نشست دوحه درباره افغانستان به میزبانی آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد در دوحه قطر قرار است امروز آغاز شود و برای دو روز ادامه یابد. براساس اطلاعات منتشر شده، قرار بود در این نشست نمایندگان خاص ۲۵ کشور جهان با نماینده طالبان و نمایندگانی از جامعه مدنی و زنان افغانستان اشتراک کنند.
گزارش‌ها نشان می‌دهد که طالبان در این نشست شرکت نکرده‌اند، از جامعه مدنی و زنان افغانستان شش تن دعوت شده‌اند که نام دو تن آنها تاکنون مشخص است. و از نمایندگان جریان‌های مخالف طالبان، در این نشست دعوت صورت نگرفته است.
طالبان برای اشتراک در این نشست شرط‌های را مطرح کرده بودند که روز گذشته رسانه‌های نزدیک به این گروه، به آن اشاره‌کردند. این شرط‌ها، یکی شامل نکردن موضوع «تعیین نماینده ویژه جدید ملل متحد برای افغانستان در دستور کار نشست» و دوم «فراهم شدن دیدار هیات طالبان با منشی عمومی سازمان ملل متحد» و سوم «دعوت کردن از آنها به‌عنوان تنها نماینده دولت در افغانستان» بود.
طالبان گفته بودند که «اگر شرایط ما را نپذیرید، ما در این نشست شرکت نخواهیم کرد.»
با انتشار اعلامیه‌ی از سوی وزارت خارجه این گروه، مشخص شد که شرایط طالبان باوجود تلاش‌های بسیار، پذیرفته نشده است. زیرا طالبان دقیقا روی یکی از اهداف اساسی این نشست که تعیین نماینده‌ی جدید سازمان ملل برای افغانستان است، انگشت گذاشتند و پیش از آن‌که رسمیتی داشته باشند، تقاضا داشتند به‌عنوان نماینده‌ی رسمی دولت افغانستان در نشست شرکت کنند.
به باور آگاهان، شرکت نکردن طالبان در نشست دوحه تنها به دلیل نپذیرفتن شرایط‌شان نیست، بلکه اقدامات این گروه علیه زنان، سرکوب اقوام و عدم تمکین آنها به ایجاد دولت همه‌شمول، نیز موردبحث است. و ازآنجایی‌که طالبان برنامه و دستاورد قابل دفاعی در مورد آینده‌ی کشور و اتفاقات ضد حقوق بشری که در بیش از دو سال گذشته در افغانستان صورت گرفته ندارند، حاضر نشدند در این نشست شرکت کنند.
برخی دیگر از آگاهان به این باوراند که خودداری طالبان از شرکت در نشست دوحه و گفت‌وگوی معنی‌دار با همه طرف‌ها به‌ویژه با زنان افغانستان به معنی بی‌میلی این گروه برای یافتن یک راه‌حل سیاسی پایدار است.
از سوی دیگر، در آستانه‌ی نشست دوحه، شهروندان افغانستان در شهرهای مختلف جهان فراخوان اعتراض سرتاسری علیه طالبان را منتشر کردند؛ و در آن گفته‌اند که «جای طالبان دادگاه بین‌المللی لاهه است، نه پشت میز مذاکرات سیاسی.»
روز گذشته نیز، شماری از شهروندان افغانستان در شهر دوسلدورف آلمان نسبت به دعوت طالبان در این نشست اعتراض کردند. معترضان گفتند که تعامل با طالبان به این گروه مشروعیت می‌دهد و طالبان را در نقض حقوق بشر جسورتر می‌کند.
همچنان در چند روز گذشته، بیش از ۳۵ سازمان و ۱۷۰ فعال زن در نامه‌ای به نمایندگان کشورها برای افغانستان، خواهان به رسمیت شناختن ایجاد «رژیم آپارتاید جنسیتی» در افغانستان شدند. در این نامه همچنین تاکید شده بود که حقوق زنان باید در محور بحث‌های نشست دوحه قرار گیرد.
از سوی دیگر، نمایندگی سازمان ملل در افغانستان بر اساس پژوهشی گفته است که ۹۶ درصد زنان مخالف به‌رسمیت شناختن طالبان‌اند. بر اساس این پژوهش ۳۲ درصد مصاحبه‌شوندگان گفته‌اند که طالبان بعدازآن به‌رسمیت شناخته شود که همه محدودیت‌های وضع‌شده علیه زنان و دختران را کنار بگذارند، اما ۲۸ درصد گفتند که طالبان اصلا و تحت هیچ شرایطی به‌رسمیت شناخته نشود.
افکار عمومی جهان نیز انتظار ندارند در این نشست از طالبان پذیرایی صورت گیرد. بیشتر انتظار این می‌رود تا طالبان به‌صورت جدی به خاطر اقدامات بیش از دو سال‌شان که افغانستان را با چالش‌های بسیاری مواجه کرده است، مورد بازخواست جدی قرار گیرند.
این‌که واقعیت مساله چیست، هنوز مشخص نیست اما آنچه تاکنون به نظر می‌رسد ممکن است خواسته‌های که طالبان از این نشست داشتند، خیلی موردتوجه قرار نگیرد. البته باید خاطرنشان کرد که همچنان نگرانی‌های وجود دارد که ممکن است در این نشست، فیصله‌های به نفع طالبان صورت گیرد؛ زیرا بسیاری از کشورهای اشتراک کننده، در بیش از دو سال گذشته، سیاست دوگانه‌ی را در برابر طالبان دنبال کرده‌اند.
دیده شود که درنهایت چه تصمیمی در مورد افغانستان گرفته خواهد شد اما تعیین نماینده‌ی جدید سازمان ملل گویا از جدی‌ترین نتایجی است که می‌شود در مورد آن مطمین بود. تعیین نقشه راه برای حل مساله افغانستان بحث دیگر این نشست خواهد بود اما هنوز مشخص نیست چه سازوکار و اهدافی را برای آن در نظر خواهند گرفت؛ اما عدم اشتراک طالبان و دعوت نشدن جریان‌های مقاومتی و سیاسی مخالف طالبان در این نشست، بدون شک از موثریت نتایج آن خواهد کاست.
