دیروز (سه شنبه ۸ حوت)، سرگئی شایگو، وزیر دفاع روسیه، در نشستی با مقامات بلندرتبه نظامی این کشور، افغانستان را بزرگترین تهدید برای آسیای میانه دانسته و گفت: «وضعیت در منطقه همچنان دشوار است. بزرگترین تهدید هنوز از افغانستان است.»
البته این تنها کشور روسیه نیست که افغانستان را تهدیدی برای صلح و ثبات منطقه میداند، بلکه تا هنوز اکثر کشورهای منطقه و جهان از این ناحیه ابراز نگرانی کردهاند.
آنچه باعث شده است تا کشورهای منطقه و جهان به افغانستان به عنوان تهدید نگاه کنند، حضور گروههای تروریستی در این کشور است.
گزارشها نشان میدهد که در افغانستان بیشتر از ۲۰ گروه تروریستی وجود دارد و از این میان، ۱۴ گروه آن فعالاند.
گروههای فعالِ موجود در افغانستان عبارتند از: القاعده و شاخه مربوطهاش، تحریک اسلامی ازبیکستان، انصارالله تاجیکستان، نهضت اسلامی تاجیکستان، تحریک اسلامی ترکستان شرقی، دولت اسلامی ولایت خراسان، تحریک طالبان پاکستان به اضافه شاخههای کوچک مربوطهاش، لشکر طیبه و جیش محمد.
همین چند روز پیش بود که شورای امنیت سازمان ملل متحد در گزارشی نوشت که طالبان روابط خود را با شبکهی القاعده حفظ کرده و این گروه هشت کمپ آموزشی جدید در افغانستان ایجاد کرده است.
در گزارش این شورا آمده بود که چهار کمپ شبکهی القاعده در ولایات غزنی، لغمان، پروان و ارزگان و یک انبار اسلحهی این گروه در پنجشیر موقعیت دارد.
علت اینکه افغانستانِ تحت سلطهی طالبان مجددا به همایشگاه تروریسم بینالمللی مبدل شده است، چند چیز است:
اشتراکات ایدیولوژیک میان آنها:
گروههای تروریستی که در افغانستان فعالاند، اشتراکات ایدیولوژیک بسیاری با هم دارند. هم طالبان و هم سایر گروههای تروریستی فعال در افغانستان، خود را نهضتهای اسلامی میخوانند که برای استقرار شریعت اسلامی مبارزه میکنند. این گروهها در جهادگرایی، خشونتورزی، افراطیت و زنستیزی با طالبان مشترکاند.
چیزی دیگری که طالبان را با این گروهها پیوند میدهد و باعث میشود که با آنها مماشات کنند، همکاری این گروهها با طالبان در جنگ علیه آمریکا و دولت پیشین است.
گروههای تروریستی که امروزه در افغانستان فعالاند، در دودهه گذشته، طالبان را در جنگ علیه آمریکا و نیروهای امنیتی دولت پیشین همکاری کردهاند. گزارشهای فراوانی از همکاری این گروهها با طالبان در دودههی گذشته وجود دارد. بنابراین، برای طالبان دشوار است که در مقابل متحدان سابق خود بایستند و علیه آنان مبارزه کنند.
چند روز پیش با یکی از کارشناسان سیاسی در بارهی وضعیت افغانستان صحبت میکردم. او به نکتهی خوبی اشاره کرد و گفت که طالبان در دودههی گذشته خیلی بدآموز شدهاند.
یکی از بدآموزیهای طالبان این است که فکر میکنند مانند میتوانند هم با دولتها تعامل داشتهاند و هم با گروههای تروریستی مخالف آن دولتها.
آنها این اندیشهی خطرناک را از کشورهای دیگر، از جمله پاکستان، آموختهاند. در بیست سال گذشته، تعدادی از دولتها، از جمله پاکستان، هم با دولت افغانستان رابطه داشتند و هم با طالبان.
طالبان تصور میکنند که این گروه نیز میتواند چنین رسمی را ادامه دهد و با کارت تروریسم بینالمللی بازی کند.
اما من فکر میکنم این یک بازی خیلی خطرناک و اشتباه است. پناهدادن به تروریسم در افغانستان، کشور ما را باری دیگر به میدان جنگهای نیابتی استخبارات منطقه و جهان مبدل خواهد کرد.