نوروز؛ عید بی‌ربط با مذهب

دسته: تحلیل, روایت مردمی
نویسنده: تحریریه روایت
1401/12/29
12:39 ب.ظ
بازدید: 19

واژه عید در فرهنگ عمید، چنین تعریف شده است: هر روزی‌که درآن یادبودی از خوشی و شادی برای گروهی از مردم است.
آری، نوروز برعلاوه این‌که کهن‌ترین نماد و نمونه اعلای تاریخ و فرهنگ ماست، عید بزرگ و شادی‌آوریست که پاس‌داری ازآن را باید لازم بدانیم.

طوری‌که روشن است، از نوروز نه‌تنها در حوزه فرهنگی بزرگ ما، بل‌که در سراسر جهان گرامی‌داشت می‌شود.

اما در افغانستان، بحث بر سر تجلیل نوروز چه در میان توده مردم و چه در میان جوانان و دانش‌گاهیان اما و اگرهای زیادی دارد. ولی در این نبشته، کوشش بر آن‌ است تا نظریات و دیدگاه‌های جوانان در رابطه با این عید خجسته مورد بحث قرار گیرد.

آشکار است که در میان جوانان، مساله پاس‌داری و گرامی‌داشت نوروز به‌خصوص در روزهایی که چیزی برای فرا رسیدن آن نمی‌ماند، بحث داغ و مورد توجه است.
دراین مقاله، به‌نظریات جوانانی که موافق با تجلیل نوروز اند، نمی‌پردازم. بل ترجیح می‌دهم که این نوشته را اختصاص دهم به‌ نظریات جوانانی که در مخالفت با بزرگ‌داشت نوروز اند و چرایی مخالفت آنان با این جشن باستانی.

چنان‌چه روشن است، نوروز روز اول سال است. نوروز، نمادی از نو شدن است. نوروز، یک آغاز است.
اما پرسش این است که اساسا چرا عده‌ای از جوانان مخالف گرامی‌داشت و تجلیل از نوروز اند و این نو شدن را «حرام» می‌پندارند؟
من، به عنوان کسی که هر روز با طیف‌های مختلف جوانان برخورد می‌کنم و عملا با آن‌ها در ارتباط هستم، اصلی‌ترین عامل مخالفت آنان را در متاثر بودن شان از مذهبی‌ها و علمای دینی و حتی پاره‌ای از دانش‌گاهیان (که خود متاثر از علمای دینی اند) می‌بینم. آن‌طوری‌که توسط عده‌ای تصور می‌گردد که جوانان مخالف با تجلیل نوروز، فقط مذهبی‌ها و طلاب مدرسه‌های دینی اند، نیست. چه‌بسا مذهبی‌هایی وجود دارند که با تجلیل نوروز مخالف نیستند.
مگر جوانان و دانش‌آموزانِ آموزش‌گاهی که من در‌آن درس می‌خوانم تماما طلبه اند، مسلما نه. بل‌ جوانانی اند آشنا با دنیای مدرن و این فصای مجازی، اگرچه که دست‌رسی طلاب و مذهبی‌ها به فضای مجازی و رسانه‌های اجتماعی زیادتر از آن‌ها نیست، کم‌تر هم نیست. تعداد زیادی ازاین‌ جوانانِ دانش‌آموز متاثر از نظریات، عقاید و افکار آنان اند. آن‌ها هم هُش‌یارانه، با استفاده از منبر و نفوس‌ خود در میان مردم و هم‌چنان در بسیار موارد با استفاده از فضای مجازی علیه فرهنگ ملی ما تبلیغ می‌کنند.

همچنین بخوانید: افغانستان؛ برده‌گی و نظام برده‌داری

چرایی «حرام بودن» و اشکالِ تجلیل و گرامی‌داشتِ نوروز از منظر آنان چیست؟
بزرگ‌ترین [و شاید بتوان گفت تنها و اصلی‌ترین] اشکال مطرح‌شده از سوی آن‌ها و استدلال آن‌ها این‌ است که بِهترین زمان خوشحالی برای مسلمانان فقط دو عید فطر و اضحی است [و دیگر هیچ].

اما چاره و راه‌ برون‌رفت چیست؟ به‌نظر من، کوتاه و در یک کلام، راه‌حل چیزی جز مبارزه فرهنگی و مباحثه با قشر مخالف (که اغلب حرف مخالف را نمی‌شود) و به‌‌قول آقای حسین الهی قمشه‌ای ترویج ارزش‌های سه‌گانه زیبایی، دانایی و نیکویی، نیست.

در پایان، پیشاپیش فرا رسیدن نوروز و سال نو را تبریک می‌گویم و امید دارم‌که در سال آینده به قول شاملوی بزرگ:
لاله‌های سوخته
نام‌های ممنوع خود را بازیابند.
هم‌چنان دوباره به‌قول شاملو، آرزو دارم‌که:
نوروز در معبری از غریو تا شهر خسته پیش‌تاز شود.

نوشته های مرتبط :