گاندی را کی کشت و چرا؟

دسته: تحلیل
نویسنده: فردوس کاوش
1403/11/13
9:17 ق.ظ
بازدید: 20

پایگاه خبری تحلیلی روایت : ۷۷ سال قبل در همین روز (۳۰ جنوری ۱۹۴۸) ناتورام گودسه مرد ۳۰ساله‌ی باورمند به مرام ناسیونالیسم هندو و متولد ایالت مهاراشتای هند٬ مهاتما گاندی رهبر جنبش استقلال کشورش را که خشونت‌پرهیزی روش مبارزه‌اش بود به ضرب گلوله به قتل رساند. شیوه‌‌ای که ناتورام گودسه در قتل گاندی به کار گرفت، شبیه روش عبدالخالق در قتل نادر خان بود. عبدالخالق در سال ۱۹۳۳ نادر خان را با ضرب چند گلوله‌ی تفنگ‌چه کشت. ناتورام گودسه٬ گاندی را در راه برگشت از یک مراسم نیایش به قتل رساند. گودسه نزدیک گاندی رفت٬ به پایش خم شد و بعد به سرعت ایستاده شد و به قلب این روح بزرگ جنبش استقلال‌خواهی هند شلیک کرد. گودسه در جا خودش را به پولیس تسلیم کرد و هرگز سعی نکرد فرار کند.

۷۷ سال قبل در همین روز (۳۰ جنوری ۱۹۴۸) ناتورام گودسه مرد ۳۰ساله‌ی باورمند به مرام ناسیونالیسم هندو و متولد ایالت مهاراشتای هند٬ مهاتما گاندی رهبر جنبش استقلال کشورش را که خشونت‌پرهیزی روش مبارزه‌اش بود به ضرب گلوله به قتل رساند. شیوه‌‌ای که ناتورام گودسه در قتل گاندی به کار گرفت، شبیه روش عبدالخالق در قتل نادر خان بود. عبدالخالق در سال ۱۹۳۳ نادر خان را با ضرب چند گلوله‌ی تفنگ‌چه کشت. ناتورام گودسه٬ گاندی را در راه برگشت از یک مراسم نیایش به قتل رساند. گودسه نزدیک گاندی رفت٬ به پایش خم شد و بعد به سرعت ایستاده شد و به قلب این روح بزرگ جنبش استقلال‌خواهی هند شلیک کرد. گودسه در جا خودش را به پولیس تسلیم کرد و هرگز سعی نکرد فرار کند.
گودسه را در ماه می سال ۱۹۴۸ به محاکمه کشاندند. محاکمه‌ی او تقریبا یک سال دوام کرد. او در فبروری سال ۱۹۴۹ دفاعیات خود را در حضور قاضی دادگاه خواند. محکمه‌ او را به مرگ محکوم کرد. در ماه اکتبر آن سال٬ حکم محکمه در حقش اجرا شد. البته قتل گاندی در کشورهای جنوب آسیا یک حادثه‌ی استثنایی نبود. شیخ مجیب‌الرحمان رهبر استقلال بنگله‌دیش نیز چندین سال پس از کسب استقلال این کشور توسط نظامیان کشورش در یک کودتای خونین به قتل رسید. لیاقت علی‌خان اولین نخست‌وزیر پاکستان هم ترور شد. قبل از گاندی هم رهبران و زمام‌داران مختلف در کشورهای گوناگون آن منطقه٬ ترور شده بودند از جمله نادر خان در کابل. این حوادث همه شباهت‌هایی به هم‌دیگر دارند. چیزی که در حادثه‌ی قتل گاندی جالب است این است که دولت هند اجازه داد که در سال ۲۰۱۵ دفاعیات ناتورام گودسه در دادگاه٬ چاپ شود و در دست‌رس عموم قرار گیرد.
در این دفاعیات، ناتورام گودسه انگیزه‌ی قتل گاندی را به وضوح نوشته است. ناتورام گودسه قاتل گاندی٬ در داستان تاریخ سیاسی جنوب آسیا کرکتری بسیار جالب است. او در یک خانواده‌ی برهمن به دنیا آمد. مادر گودسه قبل از تولد او٬ چندین فرزند پسر به دنیا آورده بود که همه مردند. پدر و مادر گودسه به این باور شدند که خانواده‌ی آنان به دلایلی که روشن نیست به مشکل پسرمرگی گرفتار اند و حتما مورد خشم خدایان قرار دارند و باید از طریق نیایش این مشکل را حل کنند. آنان در ماه‌های اول تولد گودسه تلاش می‌کردند جنسیت او را پنهان کنند. به او لباس دخترانه می‌پوشاندند و در بینی‌اش حلقه‌ می‌انداختند. به او یک نام مونث هم انتخاب کردند. ناتورام در زبان مراتی میخک‌ بینی تقدیس شده توسط الهه‌ی رام معنا می‌دهد. مراتی زبان ایالت مهاراشتا است. بعد از این که مادر او یک پسر دیگر به دنیا آورد٬ به این نتیجه رسید که مشکل پسرمرگی خانواده‌ی شان حل شده است و دیگر جنسیت ناتورام را پنهان نکرد.
ناتورام گودسه در دفاعیات خود که متن آن در دست‌رس عموم قرار دارد نوشته است که پس از آموزش‌های ابتدایی به مطالعه‌ی آثار هند باستان از جمله مکتوبات منسوب به چناکیا اقدام کرد و با مطالعه‌ی عمیق خودش را به افکار سیاسی مدرن از جمله لیبرالیسم و سوسیالیسم نیز مسلط ساخت. از دفاعیات او این طور استنباط می‌شود که گودسه علاوه بر این که شیفته‌ی فرهنگ و فلسفه‌ی هندو بود٬ مجذوب مرام ناسیونالیسم نیز شد. او به گرایشی در هندویسم پیوست که سیستم طبقاتی یا کاست را قبول نداشت.

همچنین بخوانید: رسانه هندی: دانشگاه گجرات به ۷ دانشجوی افغانستانی دستور داد خوابگاه این دانشگاه را ترک کنند

ناتورام هم‌چنان در نوجوانی به خواندن نوشته‌های گاندی شروع کرد و به افکار او علاقه‌مند شد و بعد به خواندن آثار دمودار سورکر روی آورد. او مدتی شیفته‌ی گاندی ماند ولی بعدا به افکار سورکر گرایش یافت و بالاخره به حزب هندومهاسبا که رهبری آن را سورکر به دوش داشت پیوست. سورکر در صحنه‌ی سیاسی قبل از استقلال هند نقطه‌ی مقابل جناح بود. جناح ناسیونالیسم دینی را ترویج می‌کرد و باور داشت که برای هندوها و مسلمانان باید کشورهای جداگانه تشکیل شود. سورکر به این باور بود که هند متعلق به هندوها است و پیروان دین هندو هسته‌ی مرکزی ملت هند را تشکیل می‌دهند. او به این باور بود که جوامع غیر هندوی هند هم بخشی از تمدن هندویی هستند به دلیل این که اجداد آنان هندو بودند و باید به گذشته‌ی هندویی شان مفتخر باشند. او مخالف تجزیه‌ی هند و دادن امتیازهای سیاسی به جوامع دینی غیر هندو بود. جناح همیشه می‌گفت که اگر سورکر و افکار او بر هند پس از استقلال مسلط شود٬ جوامع غیر هندو در امان نخواهند بود.
اما نفوذ معنوی گاندی٬ نهرو و حزب کنگره٬‌ سورکر و حزب او را به حاشیه برد و صاحب نفوذ توده‌ای بسیار گسترده نشد. حزب کنکره هم بالاخره به تجزیه‌ی شبه‌قاره راضی شد و دو کشور هند و پاکستان از دل هند بریتانیایی به وجود آمد. پس از استقلال٬ سورکر به حزبش گفت که دیگر از مخالفت با حکومت جدید دست بردارد و خودش را برای انتخابات و به دست آوردن اعتماد شهروندان آماده کند.ناتورام اما از تشکیل پاکستان و خشونت‌هایی که در آستانه‌ی آن و پس از آن به وقوع پیوست سخت آزرده بود. در جریان تجزیه‌ی شبه‌قاره و در ماه‌های اول پس از اعلام استقلال هند و پاکستان٬ بسیاری از جوامع هندو در قلمرو پاکستان کنونی مورد خشونت سیستماتیک قرار گرفتند٬ به صورت گروهی به قتل رسیدند و به اجبار به هند اخراج شدند. ناتورام با دیدن این وضعیت به این نتیجه رسید که خشونت‌پرهیزی گاندی و کنار کشیدن سورکر٬ هندوها را بی‌پناه و بی‌دفاع ساخته است. او به این باور بود که باید گاندی و حزب کنگره٬ تلاش بیشتر برای نجات هندوها در قلمرویی که به پاکستان داده شد می‌کردند.
ناتورام در آغاز تلاش کرد تا از مرز بگذرد و به قلمرو پاکستان تازه‌تاسیس برود و جناح و اطرافیانش را در انتقام خون جوامع هندو توسط یک بمب‌گذاری از بین ببرد. در کتاب دفاعیات او آمده است که از جنبش میهن‌پرستان هندو/آر‌اس‌اس و حزب سورکر و خود او هم ناامید شد و از تمام آنان برید. ظاهرا او روی طرح قتل جناح کار می‌‌کرد که گاندی در ۱۲ جنوری سال ۱۹۴۸ در اوج جنگ دو کشور روی مالکیت وادی کشمیر٬ اعلام کرد که هند باید به تعهدات توافق استقلال و تجزیه حتا در زمان جنگ پای‌بند بماند و سهم پاکستان را از خزانه‌ی هند بریتانیایی٬ بپردازد. این خزانه در دهلی‌ نگه‌داری می‌شد. در آن زمان به دلیل جنگ بین دو کشور٬ حکومت جواهر لعل نهرو تصمیم گرفته بود که فرستادن وجه نقد را به پاکستان لغو کند. اما گاندی با آن مخالفت ورزید و اعلام کرد که در اعتراض به این تصمیم٬ دست به اعتصاب غذا می‌زند.
ناتورام نوشته است که در وضعیتی که کشورش با پاکستان در حال جنگ بود و هندوها در پاکستان تازه‌تاسیس در معرض قتل عام٬ تجاوز جنسی و کوچ‌اجباری بودند٬ گاندی از برادری و دوستی و تعهد گپ می‌زد و حتا می‌خواست به دشمن پول بفرستد و صلح را از موضع ضعف می‌خواست. او نوشته است که تصمیم گرفت تا گاندی را از سر راه بردارد تا بیشتر از این٬ سیاست خشونت‌پرهیزی و صلح‌خواهی او به هند و هندوها صدمه نزند. آنچه که ناتورام در مورد گاندی نوشته است شبیه انتقادهای است که از حامد کرزی در دوره‌ی جمهوریت در کابل می‌‌شد. در آن زمان گفته شد که کرزی با برادر خواندن طالب‌ها و تلاش برای صلح از موضع ضعف٬ کل سیستم را تضعیف کرده است. گودسه نوشته است که به همین دلیل به زنده‌گی گاندی پایان داد. ناتورام گودسه در پای چوبه‌ی دار هم گفت که از این که گاندی ر ا کشته است پشیمان نیست.

همچنین بخوانید: هند: زبان فارسی را در سیاست‌گذاری‌های آموزشی خود به رسمیت شناخته‌ایم

نوشته های مرتبط :