امروز دو مهاجر با همدیگر در باره‌ی وضعیت مهاجران افغانستان در ایران صحبت می‌کردیم. بهانه صحبت‌های ما نیز خبرهایی بود که در رسانه‌های فارسی‌زبان زیر عنوان آغاز موج جدید مهاجرستیزی در ایران منتشر می‌شود. نتیجه‌گیری که به عنوان دو مهاجر داشتیم این بود که آن‌چه که در رسانه‌ها می‌شنویم و می‌خوانیم، ملغمه‌ای از مهاجرستیزی و فتنه‌انگیزی است.
در این‌که در حال حاضر در برخی از استان‌های ایران، به ویژه در تهران، در میان مردم تفکر مهاجرستیزی شکل گرفته، تردیدی نیست. شاهد این امر نیز کارزار «اخراج افغانی، مطالبه ملی» در شبکه‌های اجتماعی است. چند روز می‌شود که این هشتگ در شبکه‌های اجتماعی ایران به هشتگ ترند مبدل شده است.
این هشتگ پس از آن به ترند تبدیل شد که یک جوان ایرانی در منطقه ۱۵ شهر تهران در یک دعوای خیابانی با مهاجران افغانستانی به قتل رسید. به دنبال این رویداد، کارزار «اخراج افغانی، مطالبه ملی» در شبکه‌های اجتماعی راه افتاد و هم‌چنان روز جمعه گذشته (۵ سرطان ۱۴۰۳) شماری از باشندگان منطقه ۱۵ تهران با تجمع در خیابان‌ها علیه حضور افغانستانی‌ها در ایران اعتراض کردند و خواهان اخراج مهاجران شدند.
البته این نخستین بار نیست که چنین مطالبه‌ای در ایران مطرح می‌شود، بلکه در گذشته نیز چند بار اخراج افغانستانی‌ها به عنوان یک مطالبه مطرح شد، اما این‌بار، طوری که در شبکه‌های اجتماعی دیده می‌شود، این کارزار خیلی قوت گرفته و توانسته است آدم‌های مطرح و تاثیرگذاری را نیز با خود همراه کند.
ایران بیش‌تر از پنجاه سال می‌شود که میزبان مهاجران افغانستان است. خدماتی را که دولت و مردم جمهوری اسلامی ایران به مهاجران انجام داده‌اند، لاتعد و لاتحصا است و ما از این بابت باید ممنون آن کشور دوست باشیم. اما آن‌چه باعث شده است در حال حاضر در میان بخشی از مردم ایران تفکر مهاجرستیزانه شکل بگیرد، وضعیت نامساعد اقتصادی موجود، حضور غیرقانونی میلیون‌ها افغانستانی در ایران، نگرانی مردم آن کشور از فعالیت گروه‌های تروریستی و مشارکت برخی از افغانستانی در جرایم و جنایات می‌باشد.
مجموع این شرایط و نگرانی‌ها باعث گردیده‌اند که شماری از ایرانیان شعار بدهند که مهمانی پنجاه ساله پایان یافته و افغانستانی‌ها باید کشور ما را ترک بگویند.
تا این‌جا از واقعیت تفکر مهاجرستیزی سخن گفتیم، اما جا دارد اشاره‌ای هم بکنیم به فتنه‌انگیزی رسانه‌های فارسی‌زبان وابسته به کشورهای غربی.
متاسفانه در این روزهایی که باری دیگر موج جدید کارزار «اخراج افغانی، مطالبه ملی» در ایران راه افتاده و خیلی هم قوت و شدت گرفته است، رسانه‌های فارسی‌زبان وابسته به غرب، به جای سعی در راستای ترمیم رابطه جامعه مهاجر با میزبان در ایران، تلاش دارند به تفکر ایران‌هراسی در افغانستان و افغانستانی‌هراسی در ایران دامن بزنند.
یکی از شگردهایی را که این رسانه‌ها در راستای ترویج تفکر ایران‌هراسی در افغانستان استفاده می‌کنند، نشر و پخش اخبار، ویدیوهای و تصاویر جعلی از توهین و تحقیر و ضرب و شتم مهاجران افغانستانی در ایران است.
امروز یکی از دوستانم به من تصویری را نشان داد که زیر عنوان «اعدام یک افغانستانی در ایران در ملای عام» در فضای مجازی افغانستان وایرال می‌شود. اگر این تصویر را صحت‌سنجی کنیم، درخواهیم یافت که هیچ ربطی به مهاجران افغانستانی ندارد. اما کسانی که این را ویرال می‌کنند، هدف شان ترویج ایران‌هراسی در افغانستان است. آن‌ها از نشر و پخش این اخبار جعلی، یک‌سری مقاصد سیاسی و استخباراتی را دنبال می‌کنند و پروای این را نیز ندارند که با این دروغ‌پراکنی‌های خود چگونه به مهاجران افغانستان در ایران آسیب می‌رسانند.
شاید بپرسید که راه حل چیست؟
من فکر می‌کنم راه حل این است که ما و شما دوگونه مهاجر افغانستانی در ایران تمایز قایل شویم: ۱) مهاجر قانونی؛ ۲) مهاجر غیرقانونی.
در حال حاضر میلیون‌ها نفر در ایران به صورت قانونی و چندین میلیون دیگر به صورت غیرقانونی زندگی می‌کنند.
هر دولتی حق دارد اتباع خارجی را که غیرقانونی در قلمرواش زندگی می‌کند، اخراج کند. ما باید در این زمینه سروصدا و غوغای رسانه‌ای راه نیندازیم، اما حقوق آن‌هایی را که قانونی حضور دارند، مطالبه کنیم. این تفکیک را باید جامعه و دولت ایران نیز بکند.
اگر چنین تفکیکی قایل نشویم، من می‌ترسم که مهاجران قانونی نیز چوب سوخت غوغاسالاری رسانه‌ای ما گردند و حقوق شان ضایع شود.
