نشست دوحه درباره افغانستان به میزبانی آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد قرار است در روزهای ۲۸ و ۲۹ دلو برگزار شود. در این نشست نمایندگان خاص بیش از ۲۰ کشور جهان اشتراک خواهند کرد. طالبان نیز به این نشست دعوتشدهاند اما پیششرطهای برای اشتراک در این نشست مطرح کردهاند.
هرچند طالبان مشخص نکردهاند این پیششرطها چیست اما رسانهها به نقل از منابع گفتهاند که اصلیترین شرط طالبان این است که به نمایندگان آن گروه فرصت داده شود تا گفتگوی مستقیم و اساسی با سازمان ملل متحد داشته باشند.
برخی منابع نزدیک به این گروه نیز مدعی شدهاند که شامل نکردن موضوع «تعیین نماینده ویژه جدید ملل متحد برای افغانستان در دستور کار نشست دوحه و فراهم شدن دیدار هیات طالبان با منشی عمومی سازمان ملل متحد» شرطهای حکومت طالبان برای حضور در نشست دوحه است.
در مقابل، هنوز از مخالفان طالبان کسی در این نشست دعوت نشده است اما جامعه جهانی بر حضور نمایندگان زنان و نمایندگان جامعه مدنی افغانستان در این نشست تاکید کردهاند. مخالفان سیاسی طالبان در بیرون از کشور تاکنون چندینبار بر دعوت نشدنشان در این نشست، اعتراض کردهاند.
سوال این است که این نشست برای مردم افغانستان چه چیزی را به ارمغان خواهد آورد؟
آنچه تاکنون مشخص شده است این است که بحث اصلی نشست دوحه اساسا اجرایی ساختن نقشهی راه فریدون سینیرلی اوغلو، هماهنگکنندهی ویژهی سازمان ملل متحد برای افغانستان، است. این نقشه سه هدف را دنبال میکند؛ نخست بررسی اجرائات طالبان و تعهداتی که این گروه به جامعه جهانی داده است ازجمله ایجاد دولت فراگیر، رعایت حقوق زنان و دختران و پایان دادن به رابطه با گروههای تروریستی، دوم شکلگیری مذاکرات میان طالبان و مخالفان آنها برای حل مساله افغانستان و سوم تعیین نمایندهی جدید سازمان ملل برای افغانستان.
هرچند مردم افغانستان از نشستهای دوحه خاطرهی خوبی ندارند و در چند نشست گذشته، بیشتر از اینکه به افغانستان و مردم آن توجه شود، به طالبان اهمیت داده شده است. همین نشستهای دوحه بود که به توافق آمریکا با طالبان انجامید و این گروه را بار دیگر بر مردم افغانستان مسلط ساخت. با این هم، انتظاری که از این نشست میرود این است که با توجه به بیش از دو سال عملکرد خشونتبار طالبان علیه مردم افغانستان، نفی حقوق اساسی زنان و دختران و همچنان ایجاد حکومت تکقومی و تکمذهبی، طالبان مورد بازخواست جامعه جهانی قرار گیرند و بر انجام تعهدان آنها یک سری الزامات و ضمانت اجرایی در نظر گرفته شود.
در همین حال، در آستانه نشست دوحه، بیش از ۳۵ سازمان و ۱۷۰ فعال زن در نامهای به نمایندگان کشورها برای افغانستان، خواهان به رسمیت شناختن ایجاد «رژیم آپارتاید جنسیتی» در افغانستان شدند. در این نامه همچنین تاکید شده که حقوق زنان باید در محور بحثهای نشست دوحه قرار گیرد.
از سوی دیگر نمایندگی سازمان ملل در افغانستان بر اساس پژوهشی نوشته است که ۹۶ درصد زنان مخالف بهرسمیت شناختن طالباناند.
بر اساس این پژوهش ۳۲ درصد مصاحبهشوندگان گفتهاند که طالبان بعدازآن بهرسمیت شناخته شود که همه محدودیتهای وضعشده علیه زنان و دختران را کنار بگذارند، اما ۲۸ درصد گفتند که طالبان اصلا و تحت هیچ شرایطی بهرسمیت شناخته نشود.
در این حال، انتظاری که طالبان از نشست دوحه دارند، خلاف خواست مردم افغانستان است. طالبان چنانچه در پیششرطهای خود مشخص کردهاند مخالف تعیین نمایندهی جدید برای افغانستان هستند و از جهتی میخواهند رابطهی مستقیمی با سازمان ملل ایجاد کنند. پیششرط طالبان بهطور ضمنی میرساند که این گروه چنانچه بارها تقاضا کرده است؛ میخواهند نمایندهی آنها بهجایی نمایندهی قبلی در سازمان ملل بهعنوان نماینده افغانستان پذیرفته شود که بهطور آشکار این مساله به معنای به رسمیت شناسی این گروه خواهد بود.
دیده شود که از این نشست چه نتایجی به دست خواهد آمد اما هر نتیجهی که به دست آید، اگر خلاف خواست مردم افغانستان باشد، نه افغانستان به آرامش خواهد رسید و نه طالبان خواهند توانست با خیال راحت در این کشور حکومت کنند.