یازدهمین «نشست امنیتی هرات»؛ آیا سران متشتت مخالفان طالبان گردهم می آیند؟

دسته: تحلیل
نویسنده: ضیا ضیایی
1402/09/06
3:03 ب.ظ
بازدید: 30

پایگاه خبری تحلیلی روایت : هرچند که در دو سال گذشته رهبران مخالف طالبان با برگزای نشست های متعدد از طریق انلاین و حضوری در کشورهای مختلف با اینکه همه آنان بر وحدت، همگرایی و عبور از وضعیت کنونی تاکید کرده اند، اما نتیجه ملموسی را در پی نداشته است. با این حال پرسشی که مطرح است، اینکه آیا سران گروه های مخالف طالبان می توانند گردهم آیند؟ موانع اتحاد سران مخالف طالبان چیست و چرا این نشست ها تاثیر چندانی ندارد؟

یازدهمین «نشست امنیتی هرات» بامداد دوشنبه، ۶ قوس، در شهر دوشنبه، پایتخت تاجیکستان، از سوی مرکز مطالعات استراتژیک افغانستان در حال برگزاری است. این دور نشست زیر عنوان «بازخوانی افغانستان؛ راه‌کارهای متفاوت» تا دو روز ادامه خواهد داشت. در این نشست، افرادی از کشورهای مختلف، مخالفان طالبان از جمله احمد مسعود، رهبر جبهه مقاومت ملی افغانستان، امیر اسماعیل خان، رهبر جهادی و برخی از مقام‌های دیگر حکومت پیشین حضور دارند.

نشست امنیتی هرات از سال ۲۰۱۲ آغاز شده و مسایل سیاسی و امنیتی مربوط به افغانستان را عمدتاً با تحلیلگران و سیاست‌مداران برجسته مورد بحث قرار داده و پیشنهاداتی را ارایه می‌کند. پس از به قدرت رسیدن طالبان، این نشست به صورت «آنلاین» و یا در کشورهای دیگر برگزار شده است. در حالیکه دهمین نشست امنیتی هرات سال پار نیز در دوشنبه پایتخت تاجیکستان برگزار شده بود و اشتراک‌کننده‌گان در آن بر تشکیل دولت موقت در افغانستان تاکید کرده بودند؛ اما امسال این نشست با آب و تاب بیشتر و حضور چهره های مطرح از جمله اسماعیل خان برگزار شده است.

هرچند که در دو سال گذشته رهبران مخالف طالبان با برگزای نشست های متعدد از طریق انلاین و حضوری در کشورهای مختلف با اینکه همه آنان بر وحدت، همگرایی و عبور از وضعیت کنونی تاکید کرده اند، اما نتیجه ملموسی را در پی نداشته است. با این حال پرسشی که مطرح است، اینکه آیا سران گروه های مخالف طالبان می توانند گردهم آیند؟ موانع اتحاد سران مخالف طالبان چیست و چرا این نشست ها تاثیر چندانی ندارد؟

همچنین بخوانید: یک جوان فعال اجتماعی زیر شکنجه طالبان در کابل جان باخت

اولین نکته این است که اگر اتحاد و اتفاق بین گروه های سیاسی مخالف طالبان اعم از کوچک و بزرگ بوجود نیاید، بدون شک هیچ دست آوردی نصیب هیچ یک از گروه ها نخواهد شد. در دو سال گذشته ثابت شده که هیچ کشوری حاضر نشده بصورت تکی و انفرادی با اشخاص و احزاب مخالف طالبان همکاری کند. امروز هم اگر نشست دوشنبه و مسکو اهمیت نسبی پیدا کرده، ناشی از حضور سران بعضی از جناح ها بوده است.

نکته دوم اما با اینکه در نشست امنیتی هرات افراد و نمایندگان گروه های مختلف مخالف طالبان شرکت کرده اند، ولی مشکل اساسی این است که بین آنان تضاد منافع وجود دارد. از یک طرف ریاست طلبان حضور دارند که به هیچ عنوان حاضر نیستند که افغانستان نظام پارلمانی و یا فدرالی داشته باشد و حتی به رای مردم نیز باور ندارند. از سوی هم طریف کثیری به ظاهر پالمانی خواهان هستند. حالا طالبان امارت و بسیاری از رهبران که فدرالی میخواهند و یا حتی تجزیه، که در این نشست حضور دارند و یا ندارند را، اگر اضافه کنیم، می بینیم که این نشست تا چه حد گسست فکری دارد. البته این اختلاف فکری در نشست های گفتمانی طبیعی است، ولی مشکل اینجاست که رهبران افغانستان کمتر به دمکراسی و دیدگاه مردم و نخبگان وقعی نمی گذارند. اگر چنین می بود، قطعا وضع ممکلت به اینجا نمی کشید.

نکته سوم با اینکه تاکنون میان مخالفان طالبان اتحاد شکل نگرفته و دورنمایی هم برای این اتحاد وجود ندارد، اما از سوی هم عدم حضور نمایندگان طالبان در نشست ها مخالفان این گروه و از سوی هم عدم حضور نمایندگان مخالف طالبان در نشست های منطقوی چالش دیگر بریا تداوم اوضاع کنونی است. در حالیکه آجندا و مبنای این گونه نشست ها گفتمان و مطرح ساختن طرح های سیاسی برای برون رفت از وضعیت موجود است، اما در هر یک از نشست ها یک طرف قضیه که طالب و یا مخالفان این گروه هستند، غایب هستند. بنا وقتی یک طرف اصلی قضیه در طرح گفتمان مسایل غایب باشد، چگونه می توان به نتیجه آن امیدوار بود؟

همچنین بخوانید: بلدیت با زبان پشتو؛ معیار طالبان برای گزینش آموزگاران حجاج در هرات

نکته چهارم اما محافظه کاری و نداشتن آجندا برای پیشبرد جبهات اعم از سیاسی و نظامی است که مخالفان طالبان ندارند. در حالیکه هیچ چشم اندازی برای اتحاد جمعی سران و رهبران مخالف طالبان وجود ندارد، اما از سوی هم اکثریت این جناح ها حتی به صورت فردی آجندای مشخصی برای مقابله ندارند. تقریبا همه منتظر دیگری هست تا وی بجنگد و مقابله کند، تا دوباره دمکراسی و چوکی و قدرت به وی برسد. حالا با این محافظه کاری و سکوت و ندانم ها چگونه می توان به اتحاد و آزادی افغانستان باورمند بود؟

نوشته های مرتبط :