کله چې څوک د اسلام تاریخ او د سترو مسلمانو شخصیتونو ژوند لیکونه ولولي نو په اسانۍ پوهیدلی شي چې د مسلمانو شخصیتونو د ژوند ځینې اړخونه او د هغوي افکار په پوهه یا تصادفې ټوګه په پام کې نه دي نیول شوي او ځینې حقایق پټ او هڅې شوي دي.
کرکترونو د لیکوالانو او تاریخ پوهانو د ذوق او غوښتنې سره سم مخ راښکاره کول؛ هغه مخونه چې ډیر احتمال لري د لیکوالانو او تاریخ پوهانو لخوا تخیلي رامنځ ته شوي وي . په یقین سره ویلی شو چې د اسلامي شخصیتونو د اصلي څیرو ا د هغوی د پیروانو او تاریخ پوهانو له خوا راخیستل شوي او موږ ته د نه منلو وړ حقیقت په توګه د هغوی د خیالي انځورونو تر منځ ډیر واټن شته . نو پکار ده چې د دغو کرکټرونو د تاریخي او اصلي څیرې د څرګندولو لپاره د هغوی د ژوند او افکارو هیر شوي اړخونه په ګوته کړو . هغه څه چې نن ورځ موږ د فقهي او فقهي مشرانو په اړه پوهیږو او هغه څه چې په ژبه دي د دوی ځینې فکرونه دي، نه ټول د مثال په توګه وایي : امام ابوحنیفه رح د ظالم واکمن پر ضد پاڅون ناروا ګڼي . دا په داسې حال کې ده چې امام د امویانو او عباسیانو په وړاندې د پاڅون پلوی و او په دې برخه کې یې له «امام زید بن علي » او « نفس الزکیه » سره همکاري کوله. مشهور او نامتو حنفي اصول امام ابوبکر الجصاص لیکي : د ظالمو او ظالمو واکمنانو سره د مبارزې په اړه د امام ابوحنیفه نظر ښه معلوم دی. له همدې امله اوزاعي[ د اهل حدیثو له امامانو څخه ]
وایي : هرڅه چچې ابوحنیفه ویلي ، موږ صبر کاوه. ترهغه وخته چې هغه د ظالمانو په وزاندې مبارزه روا ګڼله ، زموږ د صبر کاسه ډکه ږه [ د ژباړن دا تفسیر د دې کلمو سره برابر دی چې حتی جاءنا بالسیف یعنی قتال الظلمة فلم نحتمله »] ( سرچینه : احکام القرآن ، ابوبکر اجصاص ۸۷ مخ .) ډاکټر علي الوردي د مهزلة العقل البشري په کتاب کې لیکي : له دې پاڅون وروسته [ د اموي سلطنت بر ضد د امام زید له پاڅون] وروسته د فقهاوو په ځانګړې توګه د ابوحنیفه د پلویانو ب رمنځ د [ د جواز او جواز په اړه ] پراخ اختلافونه رامنځ ته شو دا معلومه ده چې امام ابوحنیفه په دې پاڅون کې د امام زید ملاتړ وکړو دوی یو بل ته استازي او لیکونه لیږلي وو. زمخشري وایي : ابوحنیفه په پټه فتوا صادره کړه چې له زید بن علي سره مالي مرسته او مرسته وکړي او د مغولو غله چې ځان ته امام یا خلیفه بولي په پاڅون کې ورسره ملګرتیا ږکړي. ډیر داسې روایتونه شته چې ابوحنیفه رح د ظالم واکمن پر وړاندې راپورته کیدل روا کڼلي، خو وروسته پلویانو دا روایتونه نه منل او فکر یې کاوه چې دا روایتونه یې بنسټه دي او هیڅ بنسټ او صحیح اسناد نه لري.
۱ ثورات المحدثین لاسقاط انظمة الطغیان د یاغیانو د رژیم د نسکوره ولو لپاره د محدثینو پاڅون
۲ فقهاء لکنهم موسیقیون فقها خو دوی موسیقیان دي.
۳ ابن تیمیة الاامام السلفي الذی زشح لمشیخة الصوفیة
ابن التیمة یو صوفي امام چې د صوفي مشري لپاره نومول شوي وه.
۴ ثروات العلماء التجار د تجارت د علماوو شتمني
۶ اناقة العلما د فقهي علماوو فیشني جامې.
