در هفته گذشته و جاری، اعیاد شعبانیه (ولادت امام حسین، ابوالفضل‌العباس و امام سجاد) سرداران قیام کربلا می‌باشد.
افغانستان به تسامح و تساهل مذهبی و دینی معروف همیشه معروف بوده است. در میان تمامی کشورهای مسلمان، وحدت شیعه و سنی افغانستان در طول دورهای تاریخی مخصوصا در سالهای اخیر واقعا قابل تحسین بوده است.
این رویکرد اخوت محور بر می‌گردد به شخصیت و قیام امام حسین ع که این امر را در جامعه افغانستان ایجاد و تقویت کرده است.
البته نقش برادران اهل سنت بویژه تاجکان افغانستان در امر وحدت شیعه و سنی خیلی‌ها برجسته است.
تاجکان افغانستان با پیروی از سیره امام اعتدال گرا، یعنی امام ابوحنیفه ره نه تنها وحدت شیعه و سنی را تقویت کرده‌اند که در امر بازخوانی قیام عاشورا در قالب سخنرانی، تاریخ، شعر و ادبیات سنگ تمام گذاشته اند.
البته همواره و بویژه امروز نیاز جدی به بازخوانی قیام امام حسین هم در راستای زدودن استبداد و خفقان حاکم وجود دارد. این رویکرد نه تنها وحدت و انسجام شیعه و سنی را منجمله در افغانستان تقویت می‌کند که برای اتحاد درون دینی (مذهب) در مبارزه با بی عدالتی خیلی مهم است.
البته در حقانیت قیام و حرکت عدالت خواهانه امام حسین هیچ گونه شک و شبه‌ی نیست. این دیدگاه نه تنها از سوی شیعه که از طرف اجماع اهل سنت و جماعت نیز موید است.
بی شک عصر ما که در آن مسلمانان در حالتی از ضعف، سستی و شکاف و دودستگی به سر می برند و تحت سیطره استبداد و فساد قرار دارند به معانی و مفاهیم والایی که امام حسین (ع) خود را برای آنها فدا کرده، نیاز دارد که در این میان جامعه افغانستان بیشتر از هرملتی به بازخوانی قیام امام حسین (ع) نیاز دارد.
با توجه به بافت جمعیتی افغانستان و اهمیت گرایشات قومی؛ مناسبات مذهبی میان شیعه و سنی در طول سالهای گذشته منهای مقاطع خاص که حاکمان بغض و عصبیت جاهلانه را تحمیل و ابراز کرده‌اند، در بقیه مقاطع مثال زدنی است.
در طول چهار دهه گذشته با وجود تحولات متعدد اما اتحاد شیعه و سنی در محور محبت اهل بیت و مخصوصا امام حسین وجود داشته است.
هرچند تسامح مذهبی بین تمام اقوام افغانستان وجود دارد، ولی گرایش و تلاش تاجکان برای تساهل مذهبی قابل توجه است.
پروفیسور برهان‌الدین ربانی رهبر فقید جمعیت اسلامی یکی از پیشگامان این عرصه است. وی به عنوان برجسته‌ترین رهبر دینی- مذهبی و سیاسی افغانستان و تاجیکان در نیم قرن اخیر، پیش‌گام تعامل مذهبی بوده است.
استاد رباني در یکی از مراسم‌های ایام محرم و شهادت امام حسین گفت بود: امام حسين (ع) متعلق به يك مذهب و گروه خاصي نيست بلكه او فرزند رسول خدا و متعلق به امت اسلامي است و همه مذاهب اسلامي به او عشق مي ورزند و با ياد آوري مظلوميت او اشك از چشم ها فرو مي ريزند. حادثه ي كربلا حادثه اي دردناك و غم انگيز است كه سراسر تاريخ اسلامي را حزن آلود ساخته و دل مسلمانان را از آتش اندوه حسين و يارانش كباب كرده است. استاد رباني همچنین در جای دیگر گفته بود: قيام امام حسين براي هميشه زنده است و درس آزادي، شهامت، غيرت و خداخواهي و عزت طلبي را به مسلمانان مي آموزد و به عنوان يك الگوي برجسته و جاويدان هميشه ره‌آموز و رهگشاي مبارزات راه آزادي و عدالت در تاريخ بوده و خواهد بود.
در همین حال استاد ربانی نیم قرن مبارزات آزادی‌خواهانه اش را برگرفته از قیام امام حسین میداند و میگوید: همیشه به افكار آزادي‌خواهي فرزند رسول خدا نياز داريم و وجود او محور همبستگي و وحدت اسلامي و عامل پايداري و مقاومت مسلمانان در برابر بيگانگان است. ملت افغانستان براي درس گيري از پيام عاشورا چندين دهه است كه در راه آزادي و استقلال سياسي كشور مبارزه مي كند و متاسفانه در اين كشور هنوز هم جنگ و قتال خاتمه نيافته و مردم مظلوم ما همچنان قرباني اهداف شوم بيگانگان مي شوند.
در کنار استاد ربانی، بزرگان دیگر تاجکان افغانستان همگی در ارادت به امام حسین و ایجاد تسامح دینی همواره کار کرده اند.
همچنین در بازخوانی قیام امام حسین ع نقش سران تاجکان از استاد ربانی تا قهرمان ملی و شاعران پسین از جمله قهار عاصی و… برجسته است.
بنابراین امام حسین (ع) سنی یا شیعه نیست بلکه او یک مسلمان موحد از امت جدش رسول اکرم (ص) و ابراهیم (ع) بود و تاکنون نیز برای کسی که وی را به خوبی بشناسد و درک کند، فراتر از تعاریف شیعی و سنی است. لذا اعتبار معنوی که یاد شهادت امام حسین (ع) فراهم می آورد ما را به همبستگی و یکپارچگی در سایه اسلام دعوت می کند. همان طور که ما را به رهایی از اصطلاحات ابداعی تاریخ از جمله اصطلاح شیعه و سنی فرا می خواند. امام حسین (ع) مصداق واقعی این آیه قرآن کریم است که می فرماید: “هو سماکم المسلمین” ( او شما را مسلمان خواند).
امروز تمام مسلمانان بویژه جامعه افغانستان بدون گرایشات مذهبی نیاز به بازخوانی قیام امام حسین ع بعنوان حرکت عدالت خواهانه دارند. چون هویت هر امتی نتیجه حافظه و حقیقت تاریخی آن است. لذا اگر حافظه تاریخی یک امت مخدوش باشد، هویت آن نیز از دوگانگی و از هم گسیختگی رنج خواهد برد. از مهمترین درس‌هایی که مسلمان معاصر می‌تواند از قیام امام حسین (ع) بیاموزد، شجاعت و ایستادگی در مقابل ظلم سیاسی و [تقویت] روحیه فداکاری و ایثار برای اصول جاودانه اسلامی است. اصولی که فراتر از زندگی محدود می‌باشد.
