نویسنده : داکتر مصطفی محمود
برگردان : حسیب الله ولی زاده
هیچ چیزی زیباتر از حرف زدن در مورد بهشت نیست؛ حرفی که با بیان آن از آتش زمینی که در آن زندگی می نماییم، احساس راحتی و سبکی می نماییم.
اکثر مفسران آیاتی را که در مورد نعمت ها و لذت های بهشت وارد گریده به اساس برداشت های خودشان از لذت های دنیوی تفسیر می نمایند. نعمت های بهشت در تفسیر آنها عبارت از: خرما، انگور، میوه، انار، چشمه های آب سرد بلورینی، جویبارهای شیر، عسل و شراب، حوران بهشتی، دختران باکره و پستان کلان می باشد.
اما قرآن این برداشت سطحی، تنگ و محدود را تصحیح می نماید و خداوند(ج) می گوید که آنچه در مورد نعمت های بهشت بیان گردیده است از باب تمثیل است و نه کاملا واقعیت و حقیقت . خداوند در آیت ۱۵ سوره محمد می فرماید: :« مَّثَلُ ٱلۡجَنَّةِ ٱلَّتِي وُعِدَ ٱلۡمُتَّقُونَۖ فِيهَآ أَنۡهَٰرٞ مِّن مَّآءٍ غَيۡرِ ءَاسِنٖ وَأَنۡهَٰرٞ مِّن لَّبَنٖ لَّمۡ يَتَغَيَّرۡ طَعۡمُهُۥ وَأَنۡهَٰرٞ مِّنۡ خَمۡرٖ لَّذَّةٖ لِّلشَّـٰرِبِينَ وَأَنۡهَٰرٞ مِّنۡ عَسَلٖ مُّصَفّٗىۖ وَلَهُمۡ فِيهَا مِن كُلِّ ٱلثَّمَرَٰتِ وَمَغۡفِرَةٞ مِّن رَّبِّهِمۡۖ كَمَنۡ هُوَ خَٰلِدٞ فِي ٱلنَّارِ وَسُقُواْ مَآءً حَمِيمٗا فَقَطَّعَ أَمۡعَآءَهُمۡ»« وصف بهشتى که به پرهیزگاران وعده داده شده [چنین] است [که]: در آن جویبارهایى است از آبى تغییرناپذیر و جویبارهایى از شیرى که مزه اش برنگشته و جویبارهایى از شرابى که براى نوشندگان لذّت بخش است و جویبارهایى است از عسل تصفیه شده و براى بهشتیان در آنجا از هر گونه میوه فراهم است و [نیز براى آنان] آمرزشى است که از جانب پروردگارشان است. [آیا اینان] همانند کسانى هستند که در آتش ماندگارند و آبى جوشان به آنها خورانده می‌شود که درونشان را پاره پاره می‌کند؟»
تمام این تصویرسازی ها از باب تمثیل است، اما واقعیت فراتر از تصور و خیال می باشد. خداوند در آیت ۱۷ سوره سجده می فرماید: «فَلَا تَعۡلَمُ نَفۡسٞ مَّآ أُخۡفِيَ لَهُم مِّن قُرَّةِ أَعۡيُنٖ جَزَآءَۢ بِمَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ»«پس، هیچ‌کس نمی‌داند چه چیزى از آنچه که مایۀ روشنى دیدگان [است] براى آنان [نزد خدا] پنهان شده است تا پاداشى باشد براى آنچه که عمل مى‌کردند.»
پیامبر می فرماید: در بهشت آنچه وجود دارد که چشم آن را ندیده و گوش آن را نشنیده و به ذهن هیچ انسانی خطور نکرده است. به اساس این حدیث شریف، این موضوع از امور غیبی است . به عنوان نمونه، آتش دوزخ امر غیبی است. در این آتش «درخت زقوم» وجود دارد. این درخت در قعر دوزخ می روید و در آن آب بدبوی می باشد.
آیا آتشی را دیده ییم که از آن درختی بیرون گردد و در آن آب وجود داشته باشد؟؟!!
حقیقت نعمت ها و عذاب آخرت از امور غیبی است. فرو رفتن در جزئیات این نعمت ها و این عذاب ها و برداشت دنیوی از آن، خلط سازی امور و کوته اندیشی است.
کسانی که بهشت را از لابلای غده های تناسلی شان تصور می نمایند، برای آنها می گوییم: در بهشت زاد و ولد، حامله گی ، ولادت وغده های تناسلی وجود ندارد و هم چنان مقعد وجود ندارد زیرا در آنجا مواد فاضله نیست. از همین رو، خداوند این پیدایش را پیدایش دیگر می نامد تا از پیدایش نخست که فعلا ما در آن قرار داریم، تفاوت پیدا کند.
هر پیدایش دارای نظام کالبدی و وظیفوی مناسب همان زندگی می باشد. آیا می توان موجودیت سیستم ایمنی مشهور در دل، جگر، مغز استخوان، خون و غده های لنفاوی را در دنیای دیگر تصور کرد؟ سیستم ایمنی، سیستمی است که مانع ورود میکروب ها، باکتریا ها، ویروس ها، کرم ها، قارچ و تومورهای سرطانی در بدن انسان می شود. این سیستم در بهشت وجود ندارد و وظیفه یی ندارد؛ زیرا در بهشت نمی توان موجودیت مکروب ها، ویروس ها، کرم ها، قارچ و سرطان ها را تصور کرد. آنجا سرای صلح و آسایش است. خداوند در مورد بهشتی ها می فرماید: وَنَزَعۡنَا مَا فِي صُدُورِهِم مِّنۡ غِلٍّ إِخۡوَٰنًا عَلَىٰ سُرُرٖ مُّتَقَٰبِلِينَ «و هر چه را از کینه که در دل آنها باشد، بر مى‌کنیم، در حالى که برادروار بر روى تخت‌ها روبروى هم قرار گرفته‌اند.»[ سوره حجر، آیه ۴۷]
معنای این کلام این است که ساختار روانی در آنجا متفاوت است. ما در آن دنیا در پی تولد جدید، نفس های نو، بدن های نو و پیدایش متفاوت هستیم.
خداوند(ج) می فرماید:« وُجُوهٞ يَوۡمَئِذٖ نَّاضِرَةٌ إِلَىٰ رَبِّهَا نَاظِرَةٞ »« در آن روز چهره‌هایى، شادمان است و به پروردگارش مى نگرد.»[سوره قیامه،آیه ۲۲ و ۲۳]
لذت دیدار پروردگار، لذت جدید و بزرگی است که در این دنیا آن را نچشیده ییم. زمانی که خداوند در مورد گناه کاران سخن می زند، این لذت را تاکید می نماید و می فرماید: « وَلَا يُكَلِّمُهُمُ ٱللَّهُ وَلَا يَنظُرُ إِلَيۡهِمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ »« و خدا با آنان سخن نمى‌گوید و روز قیامت به آنها نمى‌نگرد.» [سوره آل عمران، آیه ۷۷]
این محرومیت و عذاب بزرگی است که در آن روز، گناه کاران بزرگی آن را خواهند دانست. چگونه خدا را می بینیم؟ آیا با چشمان ما که دارای دو حلقه است و فقط زوایه ها و معیارها را می بیند… خداوند از قرار گرفتن در زاویه ها و معیارها منزه است. ما خدا را با چشمان ما یا دل های ما یا روح های ما می بینیم ؟ این ها اسراری اند که فقط در زمان مناسب فاش خواهد شد. لذت دیدار خداوند بهترین لذت ها و نهایت نیکبختی است. این امر غیبی است که اکنون توانایی درک آن را نداریم.
بهشت و دوزخ از امور غیبی اند و آنچه در مورد این دو بیان گردیده است، از باب تمثیل و اشاره است. از جمله مثال های که خداوند در مورد دگرگونی ها پیدایش دیگر بیان کرده است، داستان پروانه زیبای است که از کرم ابریشم ساخته می شود. دیروز این پروانه، کرم پلیدی بود که پلیدی ها را می خورد و اکنون پروانه ای است که از عسل تغذیه می کند. این موضوع از لحاظ کالبد شناسی یک امر کاملا متفاوت است؛ در حالی که موجود همان موجود است.
این ها مثال های است که آفریدگار ما آن را بیان کرده تا عاقلان اندکی در مورد پیدایش نخست و پیدایش آخرت بدانند.
احمقانه ترین سخنی که آدم می خواند، سخن مفسری است که در مورد پسران بهشتی حرف می زند. خداوند در مورد این پسران می فرماید: « وَيَطُوفُ عَلَيۡهِمۡ وِلۡدَٰنٞ مُّخَلَّدُونَ إِذَا رَأَيۡتَهُمۡ حَسِبۡتَهُمۡ لُؤۡلُؤٗا مَّنثُورٗا »« بر گردِ بهشتیان نوجوانانى جاودانه مى‌گردند که وقتى آنها را مى‌بینى، می‌پندارى که مرواریدهایى پراکنده‌اند.» [سوره انسان، آیه ۱۹]
خیال جنسی بیمار این مفسر او را به اینجا می کشاند که بهشت را مهد لذت های همجنس گرایانه تصور نماید. تفسیر درست این است که پسران جاویدان در بهشت بدیل طیبعی پسران دنیوی در دنیای جدیدی که در آن زاد و ولد وجود ندارد، می باشد. این پسران جاویدان، بدیل فرزندانی است که در دنیا آنها را دوست داشتیم و با بازی کردن آنها در اطراف ما خوشبخت می شدیم و اکنون راهی برای ولادت آنها وجود ندارد.
اگر کسی گمان کند که جزئیات بهشت و لذت ها و نعمت های آن را می داند، بر خدا و پیامبر تهمت بسته است . این امر غیب است بلکه غیب غیب است. و به این فرموده پروردگار ما عمل می نماییم : «فَلَا تَعۡلَمُ نَفۡسٞ مَّآ أُخۡفِيَ لَهُم مِّن قُرَّةِ أَعۡيُنٖ جَزَآءَۢ بِمَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ»«پس، هیچ‌کس نمی‌داند چه چیزى از آنچه که مایۀ روشنى دیدگان [است] براى آنان [نزد خدا] پنهان شده است تا پاداشى باشد براى آنچه که عمل مى‌کردند.» [سوره سجده، آیه ۱۷]
ما مانند مفسر سلفی نمی گوییم که: بهشت عبارت از خواب میان دختران است و میوه خوری و زدودن بکارت.
این خیال مادی خسته کننده و دید تنگ و نفسی است که فراتر از شهوت شکم و شرمگاه نمی اندیشد.
او قطعا به گونه کامل و شامل قرآن را نخوانده و سطرهای آن را ندیده و سعی نکرده تا در آن تامل و تفکر نماید.
آخرت در حقیقت ادامه هجرت بسوی خدا است. خداوند می فرماید: « يَـٰٓأَيُّهَا ٱلۡإِنسَٰنُ إِنَّكَ كَادِحٌ إِلَىٰ رَبِّكَ كَدۡحٗا فَمُلَٰقِيهِ »«اى انسان، تو حتماً با تلاشى سخت، به سوى [لقاي] پروردگارت تلاش مى‌کنى. بنابراین او را دیدار خواهى کرد (یا نتیجه تلاشت را مى‌بینى).» هجرت به سوی خدا ابدی است و پایانی ندارد. مردان و زنان مسلمان در بهشت می گویند: «رَبَّنَآ أَتۡمِمۡ لَنَا نُورَنَا پروردگارا، نور ما را برایمان کامل گردان» [سوره تحریم، آیه ۸]
معنای این سخن این است که این هجرت ادامه دارد و تا کنون تمام نشده است. حتا در آخرت هم یک چیز کمبود وجود دارد و هر روز در برابر ما معرفت، قربت و روشنایی بیشتر قرار دارد . پایان همه چیز بسوی خداست و تلاش ادامه دارد…
