اکادمی سوئد در سال ۱۹۶۴ ژان پل سارتر، فیلسوف معروف فرانسوی، را به عنوان «برنده جایزه نوبل ادبیات» معرفی کرد، اما او این جایزه را نپذیرفت و رد کرد.
نپذیرفتن سارتر، علل و عوامل مختلف داشت. یکی از علل و عواملش این بود که او فکر می‌کرد در اعطای این جایزه بیش‌تر ملاحظات سیاسی دخیل است تا مساله شایستگی. مثلا او در نامه‌ای به اکادمی سوئد گفته بود که این جایزه اکثرا یا به نویسندگان غربی و یا یاغیان شرق داده می‌شود نه به آن‌هایی که واقعا شایسته‌اش هستند. او به طور نمونه، یادآوری می‌کند که «این جایزه هیچ گاهی به پابلو نرودا، که از بزرگ‌ترین شاعران آمریکای جنوبی است، داده نشد، از لویی آراگون، که به راستی درخور این جایزه است، به طور جدی حرفی به میان نیامد، جای دریغ است که به پاسترناک پیش از شولوخوف جایزه داده شد…»
ملاحظاتی را که سارتر مطرح می‌کند، در اعطای جایزه نوبل صلح نیز به صورت شدیدتر و غلیظ‌تر دخیل است. زیرا غربی‌ها این جایزه را به هر کسی نمی‌دهند، به خصوص برای جهان سومی‌ها.
از میان جهان سومی‌ها تنها آن‌هایی نامزد و برنده‌ی این جایزه می‌شوند که ابزاری باشند در راستای تطبیق و اجرای سیاست‌های غربی در کشورهای جهان سوم.
به تازگی شنیدیم که از افغانستان، محبوبه سراج در فهرست نهایی نامزدان جایزه نوبل صلح قرار گرفته است.
هنریک اودال، مدیر موسسه تحقیقات صلح اسلو، اعلام کرده است که نام محبوبه سراج در فهرست نهایی نامزدان جایزه نوبل صلح سال ۲۰۲۳ اسلو قرار گرفته است.
این‌که خانم سراج چه تلاشی در راستای حقوق بشر و حقوق زنان انجام داده است، معلوم نیست، اما در دو حوزه‌ی که او تا هنوز فعالیت کرده است، یکی تطهیر طالبان و دیگری کتمان جنایات امیر عبدالرحمن خان است.
خانم سراج، یکی از بانوانی است که پس از به‌قدرت رسیدنِ طالبان در افغانستان، در راستای تطهیر این گروه فعالیت می‌کند. او با مشارکت در نشست‌های جهانی، از بحث به رسمیت‌شناسی حکومت طالبان دفاع کرده و هم‌چنان جهانیان را به تعامل و گفتگو با این گروه تشویق می‌نماید.
فعالیت دیگری این خانم در طی چند سال گذشته دفاع از نسل‌کشی هزاره‌ها توسط امیر عبدالرحمن خان بوده است. امیر عبدالرحمن خان، یکی از شاهان ستم‌گری است که در دوره شاهی خود نزدیک به ۶۰ درصد مردم هزاره را قتل عام کرد، سرزمین‌های شان را غصب نمود و زنان و مردان شان را به بردگی کشاند.
خانم سراج، که پیوند خانوادگی با این شاه ستم‌گر دارد، او را تقدیس می‌کند و می‌گوید که این سرکوب‌گری‌ها و جنایت‌ها برای از میان برداشتن نظام ملوک‌الطوایفی، ضروری بوده است.
مردم افغانستان خانم محبوبه سراج را به علت این فعالیت‌ها و اظهارنظرهایش به عنوان یک فعال فاشیست می‌شناسند، اما علت این‌که غربی‌ها نام او را در فهرست نهایی نامزدان جایزه نوبل صلح سال ۲۰۲۳ قرار داده‌اند، این است که او مدافع همان سیاستی در مواجهه با طالبان است که کشورهای غربی می‌خواهند.
کشورهای غربی، در راس ایالات متحده آمریکا، در تعامل با طالبان قرار دارند و هر هفته بسته‌های چهل میلیون دلاری برای تحکیم پایه‌های حاکمیت این گروه به کابل می‌فرستند. بنابراین، طبیعی است که آن‌ها جایزه نوبل را به کسی خواهند داد که از تعامل آن‌ها با طالبان دفاع کند.
غربی‌ها همواره با اعطای جایزه‌ها و القاب از مزدوران خود در افغانستان حمایت کرده‌اند.
آری همین غربی‌ها بودند که در گذشته به کرزی لقب «شیک‌پوش‌ترین مرد جهان» و به غنی لقب «متفکر دوم جهان» را دادند و ملا برادر را «یکی از صد مرد تاثیرگذار» خواندند و اکنون محبوبه سراج را نامزد جایزه نوبل صلح کرده‌اند.
نویسنده: عبدالشهید ثاقب – پایگاه خبری – تحلیلی روایت
