گروههای مخالف طالبان، در ویانا، پایتخت اتریش، گردهم آمدهاند تا در باره «آینده دموکراتیک افغانستان» صحبت کنند.
این سومین نشست ویانا و همچنان سومین نشست مخالفان طالبان در هفتههای اخیر در کشورهای منطقه و جهان است. پیش از این، آنها در روسیه و تاجیکستان نیز نشسته بودند تا در باره مسایل افغانستان گفتگو کرده بودند.
گفته میشود در این نشست بیش از ۴۰ تن از مخالفان طالبان اشتراک کردهاند.
هدف این نشست، ایجاد چتر واحد و بزرگ بین نیروهای مخالفان طالبان خوانده شده است.
این نشست برای سه روز برگزار خواهد شد.
نشستهای هفتههای اخیر سیاسیون افغانستان در کشورهای منطقه و جهان باعث نگرانی طالبان گردیده است. مقامات بلندرتبه طالبان – از جمله ملایعقوب و عباس استانکزی – به این نشستها واکنش نشان دادهاند.
ملایعقوب، وزیر دفاع طالبان، در واکنش به نشست روسیه و تاجیکستان خطاب به مخالفان این گروه گفته بود که به جای صدور اعلامیههای «پوچ» به کشور برگردند.
عباس استانکزی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه طالبان، در واکنش به نشست ویانا گفته است که این نشستها غیرقانونی است و برای تضعیف و بدنام کردن این گروه برگزار میشود.
از واکنشهای مقامات بلندپایه طالبان دانسته میشود که آنچه این گروه را نگران کرده است، خروج مخالفان طالبان از انزوا است.
دو سال قبل وقتی طالبان برای بار دوم به قدرت رسیدند، مخالفان این گروه هر کدام به یکی از کشورهای جهان پناهنده شده و در انزوای سیاسی کامل فرورفتند.
این گروهها نه تنها که در داخل افغانستان دفتر و دیوانی نداشتند، بلکه در این دو سال بسیاری از کشورهای جهان هم حاضر نبودند به این آنها اجازه فعالیت سیاسی و بازگشایی دفتر را بدهند. تنها کشوری که مخالفان طالبان در آن دفتر سیاسی داشتند، جمهوری تاجیکستان بود.
سایر کشورهای جهان، اما طالبان را یک واقعیت سیاسی افغانستان خوانده و خواهان تعامل با آنها بود. به تعبیر دیگر، نگاه مسلط در میان کشورهای منطقه و جهان، سیاست تعامل با طالبان بود.
مقتضای این سیاست این بود که صدای مخالفان طالبان کمتر شنیده شود و آنها را در انزوا نگه دارند تا اعتماد طالبان را جلب کنند.
طالبان هم که خیال میکردند این انزوا تا ابد ادامه خواهد یافت، به مطالبات جامعه جهانی و کشورهای منطقه مبنی بر تشکیل حکومت فراگیر گوش نداده و آن را ناشنیده میگرفتند.
با گذشت دو سال از تسلط مجدد طالبان به نظر میرسد که شماری از کشورهای منطقه و جهان در «سیاست تعامل با طالبان» تجدید نظر کرده و در حال پایانبخشیدن به انزوای سیاسی مخالفان این گروهاند. برگزاری نشستهای هفتههای اخیر نشان میدهد که صدای مخالفان طالبان فراگیرتر میشود و گوشهای شنوایی در سطح جهان مییابد.
خروج مخالفان طالبان از انزوا میتواند پایههای حاکمیت طالبان را متزلزلتر کند. زیرا حکومت طالبان نه بر بنیاد پشتوانه مردمی بلکه بر اساس توافق خارجی (توافق دوحه) به وجود آمده است. واقعیت این است که در داخل افغانستان اکثریت مطلق مردم از این حکومت ناراضاند. زیرا این گروه، اکثریت مردم افغانستان – شامل زنان، اقوام غیرپشتونی، اهل تشیع و حتا پشتونهای شهرنشین را از قدرت حذف و طرد کرده و یک حکومت کاملا تکجنسیتی، تکقومی و تکمذهبی ایجاد کردهاند.
آنچه تا هنوز باعث گردیده است تا حکومت طالبان دوام یابد، نگاه تعاملی جهان با این گروه بوده است. کشورهای منطقه و جهان در این دو سال تاکید میکردند از مخالفت نظامی علیه طالبان حمایت نمیکنند.
خروج مخالفان طالبان از انزوا به معنای پایان سیاست تعاملی جهان با طالبان است. طالبان این را میدانند که اگر صدای مخالفان طالبان در جهان گوش شنوا پیدا کند، به زودی بخشهای زیادی از جغرافیای کشور را از دست خواهند داد.