مسعود؛ نابغه نظامی که برای صلح و عدالت جنگید

دسته: تحلیل
نویسنده: تحریریه روایت
1402/06/18
1:36 ب.ظ
بازدید: 6

نام احمد شاه مسعود با نام افغانستان “آزاد” عجین شده است. وی برای آزادی، حفظ هویت ملی، فرهنگ فارسی و تحول در تغییر در ساختار سیاسی بر اساس نیازهای جامعه یک‌ تنه در مقابل تمامی دشمنان خارجی و گروه‌‌های تروریستی ایستاد و در این راه نیز قربانی شد. احمد شاه مسعود با دلی سرشار از عشق به وطن، فرهنگ و ادبیات فارسی و آزادی و عدالت برای استقلال و حفظ هویت خود جنگید و به نماد استقلال افغانستان تبدیل شد.

تکرار مکرر جزئیات شهادت وی، فعالیت‌های چریکی او علیه شوروی و سپس جنگ بی امان بر ضد طالبان تحت حمایت پاکستان معمولا از موضوعاتی است که بیشتر بر این فعالیت های وی پرداخته شده است، اما واقعیت این است که ابعاد حقیقی این چریک موفق بسیار بیش از اینهاست. او نه تنها علیه سیطره روس‌ها و عرب‌ها و پاکستانی‌ها ایستاد، بلکه برای تداوم فرهنگ و ادب فارسی، آزادی مردم و رسانه‌ها، تامین عدالت اجتماعی و گذار از نظام سیاسی کهن و فرسوده نیز در افغانستان هزینه زیادی را متحمل شد، هزینه‌ای که در نهایت قیمتی برابر با جانش داشت و این اسطوره قهرمان قربانی شد.

در جای خواندم که نوشته بود: در سال‌های آخر «دوره مقاومت» اوضاع به نوعی در جریان بود که مسعود عملا خط مقدم ائتلاف شمال علیه طالبان و سنگر مقاوم زبان فارسی علیه زبان و فرهنگ‌های مهاجم بود. به همین دلیل وقتی در اثنای یک عملیات مهم علیه طالبان با اعتراض فرمانده ارشدش در حین شعرخوانی با محمدحسین جعفریان (خبرنگار و مستندساز ایرانی حاضر در جبهه)، روبرو شد که می‌گفت: «”آمر صاحب” اکنون وقت عملیات است نه ادبیات!» پاسخی زیبا داد: «همه این عملیات‌ها از خاطر همین ادبیات (فارسی) است!»
بله این شخصیت و چهره حقیقی آن یگانه دوران بود، او از اصل جمهوریت مردمی پاسداری نمود و دختران را در مناطق تحت کنترل خود از تحصیل منع نکرد، برخلاف طالبان که در دهه ۹۰ و در ٩٠ درصد خاک افغانستان قوانین قرون وسطایی خویش را علیه زنان تحمیل می‌کردند و امروز نیز در دو سال حاکمیت این گروه بر افغانستان همان قوانین ضد انسانی حاکم است.

همچنین بخوانید: اظهار عشق روزانه به دیکتاتور

بر اساس شواهد و مستندات؛ مسعود موافق با آزادی بیان، گردش آزاد اطلاعات و دوست رسانه‌ها بود به همین دلیل همیشه خبرنگاران ایرانی، فرانسوی و غربی همراهش بودند. تعهد مسعود به آزادی بیان سرانجام به بهای جانش تمام شد. سرانجام مردی که رابرت کاپلان «سرباز خدا» گفته بود، رافائل فرانسوی «شیر افغان» جعفریان «حماسه ناتمام» و اخیرا هم ناپلیون‌ افغانستان، رسالت فرهنگی و زبانی خود را انجام داد و و رفت. «مسعود خود را آتش زد تا افغانستان در زمستان تاریخ یخ نزند»! او با علاقه قلبی اش به زبان مادری، شاهنامه خوانی و برگزاری محافل شعرخوانی در میادین نبرد، توانست پلی استوار از زبان فارسی در میدان سیاست و فرهنگ بسازد که هم اهل سنت و هم اهل تشیع در سراسر منطقه و جهان قادرند نقش خود را در آینه آن ببینند. مسعود زنده است، زیرا راه و رسمی را که مسعود ترسیم نمود، در تاریخ ثبت شده و نام مسعود برای همیشه جاویدان شده است‌.

سخن آخر اینکه مسعود، در فهم سیاسی نیز بیشتر از دیگران می دانست. او برخلاف دیگر رهبران، به این نکته پی برده بود که نظم سیاسی کهن افغانستان پاسخگوی مطالبات مردم افغانستان نیست. او خواهان گذار از گذشته و رفتن به سوی آینده سیاسی جدید بود. در حالیکه دیگران بر نفس به دست آوردن قدرت تاکید داشتند، اما مسعود برای گذار از انسداد سیاسی و نظم استبدادی کهن، اقدام های عملی را روی دست گرفته بود. مسعود به همان اندازه که در زمینه نظامی فهم و درک داشت، در کنش سیاسی نیز سرآمد زمانش بود.
این خصوصیات سبب شده بود که دوست و دشمن به درک و شعور بالای مسعود که وی را از دیگران متمایز می‌کرد، اعتراف کنند. اعتراف به اینکه، مسعود یک استثنا در تاریخ معاصر افغانستان بود و با هیچ کسی قابل قیاس نیست.

همچنین بخوانید: کار خبرنگاری و بحث «الفاظ کفر» در حاکمیت طالبان

نوشته های مرتبط :