هشت ثور؛ روز پیروزی یا شکست؟

دسته: تحلیل
نویسنده: حسیب‌الله ولی‌زاده
۱۴۰۳/۰۲/۰۸
۱۱:۳۴ ق٫ظ
بازدید: 45

پایگاه خبری تحلیلی روایت : علی الوردی، نویسنده و جامعه‌شناس عراقی می‌نویسد: «موفقیت هر خیزش و جنبشی منجر به نابودی آن می‌شود.» این سخن او در باره‌ی مجاهدین افغانستان صدق می‌کند. زمانی‌که مجاهدین افغانستان کابل را تصرف کردند، شمارش معکوس شکست آن‌ها آغاز گردید و آن‌ها دستاوردهای جهاد افغانستان را با آغاز درگیرهای داخلی از دست دادند. اگر دستاوردهای جهاد افغانستان نابود نمی‌گردید و اگر جنگ‌های داخلی صورت نمی‌گرفت و خون هزاران نفر ریخته نمی‌شد، اکنون در باره‌ی پیامدهای پیروزی مجاهدین و دستاوردهای جهاد افغانستان می‌نوشتم. اما همیشه آن‌گونه که ما می‌خواهیم، رویدادها و حوادث رخ نمی‌دهد.

‌شنبه ۸ ثور ۱۴۰۳ مصادف است به سی ‌و دومین سال‌روز پیروزی مجاهدین افغانستان. تنظیم‌های جهادی پس از چهارده سال پیکار و نبرد، سرانجام در روز هشتم ثور ۱۳۷۱ کابل را تصرف نمودند و به این ترتیب بساط رژیم دکتر نجیب‌الله را برچیدند.
حالا که سی و دو سال از آن روز می‌گذرد، هنوز هم جنگ و کشتار در افغانستان ادامه دارد و افغانستان به ثبات پایدار نرسیده‌است. با پیروزی مجاهدین نه تنها آنگونه که انتظار می‌رفت، چرخه‌ی جنگ و خون‌ریزی نایستاد، بلکه افغانستان وارد جنگ‌های داخلی خانمان‌سوز گردید. پس از سرنگونی رژیم کمونیستی، تنظیم‌های جهادی به جان هم افتادند و کشور – به‌ویژه شهر کابل- میان این تنظیم‌ها تقسیم گردید. این‌که در این نبردها چه کسی یا کسانی مقصر بودند و چه کسی دستاوردهای جهاد افغانستان را نابود کرد، نمی‌خواهم در این مطلب به آن بپردازم، بلکه در این مطلب به پیامدهای ناگوار پیروزی مجاهدین اشاره می‌نمایم.
علی الوردی، نویسنده و جامعه‌شناس عراقی می‌نویسد: «موفقیت هر خیزش و جنبشی منجر به نابودی آن می‌شود.» این سخن او در باره‌ی مجاهدین افغانستان صدق می‌کند. زمانی‌که مجاهدین افغانستان کابل را تصرف کردند، شمارش معکوس شکست آن‌ها آغاز گردید و آن‌ها دستاوردهای جهاد افغانستان را با آغاز درگیرهای داخلی از دست دادند.
اگر دستاوردهای جهاد افغانستان نابود نمی‌گردید و اگر جنگ‌های داخلی صورت نمی‌گرفت و خون هزاران نفر ریخته نمی‌شد، اکنون در باره‌ی پیامدهای پیروزی مجاهدین و دستاوردهای جهاد افغانستان می‌نوشتم. اما همیشه آن‌گونه که ما می‌خواهیم، رویدادها و حوادث رخ نمی‌دهد.
پیامدهای ناگوار پیروزی مجاهدین
هر نبرد و مبارزه‌ی سرانجام به پایان می‌رسد. مبارزه‌ی مجاهدین افغانستان نیز به پایان رسید، اما پایان یک نبرد، زمینه آغاز نبرد دیگری را رقم زد. هشت ثور؛ روزی که انتظار می‌رفت، سرآغاز نیک‌بختی، رفاه، آسایش، آرامش، ثبات و استقرار سیاسی و نظامی افغانستان باشد، زمینه‌ی نبرد دیگر و بی‌ثباتی دوام‌دار در افغانستان را رقم زد؛ بی‌ثباتی که تاکنون ادامه دارد و در این مدت هزاران خانواده را به گلیم غم نشانده‌ و یا آواره ساخته‌است. در اینجا به درشت‌ترین پیامدهای ناگوار پیروزی مجاهدین در هشتم ثور ۱۳۷۱ اشاره می‌کنم:
۱ – جنگ‌های داخلی : با تصمیم ورود مجاهدین به کابل، جنگ‌های داخلی آغاز گردید و کابل به خاک و خون کشانده شد. کابلی که روزگاری شهر زیبا و نام و نشان‌داری بود، پس از جنگ‌های داخلی به شهر ویرانه و اشباح مبدل گردید. صدها نفر در جریان جنگ‌های داخلی کشته و زخمی گردیدند و خون‌های زیادی ریختانده شد. جنگ‌های داخلی در دهه‌ی هفتاد سیاه‌ترین صفحه در تاریخ معاصر افغانستان به‌شمار می‌رود.
۲ – ظهور حرکت طالبان : افزایش هرج و مرج، قتل و کشتار، بی‌ثباتی و نا امنی در دهه‌ی هفتاد زمینه ظهور گروه دیگری را فراهم کرد؛ گروهی که به گفته یکی از رهبران سیاسی در آن‌زمان، انتظار می‌رفت، کبوتران صلح باشند، اما کبوتران صلح نه، در واقع تجسم وحشت و بربریت بودند. از ناگوارترین پیامدهای پیروزی مجاهدین و جنگ‌های داخلی، ظهور طالبان به‌شمار می‌رود. ظهور طالبان صفحه‌ی‌ سیاه جدیدی را در تاریخ افغانستان رقم زد؛ صفحه‌ی که تاکنون بسته نشده‌است.
۳ – آواره‌‌گی : پس از سال ۱۳۷۱، جنگ‌های پی در پی سبب گردید، تا صدها افغانستانی خانه و کاشیانه‌شان را ترک نمایند و به غربت و آواره‌گی جبری تن بدهند. بیشتر این آواره‌ها به کشورهای همسایه پناه بردند.
۴ – افزایش فاصله‌ها میان اقوام: جنگ‌های داخلی، میان اقوام کینه‌ها و کدروت‌ها را افزایش داد و بذر نفاق و چندپارچه‌گی را کاشت و فاصله‌ها را بیشتر نمود؛ فاصله‌هایی که تاهنوز وجود دارد و همیشه ثبات و یک‌پارچه گی افغانستان را تهدید می‌نماید.
۵ – بی‌ثباتی پایدار : پس از سال ۱۳۷۰ تاکنون افغانستان در بی‌ثباتی به سر می‌برد و هر لحظه شهروندان این کشور قربانی می‌دهند. بی‌ثباتی در افغانستان، این کشور را به پایگاه و لانه‌ی تروریست‌ها و مرکز رقابت‌های کشورهای مقتدر در منطقه و جهان مبدل کرده‌است.
پس از آنچه بیان نمودیم، به روشنی دانسته می‌شود که پیروزی مجاهدین در هشتم ثور ۱۳۷۱ پیامدهای ناگواری برای افغانستان داشت و آن‌گونه که انتظار می‌رفت، این پیروزی دیری نپایید و سبب صلح و ثبات نگردید. اکنون که سی و دو سال از آن روز می‌گذرد، هنوز هم افغانستان در آتش جنگ، نژادپرستی، افراطیت و دهشت‌افگنی می‌سوزد.

همچنین بخوانید: عبداللهیان: ایران آماده مشارکت در طرح‌های منطقه‌ای برای افغانستان است

نوشته های مرتبط :