یو انځور چې ویل کیږي د هغو نجونو له اوښکو ډکې خدای پامانې پورې اړه لري چې شپږم ټولګي یې پای ته رسولي او نور اجازه نه لري چې خپلو زده کړو ته دوام ورکړي، د تیرو څو ورځو راهیسې په ټولنیزو رسنیو کې خپریږي .
په انځور کې لیدل کیږي ، چې اوږدې او نیمه قد لرونکې نجونې ، چې د زده کړو د دوام هیله نه لري، په دردناکه ټوګه یو بل ته الوداع وایې .
که څه هم د دې احساساتې او انساني انځورونو په اړه ډیرغبرګونونه د ستاینې وړ دي، دا ورته انځور ، احساساتي ټکې څخه پرته ، په څو لاره کې خورا مهم دی او تشریح کیدای شي: لومړی : درې کاله کیږي چې د طالبانو په واکمنۍ کې د نجونو زده کړه بنده شوې ده. اوس فرض کړئ چې په راتلونکي ښوونیز کال کې دا ډله نجونو ته د زده کړې اجازه ورکوي ، ایا کومه نجلۍ چې درې کاله له ښوونځي څخه وتلې وي او له ۱۲ کلنې نجلۍ څخه ۱۶ کلنې نجلۍ ته بدله شوې وي، کولای شي؟
د ښوونځي په میز او څنګ کې کیناستل ایا یوه ۱۲ کلنه نجلۍ ناسته کولی شي؟
ایا هغه به د مایوسۍ او ذلت احساس ونه کړي؟
دویم : که څه هم د دریځ له مخې طالبانو هغه سخت سیاسي نیول او یرغمل نیول چې ترسره شوي دي، دوی به راضي نه وي چې د ښوونځیو دروازې ژر ترژره د نجونو پر مخ پرانیزي، خو که دا کار وکړي، بیاهم هغه لوی روحي او رواني ستونزې چې نجونو ته پیښ شوي د جبران وړ به وي؟
څومره نجونو باید زده کړې وکړي؟
د دې ستر خیانت ځواب به څنګه وي ؟
دریم : ښځي د ټولنې نیمه برخې جوړوي او نیمه برخه زیږوي او تعلیم ورکوي .
لوستې ښځې چې سواد لري ماشومان لویه وي او ټولنې ته وړاندې کوې چې د ټولنې د پرمختک لامل ګرځې له ساینس او پوهې څخه د ښځو بې پرخې کول به د یو مبهم راتلونکې په لور یو ګام وي د یو با سواد نسل څخه بې برخې وي.
که موږ بشرې ټولنې ته وګورو لوستې او نالوستې سره توپیر لري. څلورم : دا منو چې زده کړه د هر انسان نه جبران کیدونکی حق دی .
د ښوونځي تړل یو لوی جفا د نجونو او اسلام په وړاندې ده.
که وجدان که انسانې او اسلامي وي نو د ټولنې ۵۰ سلنه وګړي ولې له د اساسې برخې څخه بې برخې وي؟
د ټولو دردونکې خبره دا ده چې دغه محرومیت د اسلامي فتواوو په بڼه رامنځ ته کیږي اسلام چې د نارینه او ښځینه ډواړو زده کړه فرض ګڼي.
کاش چې دا لګښت د اسلام له جیب نه راوتلی وای ، ترڅو لږ تر لږه زبیښاک ، قتل او بدمرغې دین نړۍ ته نه وای پژندلی .
پنځم : د طالبانو حکومت د دوحې له ناستو کې او وروسته په سیمه یزو او نړیوالو غونډو کې ژمنه کړې وه چي د هلکانو او نجونو د زده کړو مخه به نه نیسي . خو د کلا له نیولو او د خپل واک پیاوړي کولو وروسته یې اوس په هر دلیل له دغو ژمنو څخه شاکړې . البته د طالبانو د ناسمو استدلال او د دین په نوم د پیسو د لګولو له امله ډیر خلک د اسلام پر بنسټ ایمان نه لري ژمنې کړي او نه دې پوره کړي .
شپږم: هیله لرو دا بندیز دوام و نه کړي او راتلونکې کال به لږ تر لږه نجونې د زده کړو اجازه ولري. که په خوښې سره فکر وکړو راتلونکې کال به نجونې ښونځي ته لاړې شي.
اووم: په د سخته او مایوسونکې حالت کې موږ پوهیږو چې د وطن د نجونو ژوند او مبارزه د هرې طبقې او ډلې په پرتله ډیرې ننګونې او ستونزې لري او دوی باید پوه شي چې د وطن نجونې له دې څخه هم سخت شرایط تیرکړي دي.
اتم : د وطن لوڼو ته تاسو د هیلو او غوښتنو حق لری له خپلو خبونو په اړه فکر وکړئ . تاسو حق لرئ چې په ټولنه کې د نارینه وو په اړه د دې ټول بې رحمۍ او سختۍ او ناوړه چلند سره نا هیلې اوسئ تاسو حق لرئ چې د وخت په اړه ویاړ وکړئ تاسو حق لرئ چې په نارینه وو نیوکه وکړئ تاسو حق لرئ چې په هیچا باور ونه کړئ تاسو حق لرئ …
موږ ستا په ټولو نیکو کارونو شرمیږو.
اړوندې لیکنې :
- له زدهکړې د نجونو د محرومیت ۱۰۰۰ ورځې؛ «د افغان نجونو د ملاتړ لپاره یو موټی شئ»
- یونیسف: په افغانستان کې د نجونو درې میلیارده درسي ساعتونه ضایع شوي دي
- د ملالې بنسټ په افغانستان کې د نجونو د زدهکړې لپاره ۱.۵ میلیونه ډالره مرسته وکړه
- د افغان نجونو له زده کړو د ټولنې ملاتړ د پاموړ کم شوی دی
- طالبانو په تخار کې د نجونو دوه لېسې پر دارالعلوم اړولې دي
- ګوترېش د افغان ښځو او نجونو پر زدهکړو او کار بندیز «ظالمانه» بللی