افغانستان در سالهای اخیر شاهد افزایش چشمگیر رویدادهای ترافیکی بودهاست. این حوادث که غالباً به دلایل مختلفی چون بیاحتیاطی رانندگان، خرابی جادهها، و کمبود قوانین موثر ترافیکی رخ میدهند، منجر به تلفات جانی و مالی فراوانی شدهاند. یکی از تازهترین این رویدادها روز گذشته در شاهراه سالنگ رخ داد که در آن ۱۷ تن جان باختند و ۳۴ تن دیگر زخمیشدند. همچنان در همین روز، در دو رویداد جداگانه ترافیکی در قندهار، سه تن جان باختند و پنج تن دیگر زخمیشدهاند.
در ۲۴ سرطان، بر اثر یک رویداد ترافیکی در میدانشهر، مرکز ولایت میدانوردک سه تن جان باخته و سه تن دیگر زخم برداشتهاند.
در هژدهم سرطان، در یک رویداد ترافیکی در شاهراه شبرغان-میمنه هشت عضو یک خانواده جان باختند.
همچنان در ۱۴ سرطان، دو رویداد ترافیکی در سمنگان و فاریاب شش تن جان باخته و سه تن دیگر زخمیشدهاند.
اینها مواردی از مجموع رویدادهای ترافیکی در یک ماه گذشته است افغانستان است.
رویدادهای ترافیکی در کشور عوامل زیادی دارد که در زیر به شماری از آنها اشاره میکنم.
۱. نبود قانون و بیبرنامگی طالبان:
با روی کار آمدن طالبان، بسیاری از زیرساختها و سیستمهای قانونی که در دوران حکومت قبلی ایجاد شدهبودند، دچار اختلال و بینظمیشدند. طالبان تاکنون نتوانستهاند قوانین جامع و کارآمدی برای مدیریت ترافیک وضع کنند. این امر موجب افزایش بینظمی در جادهها شده و رانندگان را به حال خود رها کردهاست. بسیاری از شرکتهای مسافربری به نحوی مربوط به افراد طالبان و یا افراد وابسته به آنها است که در خیلی از موارد، قانون شکنیهای آنها مورد پیگرد قرار نمیگیرد.
۲. خرابی جادهها:
یکی از مهمترین عوامل رویدادهای ترافیکی، وضعیت نامناسب جادهها است. بسیاری از جادهها به دلیل جنگ و کمبود بودجه برای تعمیر و نگهداری، در شرایط بسیار بدی قرار دارند. خرابی جادهها، عدم وجود علامتهای راهنمایی و رانندگی و عدم روشنایی کافی در شب، رانندگی را بسیار خطرناک میکند. همچنان بسیاری از شاهراه در گذشته توسط طالبان ویران شدهاست، پلها در شاهراهها ماین گذاری و ویران گردیدهاست.
۳. بیاحتیاطی رانندگان:
عدم رعایت قوانین رانندگی و بیاحتیاطی رانندگان، یکی دیگر از عوامل اصلی حوادث ترافیکی در افغانستان است. بسیاری از رانندگان به دلیل عدم آموزش کافی یا بیتوجهی به قوانین، موجب بروز تصادفات میشوند. سرعت غیرمجاز، سبقتگیریهای خطرناک و عدم توجه به علائم راهنمایی و رانندگی از جمله رفتارهای پرخطر رانندگان است. و متاسفانه در
مورد هیچ یک از حادثات ترافیکی بررسیهای لازم در نظر گرفته نمیشود. و علت اساسی حادثه مورد موررسی قرار نمیگیرد.
۴. استهلاک ماشینها:
بسیاری از وسایل نقلیهای که در افغانستان استفاده میشوند، قدیمی و مستهلک هستند. نبود قطعات و تعمیرات مناسب، این وسایل نقلیه را به ماشینهای خطرناکی تبدیل کردهاست که هر لحظه ممکن است دچار حادثه شوند. مشکلات فنی مانند نقص در ترمز و تایرها، عدم سرویس منظم و مشکلات موتوری، خطرات بیشتری را به همراه دارند. طوریکه قبلا اشاره شد، متاسفانه شرکتهای مسافربری که باعث بیشتر تلفات میشوند، به گروههای قدرت مند تعلق دارند و هیچ قاعده و قانونی نیست که از آنها در مورد اتوبوسهای مسافری شان پرس و پال کند و همین مساله باعث شدهاست که هرگونه ماشینی که خواستند استفاده میکنند و هر طور هم که میل راننده بود میراند.
۵. عدم اقدام طالبان به بازسازی و توسعه شاهراهها:
یکی از عوامل جدی ویرانی جادهها، طوری که اشاره شد طالبان هستند. بسیاری از شاهراهها به دلیل ماین گذاری طالبان ویران شدند و از زمان به قدرت رسیدن تاکنون، اقدامات کافی برای بازسازی و توسعه زیرساختهای جادهای انجام ندادهاند. عدم تعمیر و نگهداری مناسب جادهها، فقدان پلها و تونلهای ایمن، و عدم بهبود شرایط جادهها، همگی عواملی هستند که به افزایش رویدادهای ترافیکی منجر میشوند.
افزایش رویدادهای ترافیکی در افغانستان منجر به تلفات جانی و مالی فراوانی شدهاست. خانوادههای زیادی عزیزان خود را در این حوادث از دست داده و بسیاری از زخمیها دچار ناتوانیهای جسمی و روحی شدهاند. همچنین، این حوادث علاوه بر ایجاد مشکلات اجتماعی و اقتصادی، باعث افزایش ناامنی و ترس در میان مردم شدهاست.
اتخاذ اقدامات موثر و فوری از سوی نهادهای ذیربط میتواند به کاهش این حوادث و بهبود وضعیت ترافیک در کشور کمک کند. اجرای قوانین ترافیکی، سختگیری به رانندگان بیاحتیاط، بررسی حوادث ترافیکی، بهبود زیرساختها، آموزش و آگاهیرسانی به مردم و نوسازی وسایل نقلیه از جمله اقداماتی است که میتواند به کاهش تلفات جانی مردم کمک کند.