افغانستان از کشورهای است که باوجود سهم اندک در تولید گازهای گلخانهای، بیشترین آسیب را از جهت تغییرات اقلیمی دیده است. خشکسالیهای چند سال اخیر و افزایش مشکلات زیستمحیطی در افغانستان، از چالشهای جدی برای نسل امروز و فردای کشور است.
بر اساس آمارهای ارایه شده در سالهای گذشته، بیشتر از ۸۰ درصد اقتصاد مردم افغانستان متکی به زراعت و مالداری بوده که تقریباً همهساله از خشکسالیهای موسمی و تغییرات اقلیمی متضرر میشود.
بهتازگی پنج سازمان جهانی نسبت به بدتر شدن شرایط اقلیمی در افغانستان هشدار دادهاند. سازمان صحی جهان، سازمان اقدام علیه گرسنگی، سازمان بشردوستانه امداد اسلامی، سازمان بینالمللی نجات کودکان و سازمان بینالمللی ورلد ویژن از افزایش خطرات ناشی از بدتر شدن شرایط اقلیمی در افغانستان ابراز نگرانی کردهاند.
این سازمانها ۱۶ دلو در بیانیهای گفتهاند که دستکم ۲۵ ولایت افغانستان با خشکسالی شدید روبهرو است.
بر اساس بیانیهی این سازمانها، ادامهی خشکسالیها در افغانستان بیش از نیمی از جمعیت کشور را تحت تأثیر قرار داده است.
سازمان بینالمللی نجات کودکان گفته است که کودکان و خانوادههای دهقان در افغانستان، بیشترین ضرر ناشی از خشکسالی را متحمل میشوند.
این نهاد تاکید کرده است که کمبود باران و تداوم خشکسالی سبب شیوع بیماریهای زیادی ازجمله وبا، تشدید فقر و جابجاییهای اجباری خانوادهها خواهد شد.
بر بنیاد آمارهای سازمانهای جهانی، حدود ۷.۸ میلیون کودک افغانستانی در سال جاری میلادی، غذای کافی ندارند و در صورت ادامه خشکسالی، زندگی این کودکان در معرض خطر قرار خواهد گرفت.
سازمان بینالمللی نجات کودکان همچنان خاطرنشان کرده است که چهار میلیون زن باردار و شیرده به شمول ۳.۲ میلیون کودک زیر پنج سال، در حال حاضر از سوءتغذیه شدید رنج میبرند.
طبق اطلاعات نهادهای بینالمللی، افغانستان از اول اکتبر ۲۰۲۳ تا ۱۵ جنوری ۲۰۲۴، تنها ۴۵ تا ۶۰ درصد بارندگی را نسبت به سالهای گذشته تجربه کرده است.
ماه گذشته دفتر هماهنگکنندهی کمکهای بشردوستانه سازمان ملل متحد (اوچا) نیز با ابراز نگرانی از تداوم خشکسالی در افغانستان گفته بود که این کشور در سال گذشته بدترین خشکسالی خود را طی ۳۰ سال اخیر تجربه کرده است.
بر اساس آمارهای جهانی افغانستان یکی از آسیبپذیرترین کشورها از تغییرات اقلیمی است و همهساله دهها تن در این کشور در اثر پیامدهای تغییر اقلیم مانند خشکسالی و سیلابها جان خود را از دست میدهند.
متأسفانه راهکارهای عملی نیز برای کاهش خطرات تغییرات اقلیمی و خشکسالی در افغانستان زیر سلطه طالبان وجود ندارد. به گفته کارشناسان طی شش ماه گذشته بیش از ۶۰ درصد سازمانهای جهانی به دلیل سو استفاده طالبان از کمکهای جهانی و نبود شرایط لازم برای فعالیت در افغانستان، دفترهایشان را بستهاند. همینگونه در سه سال گذشته افغانستان به دلیل نداشتن حکومت مشروع و موردپذیرش جهان، نتوانسته است نمایندهای در کنفرانس اقلیمی ملل متحد داشته باشد.
تغییرات اقلیمی و افزایش خشکسالی در کشورهای فقیر و وابسته به زراعت باعث فروپاشی اقتصاد و کشاورزی و در پی آن باعث بروز منازعات میگردد و ازآنجاییکه در افغانستان حکومت مشروع و موردپذیرش جامعه جهانی وجود ندارد و سازمانهای جهانی تمایلی به فعالیت و روند کمکرسانی ندارند؛ مشخص است که ما شاهد بحران بسیار جدی ناشی از فقر و خشکسالی در افغانستان خواهیم بود.