از زمین‌لرزه مرگ‌بار هرات حدود دو هفته می‌گذرد. این زلزله فاجعه‌ای عمیق خلق کرده و هزاران تن را به کام مرگ فرستاده است. در پی این زمین‌لرزه هزاران تن در هرات آسیب دیده‌اند و خانواده‌های بی‌شماری علاوه بر از دست دادن وابسته‌گان‌شان، در بی‌سرپناهی و وضعیت مصیبت‌بار به سر می‌برند. اکنون خانواده‌های زلزله‌زده در ولسوالی زنده‌جان ادعا می‌کنند که کمک‌های بشری از سوی طالبان به مناطق خاص اختصاص داده می‌شود. آنان طالبان را به خویش‌خوری و فساد در روند توزیع کمک‌ها متهم می‌کنند؛ اقدامی که از سوی طالبان رد شده است.
با گذشت بیش از دو هفته از زمین‌لرزه‌‌های مرگ‌بار هرات و سرازیر شدن میلیون‌ها دالر کمک کشورها و نهادهای مددرسان، شماری از باشنده‌گان ولسوالی زنده‌جان این ولایت ادعا می‌کنند که طالبان در روند توزیع کمک‌ها مداخله می‌کنند. به گفته آنان، همه کمک‌ها در مناطق زلزله‌زده براساس خواست طالبان صورت می‌گیرد. این باشنده‌گان زنده‌جان ادعا می‌کنند که شماری اندک آن‌ها توانسته‌اند صاحب سرپناه شوند و بسیاری از زلزله‌زده‌گان همچنان در بی‌سرپناهی به سر می‌برند.
شماری از باشنده‌گان منطقه به‌شدت آسیب‌دیده زنده‌جان که در پی زلزله چندین روستای آن با خاک یک‌سان شده، می‌گویند که کمک‌ها با «مهر و قلم» طالبان به مناطق خاصی منتقل می‌شود.
محمد‌یونس، باشنده ولسوالی زنده‌جان هرات، در صحبت با روزنامه ۸صبح می‌گوید که خانه‌اش در زلزله ویرانگر با خاک یک‌سان و دخترش زخمی شده است، اما تا هنوز سرپناهی ندارد. او مدعی است که در روستای هم‌جوارش خانه‌ها گنجایش کمک‌های اهدا‌شده را ندارد. محمد‌یونس با گلوی پر از بغض می‌گوید: «زلزله یک مصیبت بود که به سر همه آمد. همه خانه‌های خود را از دست دادند. دخترم زیر خانه شد و تا حالا در بستر بیماری است که به دوا ضرورت دارد. کمک‌های موسسات می‌آید، از قریه ما تیر می‌شود و به ما کسی کمک نمی‌کند. کمک‌ها به هر جایی که خواست ملا صاحب‌ها و طالب صاحب‌ها باشد، توزیع می‌شود.»
او ادعا می‌کند: «مناطق نزدیک ما که نفر طالب بود یا از قوم‌های طالب بود، خود شما بروید ببینید که خانه‌های‌شان پر از کمک شده و جایی برای کمک‌های باقی‌مانده ندارند. ما تقریباً ۷۲ خانه هستیم و تا حال برای ما ۱۶ خیمه داده‌اند. دو روز از غضب خدا تیر نشده که طالب کمک به قوم خود می‌دهد، به مردم نه.»
فیاض، یکی از باشنده‌گان قریه چشمه غوری ولسوالی زنده‌جان، نیز ادعای مشابه دارد. او می‌گوید که روستای آن‌ها به‌گونه کامل تخریب شده و شمار زیادی از باشنده‌گان آن روستا تا هنوز سرپناه ندارند. او مدعی است که توزیع خیمه و کمک‌ها در مناطق زلزله‌زده، غیر‌عادلانه و براساس روابط قومی و خویشاوندی با طالبان صورت گرفته است.
او می‌گوید: «به چند قریه که زلزله شده، از هم کم فاصله دارد و تمام مردم خبر دارند که کلاً تخریب شده؛ اما توزیع کمک‌ها بر‌عکس است. دو مثال می‌زنم. اول قریه وردک‌ها را ببینید، به هر فرد یک خیمه داده‌اند. آن‌ها کمک‌ها را هر نماز شام به فلان‌کوچ به شهر انتقال می‌دهند. همین‌گونه به قریه سربلند کمک‌ها داده شده، اما به قریه ما چند تا خیمه داده که تا حال چهار یا پنج فامیل در داخل یک خیمه زنده‌گی می‌کنند. ما نه با طالب رابطه داشتیم و نه قومی. فیصله توزیع کمک هم به دست طالب است. حالا از کسی توقع نداریم، امید ما به خداست.»
یک منبع به روزنامه ۸صبح می گوید که توزیع کمک‌ها از سوی کمیسیون طالبان که در قریه سیاه‌آب ولسوالی زنده‌جان موقعیت دارد، مدیریت می‌شود. این منبع که نمی‌خواهد نامش در گزارش ذکر شود، می‌گوید: «هر کسی که کمک توزیع می‌کند، باید به منطقه سیاه‌آب برود و از کمیسیون امر بگیرد؛ چون بدون مهر و امضای طالب هیچ کس به‌خصوص موسسات اجازه ندارند به مناطق زلزله‌زده کمک توزیع کنند.»
به گفته منبع، روستاهای زیادی هستند که نیاز به کمک دارند، اما تا حال کمکی به آن‌ها توزیع نشده است؛ چون طالبان موافقت نمی‌کنند و موسسه‌ها نیز کاری نمی‌توانند. این منبع ادعا می‌کند: «موسساتی هم هستند که مناطق آسیب‌دیده را سروی کرده بودند و قرار بود که کمک توزیع کنند، اما در وقت توزیع، طالب دخالت کرد و اجازه نداد. این کمک‌ها به مناطق پشتون‌نشین انتقال داده شد، در حالی که هیچ خساره‌ای هم آن مناطق نداشت.»
منبع می‌افزاید که در شماری از روستاهایی که از سوی طالبان به‌عنوان مناطق آسیب‌دیده معرفی شده است، تیم‌های موسسه‌ها کمک‌ها را به آن مناطق برده‌اند، اما بیش‌تر کمک‌ها را دوباره برگشت داده‌اند، چون طالبان آمار غیر‌واقعی را گزارش داده بودند.
توزیع کمک‌ها به زلزله‌زده‌گان به یکی از چالش‌های جدی در هرات تبدیل شده است. پیش از این شماری از مناطق هزاره‌نشین در این ولایت نیز ادعا کرده‌اند که هیچ کمک و توجهی به آسیب‌دیده‌گان مناطق آنان صورت نگرفته است.
طالبان اما گفته‌اند که این کمک‌ها از سوی این گروه، براساس تشخیص مناطق آسیب‌پذیر توزیع می‌شود و ادعای دست‌برد به آن را رد می‌کنند. این در حالی است که به‌تازه‌گی اداره بازرس ویژه ایالات متحده امریکا در امور بازسازی افغانستان (سیگار)، با نشر گزارشی گفته است که طالبان به کمک‌های آموزشی ایالات متحده به‌گونه غیر‌مستقیم دسترسی دارند.
گفتنی است که از زلزله هرات بیش از دو هفته می‌گذرد، طالبان اما قادر به ارایه آمار دقیق و یک‌دست از شمار قربانیان و خانه‌های ویران‌شده نشده‌اند. در تازه‌ترین مورد دفتر هماهنگ‌کننده کمک‌های بشری سازمان ملل متحد (اوچا) گفته است که ۲۱ هزار و ۵۰۰ خانه در مناطق زلزله‌زده به‌خصوص در ولسوالی زنده‌جان هرات تخریب شده است.
این نهاد همچنان افزوده است که ۱۵۴ هزار تن در ولایت هرات به دلیل زمین‌لرزه تحت تاثیر قرار گرفته که از این میان ۱۱۴ هزار تن آسیب جدی دیده‌اند. اوچا گفته است که در پی این زلزله هفت هزار و ۵۰۰ زن باردار اعضای خانواده خود را از دست داده‌اند و به حمایت روانی و اجتماعی نیاز دارند.
