیان از افغانستان تا غزه و لبنان» در پلتفرم ایکس برگزار شده بود، کارشناسان و آگاهان رسانهیی با توجه به قتل ۱۹۰ خبرنگاران از سوی رژیم صهیونستی و سرکوب و توقف فعالیت رسانه در افغانستان توسط گروه طالبان، نگاههای هر دو رژیم را در این راستا مشترک دانستند.
این کارشناسان در برنامه اکس روایت، افزودند که طالبان و رژیم صهیونیستی از نظر ذاتی نگاهی یکسانی به جامعه و حقوق مردم دارند؛ اما تاکید کردند که سرکوب رسانهها و آزادی بیان از سوی اسرائیل و طالبان نمیتواند مردم را از دسترسی به اطلاعات بازدارد.
در برنامهی یاد شده، سید احمد موسوی مبلغ، کارشناس و فعال رسانه در پاسخ به این پرسش که در چرا رژیم صهیونیستی و طالبان خبرنگاران را سرکوب میکنند؟ با استناد بهقول کانت گفت: آزادی رسانه در جمع آزادی های بیان است و به صورت طبیعی یکی از حقوقهای اساسی انسانها و شهروندان دسترسی به اطلاعات و رسانه است.
آقای مبلغ افزود که آزادی رسانه یکی از شروط توسعه نیز است. اما حکومتهای توتالیتر در برابر آزادی ها از جمله آزادی رسانه مقاومت کرده و آن را سرکوب می کنند.
مبلغ تاکید کرد:«این سرکوبها بهخاطریاست که در حکومتهای استبدادی حکومتها خود را قیم دانسته و انسانها باید توسط حاکمان اداره شوند. از دید حاکمیتهای استبدادی، مردم توان فهم خوب و بد را ندارند و حاکم باید تصمیم بگیرد. به عبارتی از دید حکومتهای خودکامه مردمان در واقع صغیر هستند و خوب و بد را نمی توانند تفکیک کنند.»
او در ادامه تصریح کرد که در عصر مدرن این مسئله دیگر قابل قبول نیست، چون مقاومت جدی تر شکل گرفته و گفتمان خروج از صغیر شمردن مردم در دنیا ایجاد گردیده است.
به قول مبلغ، این گفتمان که مردم بتواند مخالف نظر حاکمیتها ایستادگی کنند، در حال گسترش است. همچنین رسانهها امروز به اطلاعات مردم کمک میکند و طبیعی است که در حکومتهای خود کامه به چنین روندی که سرکوب رسانه باشد، مواجه هستیم.
به گفته وی، اگر طالبان با رسانهها برخورد میکنند و زندان و اعمال فشار مینمایند، و یا پروپاگنداها؛ ناشی از همین نوع نگاه حاکمیت محور و صغیر شمردن مردم است.
آقای موسوی مبلغ در ادامه و در پاسخ به اینکه سیاستهای طالبان و اسراییل چه شباهتهای باهم دارد گفت:«این دو رژیم شباهت ذاتی دارند و هر دو حکومت های هستند با نگاهی استبدادی تک صدای و تک ایدولوژی و از این جهت بین هم شبیه هستند.»
به گفته وی، نوعی هر دو به جامعه، حقوق مردم، نگاهی یکسانی است. زیرا این شباهت یک شباهت ذاتی است. وی همچنین در ادامه تاکید کرد که فشارهای طالبان بر رسانهها اما مانع اطلاع رسانی نخواهد شد. زیرا فعلا شبکه های اجتماعی رسالت اطلاع رسانی به جای رسانههای سنتی دارند.
مبلغ تاکید کرد، طالبان این شبکهها را در اختیار ندارند و نمیتوانند اعمال نفوذ کنند. اما در مقابل، اسراییل شبکههای اجتماعی را در کنترل دارد.
وی همچنین تصریح کرد:«نکته دیگر اینکه تعطیلی رسانهها فشار روانی را بر مردم بیشتر تحمیل کرده و این میتواند صبر مردم را در سرحد انفجار برساند و در نتیجه میتواند پایگاه طالبان را ضعیف کند.»
این فعال رسانهای در ادامه و در جواب به این پرسش که جنایات رژیم صهیونستی در غزه آیا بازتاب داده می شود؟ گفت: «آنچه در غزه اتفاق می افتد در بخشی از رسانه تلاش این است که واقعیت ها را آنچه در میدان اتفاق می افتد، منعکس کنند.»
اما بخش دیگر پروپاگندا است که بهشکل سانسور شده منتشر میشود. اکثر رسانههای غربی اخبار غزه را به شکل نرم خبر منتشر میکنند. مثلا نزدیک به ۵۰ هزار انسان در غزه به شهادت رسیده و بیش از ۱۰۰ هزار زخمی و حدود ۲ میلیون آواره… ولی این آمار را با تبصره و به نوعی که برای مخاطب سوال ایجاد شود، مطرح میکنند.
به گفته وی در این زمینه با دو رویکرد مواجهه هستیم. یکی انتشار اخبار شفاف و دیگر پروپاگندا. وی در ادامه تاکید کرد: البته رسانههای که واقعیت میدانی را شفاف خبر رسانی میکنند، در حال سرکوب است. شهادت محمد عفیف در واقع سرکوب رسانهیی است. همچنین شهادت ۱۹۰ خبرنگار اینها همه سرکوب آزادی بیان است.
آقای مبلغ در ادامه گفت که رسانهها زیادی و پلتفرم های که شرکت کنندگان بسیار دارد، با توجه به نفوذ غرب و اسراییل سانسور اعمال میکنند. وی برای نمونه از شبکه های اکس، فیسبوک یاد کرده که همه در اختیار غرب هستند. وی در ادامه افزود: «وقتی ما نمیتوانیم اسم رهبر حماس و حزب الله را در شبکههای اجتماعی بنویسیم، این سانسور آزادی بیان و خدمت به رژیم صهیونستی است.»
از سوی هم احمد هنایش، خبرنگار و شاعر مطرح کشور در این برنامه، وضعیت کنونی رسانهها در افغانستان را اسفبار خواند و گفت که پس از جلوگیری از پخش زنده جان این نگرانی جدی شده است.
احمد هنایش، از زمان حضور طالبان در قدرت رسانهها وضعیت خوبی ندارند. هرچند به گفته وی در تاریخ افغانستان رسانههای آزاد وجود نداشته، اما در دو دهه پسین و نظام جمهوریت یک تحول جدی در بخش رسانهها ایجاد شده بود.
وی در ادامه افزود:«البته در زمان جمهوریت هم از نظر کمیت رسانهها خوب اما از نگاه کیفیت مشکلاتی وجود داشت. به گفته وی در کل جایگاه رسانه ها در دو دهه گذشته بهتر بود.»
این فعال رسانهیی کشور همچنین به مشکلات که طالبان بر رسانه ها وضع کرده اشاره کرد و گفت بسیاری از خبرنگاران که نان آور خانوادههای شان بودند، بیکار شده اند. وی در ادامه خاطرنشان کرد که تمام این قیودات نشان می دهد که رویکرد طالبان تغییر نکرده است.
آقای هنایش در پاسخ به این پرسش که بستن رسانهها از سوی طالبان چه پیامی دارد؟ گفت:«وقتی طالبان تلویزیون ملی تحت کنترل خود را برخلاف شوق رسانهیی که گروه حقانی دارد، نشان از خودکامگی و اختلاف درونی طالبان دارد. به گفته وی طالبان با ایجاد محدودیت و خفقان رسانهها را تقریبا نابود کرده است.