زلزله هرات؛ انحطاط اخلاقی و فقدان فضیلت همبستگی ملی در افغانستان

دسته: تحلیل
نویسنده: عبدالشهید ثاقب
1402/07/16
1:24 ب.ظ
بازدید: 133

پایگاه خبری تحلیلی روایت : جامعه جهانی که دیری است افغانستان را فراموش کرده‌ است. اما آن‌چه به شدت قابلِ تاسف است، فقدان فضیلت همبستگی در میان مردم افغانستان است. مردم افغانستان متاسفانه چنان از روحیه همبستگی تهی‌اند که در این روزهای دشوار هرات، به جای کمک داوطلبانه به قربانیان و زلزله‌زدگان و بازتاب دادنِ حوادث آن، مصروف جر و بحث در مسایل بین‌المللی و اتفاقات ریز و کوچک دیگر در نواحی دورافتاده‌ی دنیا هستند.

بر بنیاد آمارهای رسمی، در اثر زمین‌لرزه‌های پیهم در هرات در ۱۳ روستا نزدیک به ۲۰۵۳ تن جان باخته، ۱۲۴۰ تن زخمی شده و ۱۳۲۰ خانه به صورت کامل ویران گردیده است.

البته این آمار رسمی تلفات و ویرانی‌های ناشی از زلزله در هرات است. یکی از مشکلات بزرگ ما در افغانستان این است که توانایی گزارش‌دهی و مستندسازی دقیق وضعیت را نداریم. به همین خاطر من فکر می‌کنم آمار تلفات و ویرانی‌ها شاید بیش‌تر از چیزی باشد که در آمارهای رسمی منعکس می‌شود.

به هر صورت، فاجعه‌ای که در هرات اتفاق افتاده است اگر در هر کشور دیگری رخ می‌داد، از یک‌سو توجه جامعه جهانی را جلب می‌کرد و از سوی دیگر باعث خلق روحیه همبستگی در میان مردم آن کشور گردیده و مردمان آن داوطلبانه برای کمک و همکاری با قربانیان می‌شتافتند. چنان‌که سال گذشته شاهد هر دو در زلزله ترکیه بودیم.

متاسفانه اما رویداد هرات تا هنوز نه توجه جامعه جهانی را به خود جلب کرده است و نه هم شهروندان افغانستان فضیلت همبستگی خود را به نمایش گذاشته‌اند.

جامعه جهانی که دیری است افغانستان را فراموش کرده‌ است. اما آن‌چه به شدت قابلِ تاسف است، فقدان فضیلت همبستگی در میان مردم افغانستان است. مردم افغانستان متاسفانه چنان از روحیه همبستگی تهی‌اند که در این روزهای دشوار هرات، به جای کمک داوطلبانه به قربانیان و زلزله‌زدگان و بازتاب دادنِ حوادث آن، مصروف جر و بحث در مسایل بین‌المللی و اتفاقات ریز و کوچک دیگر در نواحی دورافتاده‌ی دنیا هستند.

فقدان روحیه همبستگی میانِ مردم افغانستان معلول دو چیز است:

همچنین بخوانید: یونما نسبت به کشتار هدفمند هزاره‌ها و شیعیان در هرات واکنش نشان داد

یکی این‌که ما هنوز ملت نشده‌ایم و به صورت جزایر جداگانه قومی زندگی می‌کنیم و درد و رنج همدیگر را درد و رنج خود نمی‌دانیم. دوم هم این‌که به شدت از انحطاط اخلاقی رنج می‌بریم. اخلاق با نوع‌دوستی تعریف می‌شود. وقتی از خاخام هیلل، متخصص تلمود، پرسیدند که عصاره‌ی تمام پیام‌های الهی چیست، در پاسخ گفت: «این‌که همسایه‌ات را چونان خودت دوست بدار». زیگمونت باومن حتا انسانیت را مرادف نوع‌دوستی می‌داند و می‌گوید که با گذار از غریزه بقا به اخلاق است که انسانیت متولد می‌شود.

متاسفانه ما در افغانستان با فرهنگ همسایه‌دوستی بیگانه‌ایم و مسوولیت و رسالت انسانی را که در برابر هموطنان خود داریم، فراموش کرده‌ایم.

این دو مورد باعث گردیده است که ما در افغانستان در برابر همدیگر نه احساس همبستگی ملی کنیم و نه هم احساس همبستگی انسانی.

اگر ملت ما روحیه همبستگی ملی و انسانی می‌داشتند، از دیروز بدین‌سو در قالب‌ انجمن‌ها و نهادهای خیریه بسیج شده و به کمک هراتیان می‌شتافتند. سایر ملل دنیا در هنگام مواجهه با چنین دشواری‌ها و فاجعه‌ها، انجمن‌های خیریه تشکیل می‌دهند. الکسی دوتوکویل، فیلسوف و دولت‌مرد فرانسوی بود که در توصیفش می‌گویند که او «برای درک جهان نو، علوم سیاسی تازه‌ای اختراع کرده است او می‌گوید مردم در آمریکا وقتی با چالش و مشکلی مواجه می‌شوند، نه به دعا متوسل می‌شوند و نه هم منتظر معجزه می‌مانند و نه هم به جستجوی یک قهرمانِ دارای توانایی‌های فوق بشری چراغ بدست گرد شهر میگردند، بلکه علی‌العجاله یک انجمن سیاسی یا مدنی تشکیل می‌دهند و با مشارکت همدیگر به مشکلات رسیدگی کرده و چالش‌ها را رتق و فتق می‌کنند. اما ما در افغانستان در مواجهه با این مشکلات و چالش‌ها فقط منتظر کمک‌های خارجی می‌مانیم و بس. خود هرگز دست به کار نمی‌شویم.

همچنین بخوانید: زلزله 6.3 درجه ریشتری بار دیگر هرات را لرزاند

نوشته های مرتبط :