سرپرست وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان به گزارش یوناما در مورد گرفتاری و شکنجه زنان توسط این گروه، واکنش تند نشان داده است. این عضو ارشد گروه طالبان با لحن تهدیدآمیز به سازمان ملل متحد هشدار داده است که پیش از نشر گزارشهای خود را با این گروه در میان بگذارد. یوناما در بیانیهای گفته که طالبان در کابل و دایکندی تعدادی از زنان را خودسرانه بازداشت کردهاند. این نهاد، گرفتاری زنان توسط طالبان را نگرانکننده خوانده و افزوده است که در حال بررسی گزارشها مبنی بر درخواست پول در ازای رهایی دختران است. طالبان در حالی به یوناما هشدار دادهاند که از چند هفته به این طرف بهصورت گسترده و قهرآمیز به گرفتاری و شکنجه زنان و دختران ادامه دادهاند. تعدادی از خانوادههای زنان گرفتارشده توسط طالبان به رسانه ها تایید کردهاند که فرزندانشان را در ازای پول نقد و ضمانت در حالی از بند این گروه رها کردهاند که بهشدت شکنجه شدهاند. این اقدام طالبان خشم گسترده مردمی را در پی داشته است.
پس از آنکه دفتر هیات معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) با نشر گزارشی نگرانی خود در مورد گرفتاری زنان و دختران و توقیف خودسرانه آنان توسط طالبان را ابراز کرد، این گروه یوناما را نسبت به عواقب گزارشهایش هشدار داده است.
محمدخالد حنفی، سرپرست وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان، یوناما را متهم کرده که گزارشش در مورد گرفتاری زنان و دختران «یکجانبه و دور از واقعیت» است. او با لحن تهدیدآمیز به سازمان ملل متحد گفته که دست از «قضاوت خودسرانه» بردارد و گزارش خود را پیش از نشر با طالبان بهویژه دستگاه امر به معروف و نهی از منکر این گروه، در میان بگذارد.
این مقام طالبان که از طرفداران اعمال ممنوعیتهای گسترده علیه زنان است، در سخنرانی خود در نشستی زیر عنوان «نقش علما و بزرگان قومی در تقویت روابط میان ملت و نظام» گفته است: «یوناما که یکطرفه فیصله میکند، این خبر را یادداشت بگیرد که در آینده از این قسم فیصله یکطرفه و نشریات خودداری کند.»
طالبان در حالی به یوناما نسبت به عواقب گزارشهایش هشدار دادهاند که این سازمان در بیانیهای خبری، گرفتاری زنان و دختران به دلیل «ادعای عدم رعایت حجاب اسلامی» را نگرانکننده خوانده است. دفتر هیات معاونت سازمان ملل متحد در این بیانیه خبری گفته است: «یوناما از اول جنوری در ولایات کابل و دایکندی مجموعهای از کمپینهای تنفیذ احکام حجاب را توسط وزارت امر به معروف و نهی از منکر و پولیس مقامهای بالفعل [طالبان] ثبت کرده است.» در بیانیه خبری یوناما آمده است: «در کابل پایتخت، به شمار زیادی از زنان و دختران هشدار داده شده و بازداشت شدهاند. در شهر نیلی ولایت دایکندی نیز زنان و دختران بازداشت شدهاند. یوناما در حال بررسی اتهامات مربوط به بدرفتاری و بازداشتهای غیرقانونی است.»
براساس بیانیه خبری یوناما، اقلیتهای مذهبی و قومی بهطور نامناسبی در معرض توقیفهای خودسرانه و بازداشت قرار گرفتهاند. این نهاد افزوده که در حال بررسی ادعاهایی است که در آن در ازای رهایی دختران پول درخواست شده است.
روزا اوتنبایووا، رییس یوناما، گفته است که اقدامهای خشونتآمیز فزیکی علیه زنان و دختران، تحقیرکننده و خطرناک است. او افزوده است: «توقیفها ننگ عظیمی را به همراه دارد که زنان افغان را در معرض خطر بیشتری قرار میدهد و همچنین سبب سلب اعتماد عمومی میشود.»
این در حالی است که حداقل دو منبع معتبر به رسانه ها تایید کردهاند که طالبان در بدل رهایی زنان و دختران، از خانوادههای آنان پول گرفتهاند. یک منبع معتبر که به دلیل تهدیدات امنیتی از جانب طالبان نمیخواهد نامش درج گزارش شود، میگوید که با پرداخت پول هنگفت و ضمانت از بند این گروه رها شده است. این منبع میافزاید که طالبان پس از گرفتن پول نقد و اخذ سند ملکیت بهعنوان ضمانت، عکس فرد توقیفشده، ثبت مشخصات پاسپورت و بایومتریک او، آزاد شده است.
همزمان، یکی از بازداشتشدهگان میگوید که دختران زیادی در زندان طالبان بوده و جنگجویان این گروه وقت بازجویی آنان را شکنجه میکردند و «یکییکی/ تنها» به بازجویی میبردند. در گزارش به دلیل امنیتی از نام مکان و زمان آن خودداری شده است.
در همین حال، زنان و دختران معترض با انتشار نوارهای تصویری و بیانیههای خبری، این اقدام طالبان را حذف کامل زنان از جامعه عنوان میکنند. آنان میگویند که «حجاب» مورد نظر طالبان بهانهای برای حذف همیشهگی زنان از زندهگی اجتماعی است.
یاسمین غیاثی، فعال حقوق زن، با ارسال نوار تصویری به رسانه ها میگوید: «حجاب بهانه است، هدف طالبان حذف زنان از جامعه است.» افزون بر او، دهها تن از زنان و دختران به این کمپین پیوسته و طالبان را «تروریست» خواندهاند.
این در حالی است که علاوه بر نگرانی شدید سازمانهای حقوق بشری از بازداشتهای زنان توسط طالبان، کمیته روابط خارجی مجلس نمایندهگان امریکا نیز وضعیت زنان و دختران در افغانستان را نگرانکننده خوانده است. رینا امیری، نماینده ویژه امریکا برای زنان و حقوق بشر در افغانستان، در نشست این کمیته گفته که در بیش از دو سال گذشته طالبان «بهطور سیستماتیک» زنان را از جامعه حذف کردهاند. به گفته او، ممنوعیتهای اعمالشده طالبان علیه زنان فاجعهبار بوده و این گروه بیش از ۵۰ فرمان تبعیضآمیز صادر کردهاند که زنان را از جامعه حذف کرده است.
با این حال، کتی منینگ، معاون کمیته روابط خارجی مجلس نمایندهگان امریکا و سایر اعضای این کمیته، از وضعیت بد حقوق بشری بهویژه زندهگی رقتبار زنان در حاکمیت طالبان ابراز نگرانی کردهاند. کتی منینگ با فاجعهبار خواندن وضعیت زنان در افغانستان، گفته که طالبان تمام فرصتهای کاری و زندهگی را از آنان گرفته و به سرکوب و شکنجه زنان ادامه دادهاند.
همزمان با افزایش توقیفهای خودسر و بازداشت زنان توسط طالبان، فعالان سیاسی و مدنی این اقدام طالبان را توهین به شعور جمعی و کرامت انسانی خواندهاند. دهها فعال سیاسی و مدنی به شمول جبهههای نظامی ضد طالبان، با حمایت از حقوق زنان، گفتهاند که طالبان با این کار خود سنت حرمت به زنان را شکستاندهاند که پیامد ناگواری برای این گروه خواهد داشت.
این فعالان سیاسی و مدنی، توقیف دختران و زنان به بهانه حجاب را مصداق جنایت علیه بشریت و آپارتاید جنسیتی توصیف کرده و از نهادهای بینالمللی حقوق بشری خواستهاند که این پرونده را بهصورت همهجانبه بررسی کنند. به گفته آنان، طالبان زنان و دختران را از خیابانها به بهانه عدم رعایت حجاب مورد نظر این گروه اختطاف کرده و در بازداشتگاههای خود آنان را مورد آزارواذیت جنسی قرار داده و شکنجه کردهاند.
پیش از این، طالبان در ولایت تخار دو زن را به اتهام عدم رعایت حجاب مورد نظر این گروه، توقیف و بهشدت لتوکوب وشکنجه کرده بودند. این زنان با به اشتراک گذاشتن تصاویر قسمتهایی از بدنشان که به دلیل شکنجه طالبان جراحت برداشته بود، تایید کردند که جنگجویان و محتسبان این گروه بخشهای دیگر از وجود آنان را نیز شلاق زدهاند که آنها نمیتوانند آن را به تصویر بکشند.
این در حالی است که بهتازهگی جسد دو دختر جوان در کابل و بلخ پیدا شده است. طالبان در این مورد واکنش نشان ندادهاند، اما قبل از این رویدادهای مشابه به این گروه نسبت داده شده است.
گفتنی است که طالبان در حالی یوناما را با لحن تهدیدآمیز هشدار دادهاند که پیش از این، مخالفان این گروه پیوسته از تعامل سازمان ملل متحد با گروه طالبان انتقاد کرده و این سازمان را به همسویی و عادیسازی روابط جهان با این گروه متهم کردهاند.