پاکستان و تئوری براندازی نظام در افغانستان

دسته: تحلیل
نویسنده: تحریریه روایت
1402/01/17
1:17 ب.ظ
بازدید: 0

پاکستان به عنوان کشور زاده شده در سال ۱۹۴۷م با پیوند‌ها و اشتراکات دینی، فرهنگی، زبانی و جغرافیایی عمیقی که با افغانستان دارد در نزدیک به نیم‌قرن گذشته با هدایت ارتش به عنوان گرداننده اصلی چرخه‌ای سیاست و حکومت در این کشور، پررنگ‌ترین و تاثیرگذار ترین نقش را در تحولات سیاسی-اجتماعی افغانستان داشته و در حال حاضر بازی‌گر اصلی صحنه سیاست افغانستان به شمار می‌رود.

پاکستانی‌ها در سیاست خارجی شان نسبت به افغانستان و هندوستان یک فرهنگ‌ استراتژیک را دنبال می‌کنند که این سیاست، دارای چهار اصل اساسی است. اصل اول، پاکستانی‌ها به این باور هستند که عمل‌کرد مغرضانه‌ی بریتانیا در تقسیم هند و پاکستان این کشور را دچار بحران و بی‌ثباتی نموده است باور پاکستانی‌ها این است که مطابق قانون استقلال هند (۱۹۴۷) همه‌ای کشمیر باید در اختیار پاکستان قرار می‌گرفت و بر این اساس در پی تسلط بر کل منطقه کشمیر و گرفتن این منطقه از هند است و بنأ دوستی و نزدیکی هند با افغانستان برای ارتش پاکستان که با هر دو کشور منازعه مرزی دارد قابل قبول نیست. اصل دوم این که افغانستان از یک طرف با توجه به منازعه مرزی که با پاکستان دارد و از سوی دیگر به علت نزدیکی با هند به عنوان یک منبع اصلی ناامنی برای پاکستان مبدل شده است. این وضعیت ارتش پاکستان را وا داشته است تا در جستجوی عمق استراتژیک در افغانستان باشد. هدف از عمق استراتژیک پاکستان جلوگیری از نفوذ هند در افغانستان، خاتمه دادن به منازعه مرزی دیورند، در اختیار داشتن سیاست خارجی اداره کابل و بیرون شدن پاکستان از محاصره هند و دست‌یابی به آسیای مرکزی است.

همچنین بخوانید: یک کودک افغانستانی در پاکستان مورد تجاوز جنسی قرار گرفت

اصل سوم، ارتش پاکستان هند را متهم به مخالفت با نظریه دو دولت و ملت می‌کند و باور دارد که هند در پی تسلط و نابودی کل پاکستان است. اصل چهارم این که ارتش پاکستان به این باور است که هند در پی گسترش نفوذ منطقه‌ای‌اش است و تلاش دارد که کل بازارهای منطقه را در اختیار خود داشته باشو که با این رویکرد پاکستان مخالفت دارد و در تلاش برهم زدن این برنامه منطقه‌ای هند است.

با توجه به چهار اصل فرهنگ استراتژیک پاکستان می‌توان چنین برداشت نمود که افغانستان روی ثبات و امنیت پایدار را نخواهد دید مگر این که در روی‌کرد سیاست خارجی اش یک توازن را در نظر بگیرد و سیاست امنیت سازی، صلح سازی و دولت-ملت سازی را موفقانه پشت سر بگذارد. البته قابل تذکر است که پاکستانی‌ها در چهار دهه پسین تا جایی موفق بوده اند. اما دیده می‌شود بیشتر نقش یک برانداز موفق را داشته و دارند و توانای ساختن دولت همکار با خودش را در کابل ندارد. مانند همین اکنون که نظام جمهوریت را در افغانستان فروپاشانید و اما در ساختن دولت همکار با قاعده‌های وسیع ناکام بوده است.

نوشته های مرتبط :