هبت‌الله آخندزاده، رهبر گروه طالبان، در سخنرانی اخیر خود در قندهار، با لحنی امیدوارانه در جمع شماری از بازرگانان و تاجران آن ولایت، اطمینان داده است که مشکلات اقتصادی افغانستان به‌زودی حل خواهد شد و این کشور به‌سویی توسعه و پیشرفت گام برخواهد داشت. او در این راستا، بر نقش کلیدی معادن افغانستان در تحقق این و عده‌ها، تأکید کرد.
آخندزاده با اشاره به ذخایر و معادن فراوان کشور، وعده داده است که با استخراج و بهره‌برداری از این منابع، افغانستان از “حالت بیچارگی” خارج شده و به “یک کشور توسعه‌یافته اقتصادی” تبدیل خواهد شد. او از مردم خواسته است که نگران آینده نباشند و به وعده‌های طالبان اعتماد کنند. او گفته است: «به تمام هم‌وطنان خود اطمینان می‌دهم و وارخطا نشوید. مشکل خاتمه پیدا می‌کند. ما در وضعیت اقتصادی فعلی، در کشور خود ذخایر و معادن زیاد داریم که کار برای استخراج آن شروع شده است.»
براساس اطلاعاتی که از این دیدار در اختیار رسانه‌ها قرارگرفته است، بازرگانان از رهبر طالبان خواسته‌اند که روند اخذ مالیات آسان شود، در بخش صنعت سندهای زمین توزیع شود و مشکلات ویزای بازرگانان خارجی حل شود؛ سه مساله‌ای که برای بازرگانان در افغانستان پس از قدرت‌گیری طالبان همواره چالش‌زا بوده است.
بااین‌حال، این وعده‌ها در حالی مطرح می‌شود که افغانستان با چالش‌های اقتصادی و سیاسی متعددی روبرو است. عدم مشروعیت طالبان، سیستم مالی ناکارآمد، گسترش فساد، فرار متخصصان، و نیاز شدید به کمک‌های بشردوستانه، تنها بخشی از این مشکلات هستند.
علاوه بر این، ابهامات و نگرانی‌هایی در مورد چگونگی مدیریت و توزیع عواید حاصل از معادن افغانستان وجود دارد. فقدان شفافیت در اعطای قراردادهای استخراج و نگرانی‌ها در مورد فساد، سایه‌ای بر وعده‌های رهبر طالبان برای توسعه اقتصادی کشور می‌اندازد.
به اساس گزارش‌ها، بیشتر قراردادهای معادن افغانستان به کشور چین سپرده شده است و همین‌گونه گفته می‌شود که شرکت‌های کوچک داخلی که کار اجرایی این معادن را به‌پیش می‌برند، همه مربوط به گروه طالبان است.
به همین دلیل است که رهبر طالبان در پیام عیدی خود از طالبان خواسته بود تا به شرکت سازی روی‌آورند. مساله ای که هدف آن به باور کارشناسان، گسترش فساد از طریق معادن و دیگر قراردادهای دولتی در افغانستان است.
همچنان بر اساس گزارش‌های منتشرشده، طالبان در نزدیک به سه سال حضور در افغانستان، بارها زمرد پنجشیر، لاجورد بدخشان و زغال‌سنگ سمنگان را بدون شفافیت و حساب دهی به مردم افغانستان، به فروش گذاشته‌اند و اینکه عایدات آن‌ها در کجا و چگونه به مصرف رسیده است گزارشی منتشر نشده‌است.
براساس دیدگاه کارشناسان، رهبر طالبان در این اواخر در شرایط دشواری قرارگرفته است. از یک‌سو اختلافات میان گروهی آن‌ها به‌شدت افزایش‌یافته و از سوی دیگر، جهان نیز از تغییر طالبان ناامید شده‌اند به همین دلیل احتمال اینکه کمک‌های برخی کشورها به این گروه کاهش‌یافته باشد، بسیار زیاد است.
همچنان ناامیدی مردم افغانستان از تغییر وضعیت حاکم در افغانستان و افزایش حملات چریکی جبهه‌های نظامی مخالف طالبان از دیگر، مواردی است که رهبر این گروه را بیشتر نگران ساخته است.
نگاه رهبر طالبان به توسعه افغانستان نگاه به‌شدت غیرواقعی است، زیرا او در حالی بحث توسعه افغانستان را مطرح می‌کند که عاید معادن افغانستان به‌تنهایی نمی‌تواند معضل کنونی اقتصادی را حل کند، چه برسد به اینکه بتواند باعث توسعه شود. از سوی دیگر، رهبر این گروه، در حالی از توسعه سخن می‌زند که در بسیاری از ادارات دولتی طالبان، افراد متخصص و کاردان از کار برکنار شده و جای‌شان را افراد غیرمتخصص و اغلب دانش‌آموخته‌ی مدارس دینی گرفته است. همچنان دست زنان از کار و آموزش کوتاه شده است و هیچ سرمایه‌گذاری در بخش آموزش و تحصیلات عالی صورت نگرفته است.
بااین‌حال، دیده شود که در صورت تغییر در وضعیت کمک‌های بشردوستانه به کشور، طالبان چقدر می‌توانند افغانستان محتاج به کمک‌های جهانی را مدیریت و به “یک کشور توسعه‌یافته اقتصادی” مبدل کنند.
