در روزهای اخیر بسیار دیده شده است که جوانانی با لباس و پیراهن وطنی و کلاه قندهاری در پارک‌ها و اماکن تفریحی ایران قدم می‌زنند.
حضور گروهی این جوانان در پارک‌ها و خیابان‌ها و شباهت ظاهری شان با طالبان، در میان تعدادی از مردم ایران واکنش‌های منفی در پی داشته و به خلق یک‌سری تئوری‌های توطئه کمک کرده است.
بسیاری‌ها در ایران در باره‌ی حضور این جوانان می‌پرسند که این پشتون‌ها چه مشکلی با حاکمیت طالبان دارند که به ایران مهاجر شده‌اند؟ نکند در عقب این موضوع، مسایل امنیتی نهفته باشد؟
اگرچه آدمی نمی‌تواند به ضرس قاطع در این مسایل داوری کند، اما آن‌چه را که من می‌خواهم در این نوشته روی آن تاکید کنم اصلاح یک ذهنیتی است که بر بنیاد آن همه پشتون‌ها طالب قلم‌داد می‌گردد.
در این‌که طالبان یک گروه پشتونی است، تردیدی نیست. چندی پیش شورای امنیت سازمان ملل نیز در گزارش خود تاکید کرد که این گروه به سیاست‌های پشتون‌محور خود در دهه ۹۰ بازگشته و اکثریت اعضای طالبان را پشتون‌ها تشکیل می‌دهند.
اما این گزاره به این معنا نیست که همه‌ی پشتون‌ها هم طالب‌اند. آن‌هایی که از واقعیت‌های افغانستان آگاه‌اند می‌دانند که در میان پشتون‌ها اختلافات قبیله‌ای بسیاری وجود دارد. برخی از این قبایل در گذشته حامی طالبان بوده و برخی نیز ضدآنان.
با تسلط مجدد طالبان در افغانستان در ۱۵ اگوست سال ۲۰۲۱، همان‌گونه‌ای این گروه اقوام غیرپشتونی را سرکوب کردند، برخی از قبایل پشتون را نیز سرکوب کردند.
به طور نمونه، به سرنوشت اچکزی‌ها در حاکمیت طالبان نگاه کنید. اچکزی‌ها یکی از قبایل پشتون درانی است. این‌ها یک قبیله بزرگی را در قندهار تشکیل می‌دهند. اچکزی‌ها مخالف طالبان بودند. جنرال عبدالرازق اچکزی، فرمانده پولیس ولایت قندهار، از همین قوم بود. او یکی از سرسخت‌ترین مخالفان طالبان و پاکستان بود. تا هنگامی که او زنده بود، طالبان نتوانسته بودند کوچک‌ترین جغرافیای را در قندهار تحت کنترول خود درآورند. طالبان سرانجام او را در سال ۱۳۹۷، در محوطه دفتر ولایت قندهار ترور کردند.
پس از به قدرت‌رسیدن طالبان، اچکزی‌ها در قندهار به دلیل مخالفت با این گروه به شدت سرکوب شده و هنوز زیر فشار قرار دارند. مخالفت طالبان با این قبیله به اندازه‌ای است که حتا دو بار قبر جنرال رازق را تخریب کردند.
اچکزی‌ها چون با پاکستان نیز مشکل دارند و آن‌جا را خانه‌ی امن طالبان می‌پندارند، به ایران می‌آیند. زیرا ایران نشان داده است که همیشه، فارغ از ملاحظات سیاسی، از همه مهاجران میزبانی خوب کرده است.
من در مشهد پشتون‌های بسیاری را می‌شناسم که متعلق به همین قبیله‌اند.
هم‌چنان شماری از جوانان شهرنشین و خوشفکر پشتون‌ها که با طالبان مشکل دارند نیز به ایران مهاجرت کرده‌اند.
این‌ها تهدید امنیتی نیستند. هرگز.
اما کاری را که جوانان مهاجر باید انجام دهند این است که با فرهنگ و رسوم مردم ایران باید سازگار شوند. پوشیدن لباس‌های محلی و کلاه قندهاری باعث می‌شود که زودتر غریبه و بیگانه محسوب گردند. چه بهتر است که در این زمینه‌ها همرنگ جماعت شوند.
