چند روز پیش با دوستی به منطقه سرخاب استان البرز ایران رفتم. وقتی بازار سرخاب شدم، پیرمردان و کهن‌سالانی را دیدم که عمامه‌های سیاه و سفید بزرگ و لباس‌های افغانی پوشیده بودند و ریش‌های بلند و نامنظم داشتند.
وقتی از دیدن این وضعیت اظهار تعجب کردم، رهنمای ما گفت بیا جایی دیگری برویم؛ جایی که تصور کنی در یکی از روستاهای جنوب افغانستان هستی. به آن‌جا رفتیم و مردان موتورسایکل‌سواری را دیدیم که موهای بلند داشتند و کلاه‌های قندهاری و لباس افغانی پوشیده بودند و در جاده‌ها و خیابان‌ها به سرعت به هر سو می‌دواندند.
وقتی این مردان را دیدم، یاد چشمه شیر در بغلان افتادم. چشمه شیر در ولایت بغلان، در بیست سال گذشته یکی از خطرناک‌ترین اماکن شمال افغانستان بود و محل فعالیت طالبان. وقتی از این مسیر می‌گذشتی، هر ازگاهی چشمت به موتوسوارانی می‌خورد که موهای بلند و کلاهای قندهاری داشتند و ره‌گیری می‌کردند.
تنها تفاوت موتورسواران سرخاب البرز ایران با موتورسواران چشمه شیر در این بود که اسلحه نداشتند.
با خود گفتم یک مهاجر چرا باید در ایران چنین زندگی کند؟ آیا نیاز نیست کمی به فرهنگ و آداب جامعه میزبان احترام بگذاریم؟
در جمهوری اسلامی ایران نزدیک به ۶ میلیون مهاجر افغانستانی زندگی می‌کنند. با این‌که دولت ایران در نیم قرن اخیر همیشه از مهاجرین افغانستان حمایت کرده‌است، اما در این اواخر دیده می‌شود که مساله مهاجرین و اتباع بیگانه دارد در این کشور به یک «مساله اجتماعی» و «نگرانی عمده» مبدل می‌گردد و برخی روزنامه‌نگارانی هم هستند که تلاش می‌کنند به این مساله دامن بزنند.
یکی از چیزهایی که می‌تواند باعث افزایش نگرانی جامعه میزبان گردد، عدم ادغام‌پذیری مهاجران در فرهنگ جامعه میزبان و حضور در اماکن عمومی با لباس‌های کاملا محلی و سر و وضع آشفته و ظاهر نامناسب است.
ما که آدم‌هایی با چنین سرووضع و ظاهر نامناسب را در چشمه شیر بغلان می‌دیدیم و می‌ترسیدیم، یک ایرانی چطور نهراسد و احساس نگرانی نکند؟
وقتی یک روزنامه‌نگاری مطلبی علیه مهاجران مینویسد، همه‌ی ما آن را نماینده تفکر جامعه ایران خوانده و به صورت گسترده نشر و پخش می‌کنیم و آن کشور را متهم به مهاجرستیزی می‌نماییم. اما چرا به رفتار مهاجران ما توجه نمی‌کنیم که با چه سرووضع و ظاهری در خیابان‌ها و پارک‌های ایران گشت و گذار نمی‌کنند؟
آیا فرصتش فرانرسیده است که کمی از چنین رفتارهای نامناسب نیز انتقاد کنیم و از آن‌ها بخواهیم که کمی با فرهنگ و آداب جامعه‌ی میزبان همآهنگ شوند؟
می‌دانم اکثریت کسانی که به ایران مهاجرت کرده‌اند، در افغانستان مشکلی داشته‌اند. این مشکل می‌تواند فقر اقتصادی یا ترس از طالبان باشد.
کسانی که در افغانستان مشکل دارند و به ایران پناه آورده‌اند، باید فرهنگ و عنعنات این جامعه را نیز احترام کنند.
آن‌هایی که به فرهنگ جامعه میزبان اعتنا نمی‌کنند، در واقع به بقیه مهاجران خیانت می‌کنند. زیرا این امر باعث می‌شود که مهاجرهراسی در جامعه میزبان ترویج یابد. وقتی در یک جامعه، مهاجرهراسی ترویج یابد، خشک و تر همه می‌سوزند.
