نویسنده : عصام تلیمه، پژوهشگر و نویسنده مصری
برگردان : حسیب الله ولی زاده
منبع : سایت شبکه تلوزیونی العربی ۲۱
در مقاله‌های قبلی آیتی را که گمان می گردید، در قرآن نازل شده و سپس تلاوت آن منسوخ گردیده و حکم آن باقی است و «آیه سنگسار» خوانده می شود را بررسی نمودیم. این فرضیه را نقد کردیم و آن را از لحاظ سند و متن مورد بررسی قرار دادیم. سپس این موضوع را در روایات اسلامی جستجو کردیم و روایاتی را پیدا نمودیم که نشان می دهد، آیه سنگساری که به اساس آن پیامبر صلی الله علیه و سلم مرد و زن یهودی را سنگسار نموده است، برخی از متن آن با متن آنچه در اسلام «آیه سنگسار» خوانده می شود، همخوانی دارد. این متن قرار ذیل است : « الشیخ و الشیخة إذا زنیا فأرجموهما البتة » « زمانی که مرد متأهل و زن متأهل مرتکب زنا شدند، حتما آنها را سنگسار کنید» .
می خواستم در این مقاله، آیات موسوم به منسوخ التلاوت در قرآن را بررسی نمایم، اما اگر خدا بخواهد، در مطلب دیگری به بیان این موضوع خواهم پرداخت؛ زیرا قبلا در باره موجودیت آیه سنگسار در تورات، مراد از آیه سنگسار از منظر ابن رشد صحبت نمودیم. این مناقشه ها و حرف ها ما را مجبور می سازد، تا در اینجا مکثی کنیم و ببینیم، نظر شریعت یهود در مورد مجازات زنا چیست؟ آیا سنگسار در تورات همچون مجازات، خاص به ارتکاب زنا است یا شامل جرایم دیگر نیز می گردد؟
مجازات زنا در تورات
کسی که در آیات تورات پیرامون مجازات زنا ، همجنس گرایی، رابطه جنسی با حیوانات، زنا با محارم، زنا و یا ازدواج با همسر پدر دقت نماید، به این نتیجه می رسد که این مجازات با مجازات این جرایم در سنت پاک پیامبر – به اساس دیدگاه کسانی که این مجازات را می پذیرند و این روایت ها را صحیح می دانند – به گونه کامل همخوانی دارد.
تورات در باره مجازات زنا می گوید: اگر کسی برای خود زنی گیرد و چون به او درآید او را مکروه دارد و اسباب حرف بدو نسبت داده از او اسم بد شهرت دهد و گوید این زن را گرفتم و چون به او نزدیکی نمودم او را باکره نیافتم. آنگاه پدر و مادر آن دختر علامت بکارت دختر را برداشته نزد مشایخ شهر نزد دروازه بیاورند. و پدر دختر به مشایخ بگوید: « دختر خود را به این مرد به زنی داده ام و از او کراهت دارد. و اینک اسباب حرف بدو نسبت داده می گوید دختر تو را باکره نیافتم و علامت بکارت دختر من این است» پس جامه را پیش مشایخ شهر بگسترانند. پس مشایخ آن شهر آن مرد را گرفته تنبیه کنند. و او را صد مثقال نقره جریمه نموده به پدر دختر بدهند چون که بر باکره اسرائیل بد نامی آورده است. و او زن وی خواهد بود و در تمامی عمرش نمی تواند او را رها کند. لیکن اگر این سخن راست باشد و علامت بکارت آن دختر پیدا نشود . آنگاه دختر را نزد در خانه پدرش بیرون آورند و اهل شهرش او را با سنگ سنگسار نمایند تا بمیرد چون که در خانه پدر خود زنا کرده در اسرائیل قباحتی نموده است. پس بدی را از میان خود دور کرده‌ای.
اگر مردی یافت شود که با زن شوهرداری همبستر شده باشد، پس هر دو؛ یعنی مردی که با زن خوابیده است و زن کشته شوند. پس بدی را از اسرائیل دور کرده ای.
سنگسار؛ مجازات زانی باکره در تورات
اگر دختر باکره ای به مردی نامزد شود و دیگری او را در شهر یافته با او همبستر شود. پس هر دو ایشان را نزد دروازه شهر بیرون آورده ایشان را با سنگ ها سنگسار کنند تا بمیرند، اما دختر را چون که در شهر بود و فریاد نکرد و مرد را چون که زن همسایه خود را ذلیل ساخت. پس بدی را از میان خود دور کرده ای. اما اگر آن مرد، دختری نامزد را در صحرا یابد و آن مرد به او زور آورده با او بخوابد پس آن مرد که با او خوابید تنها کشته شود. و اما با دختر هیچ نکن زیرا بر دختر گناهِ مستلزم موت نیست، بلکه این مثل آن است که کسی بر همسایه خود برخاسته او را بکشد. چون که او را در صحرا یافت و دختر نامزد فریاد برآورد و برایش رهاننده‌ای نبود. و اگر مردی دختر باکره ای را که نامزد نباشد بیابد و او را گرفته با او همبستر شود و گرفتار شوند. آنگه آن مرد که با او خوابیده است، پنجاه مثقال نقره به پدر دختر بدهد و آن دختر زن او باشد؛ چون که او را ذلیل ساخته است و در تمامی عمرش نمی تواند او را رها کند.( سفر تثنیه، باب ۲۲ بند ۱۴ تا ۲۷ )
مجازات زنا با محارم، لواطت و رابطه جنسی با حیوانات در تورات
تورات در مورد زنا با محارم و یا نکاح با آنها، لواطت و رابطه جنسی با حیوانات می گوید:
هر کسی که با زنی از اقاربش زنا کند، مرد و زن زناکار کشته می شود. کسی که با زن پدر خود بخوابد و عورت پدر خود را کشف نماید هر دو کشته شوند. خون ایشان بر خود ایشان است. اگر کسی با عروس خود بخوابد هر دوی ایشان کشته شوند. آنها فاحشه گی کرده اند. خون ایشان بر خود ایشان است. اگر مردی با مردی همچون زن بخوابد هر دو فجور کرده اند. هر دوی ایشان کشته شوند. خون ایشان بر خود ایشان است. اگر کسی زنی و مادرش را بگیرد، این قباحت است. او و ایشان به آتش سوخته شوند تا در میان شما قباحتی نباشد. مردی که با حیوانی جماع کند، کشته شود و آن حیوان را نیز بکشید. زنی که به حیوانی نزدیک شود تا با آن جماع کند، آن زن و حیوان را بکشید. خون آنها بر خود آنهاست. ( سفر لاویان، باب بیستم، بند ۱۰ تا ۱۶)
تورات می گوید: دختر هر کاهنی که خود را به فاحشه گی بی عصمت ساخته باشد، پدر خود را بی عصمت کرده است. به آتش سوخته شود. ( سفر لاویان، باب ۲۱ بند ۹) (۱)
سنگسار؛ مجازات شماری از جرایم در تورات
سنگسار همچون مجازات برخی دیگر از جرایم نیز در تورات وارد گردیده است. به عنوان نمونه برخی این جرایم قرار ذیل اند:
کفر گویی ( سفر لاویان، باب ۲۴، بند ۱۶ )
بت پرستی ( سفر تثنیه، باب ۱۳ بند ۱۰ )
کار کردن در روز شنبه ( سفر اعداد، باب ۱۵ بند ۳۵)
نافرمانی والدین ( سفر تثنیه، باب ۲۱ بند ۲۱ )
مصاحبت با اجنه و جادوگران (سفر لاویان، باب ۲۰ بند ۲۷)
خیانت در غنایم جنگی ( یسوع ، باب ۷ بند ۲۵)
هم چنان در شریعت یهود مجازات سنگسار بر حیوانات نیز جاری می گردیده است. نخست کسانی که شهادت داده بودند، سنگسار را آغاز می کردند و بعد از آنها دیگران این کار را می نمودند. (۲)
مجازات سنگسار از منظر اسلام و یهودیت
نگاه گذرا و سریع به مجازات سنگسار در تورات، نشان می دهد که سنگسار مجازات یهودی است. چنانچه مشاهده کردیم، در تورات این تشریع به گونه وسیع همچون مجازات برخی از جرایم تعیین گردیده است. اما در اسلام فقط دریک حالت و آنهم زمانی که زانی متأهل باشد، سنگسار را همچون مجازات می یابیم .
مجازات سنگسار در تورات در برخی جرایم دیگر با مجازات این جرایم در سنت مطابقت و همخوانی دارد. به عنوان نمونه برخی از این جرایم را ذکر می نماییم:
زنا با محارم
ازدواج با محارم
رابطه جنسی با حیوانات
لواطت
مجازاتی که برای این جرایم در سنت وارد گردیده است با مجازات این جرایم در تورات بسیار نزدیک است و همخوانی دارد. در قرآن هیچ اشاره ای دور و یا نزدیک به سنگسار همچون مجازات هیچ یکی از جرایم نشده است. همین امرسبب گردیده است، تا فقیه بزرگی همچون محمد ابو زهره به گونه قاطع بیان دارد که سنگسار شریعت یهودی است و به اسلام پیوندی ندارد. (۳)
قابل یادآوری است که آنچه در سنت پیرامون مجازات جرایم مذکور وارد گردیده است، قابل بحث است و میان فقها اختلافات بسیاری در مورد آن وجود دارد؛ برخی از آنها به اساس آن حکم نموده و برخی دیگر این احادیث را ضعیف شمرده و این مجازات را همچون «تعزیر» پذیرفته اند. اگر خدا بخواهد این موضوع را در جای مناسب بیان خواهیم کرد.
آنچه را بیان کردیم، حکم سنگسار در یهودیت بود و همین حکم در مسیحیت نیز وجود دارد؛ زیرا انجیل احکام جدیدی نیاورده است، بلکه همان احکام تورات را همچون شریعت پذیرفته است؛ البته در این مورد جزییاتی وجود دارد، که بیان آن از حوصله این مقاله بیرون است.
آنچه در مورد مجازات سنگسار در تورات گفتیم، ما را به سوی این پرسش می کشاند: آیا پیامبر در اوایل حضور در مدینه، به اساس عمل به شریعت امت های قبلی « شرع من قبلنا » مجازات سنگسار را در مدینه تطبیق کرده است و سپس این مجازات توسط آیه دوم سوره نور منسوخ شده و بعد از نزول آن، مجازات تمام زناکاران فقط صد تازیانه بوده است؟
اینجا پرسش اصولی دیگری نیز مطرح می شود: به اساس نظر کسانی که می گویند: آیات سوره نساء در مورد مجازات لواطت و همجنس گرایی زنان بوده و آیه دوم سوره نور، مجازات زنا را بیان می کند، آیا نسخ در شریعت اسلامی – البته نزد کسانی که باورمند به نسخ اند – حکم قبلی را به حکم آسان تر نسخ (مبدل) می کند و یا سخت تر؟ همانگونه که اسلام تمام مجازات سنگسار موجود در یهودیت را نسخ کرده و در اوایل سنگسار را همچون مجازات زناکاران متأهل تطبیق نموده است، پس آیا با نزول آیه دوم سوره نور، خود را از چنگال این مجازات رهانیده است ؟
در موضوع سنگسار، آیا حکم قبلی به حکم آسان تر نسخ شده است یا سخت تر؟
من باور دارم که بحث و گفتگو پیرامون سنگسار بدون پاسخ مفصل به این پرسش ها تکمیل نمی شود. کسانی که از صحبت نمودن در مورد مجازات سنگسار، انتقاد می نمایند، باید بدانند که این موضوع، موضوع پیچیده است و آنگونه که برخی ها گمان می نمایند، موضوع حل شده نمی باشد. آنچه را ما در این مقاله ها مطرح می کنیم، گفتگو و بازنگری در این مورد را امر لازم و ضروری می گرداند. اگر خواست خدا باشد، در این مورد سخن را ادامه می دهیم.
پاورقی :
۱ – ترجمه های عربی مختلفی از کتاب مقدس وجود دارد. گاهی خواننده میان منبعی که ما از آن نقل می نماییم و منابع دیگر تفاوتی می بیند. این تفاوت فقط در الفاظ است، بلکه محتوا یکی می باشد.
۲ – نگاه کنید : المدخل لدراسة التوراة والعهد القديم، دكتر محمد علی البار، ص.۳۳۹ و۳۳۸.
۳ – نگاه کنید : ابن القرية والكتاب، دکتر يوسف القرضاوي ، ج . ۳ ص. ۲۵۵
