از یادرفته‌گانِ راه مسعود؛ سنگِ وفاداری بر سینه، قدمِ گریز بر راه

دسته: تحلیل
نویسنده: مهرزاد عظیمی
1404/06/22
4:40 ب.ظ
بازدید: 13

پایگاه خبری تحلیلی روایت : من هر ساله، مرثیه‌ها، ستایش‌نامه‌ها و نکوهش‌نامه‌هایی را که به مناسبت سالروز شهادت آن افسانه‌ی شکست‌ناپذیر، فرمانده احمد شاه مسعود، نوشته می‌شود را می‌خوانم. به سخنرانی‌های پرطمطراق و خاطره‌پردازی‌های رنگ‌و‌و‌رنگ گوش می‌دهم؛ همان‌ها که بیشتر به «خاکپاشی به چشم مردم» می‌مانند. هر کس می‌کوشد چنان روایت کند که گویی گُذاره‌ای از وجودش به آن ققنوسِ هندوکش گره خورده است و مردم نیز باید بی‌قیدوشرط، او را بستایند.

این عنوان به طور مشخص به تناقضی که در متن به آن پرداخته شده می‌پردازد: ادعای وفاداری از یک سو، و عملِ فرار و ترک میهن از سوی دیگر. ترکیب “سنگِ وفاداری بر سینه” اشاره به ادعاهای پرطمطراق دارد، در حالی که “قدمِ گریز بر راه” به عمل خلاف این ادعا اشاره می‌کند. این تضاد، هستهٔ مرکزی متن شما را تشکیل می‌دهد.
من هر ساله، مرثیه‌ها، ستایش‌نامه‌ها و نکوهش‌نامه‌هایی را که به مناسبت سالروز شهادت آن افسانه‌ی شکست‌ناپذیر، فرمانده احمد شاه مسعود، نوشته می‌شود را می‌خوانم. به سخنرانی‌های پرطمطراق و خاطره‌پردازی‌های رنگ‌و‌و‌رنگ گوش می‌دهم؛ همان‌ها که بیشتر به «خاکپاشی به چشم مردم» می‌مانند. هر کس می‌کوشد چنان روایت کند که گویی گُذاره‌ای از وجودش به آن ققنوسِ هندوکش گره خورده است و مردم نیز باید بی‌قیدوشرط، او را بستایند.
اما آنچه در میان اینهمه متن فاخر و نطق‌های مناسبتی گم شده، از یکسو، سخنانِ آسیب‌شناسانه و از سوی دیگر، پاسداری راستین از راه و رسم آن سردار آزادی است که فریادش تا همیشه در کوهستان‌های افغانستان طنین‌انداز خواهد بود: «خدایا، جانم را بگیر، ولی نگذار که از دست دشمن بگریزم و در دیاری دیگر زندگی کنم!» امّا امروز، کسانی که سنگ وفاداری به او را به سینه می‌کوبند، اگر بگویی «اینجا لازم بود فرمانده بزرگ این کار را می‌کرد، ولی نکرد و این اشتباه بود»، بی‌درنگ با ادبیاتی خشم‌آلود و نیشدار به استقبالت می‌آیند. در عمل، اما نگاهی به دلِ خواهشِ پنهانشان داشته باش؛ همان‌ها که در دل به درگاه خداوند زمزمه می‌کنند: «خدایا، گردبادی برانگیز تا بهانه‌ای برای ترک این سرزمین و گریز به دیار غربت بیابیم!» و پس از سقوط، عیناً همین کار را کردند.
اما اکنون به این تصویر بنگر! تصویری که زخمی است بر پیکر شرافت هر آزاده‌ای. وقتی آن را دیدم، با خود گفتم: «خدایا، اگر روزی هزار بار جانم را ستانی، روا مدار که چنین منظره‌ی ذلّت‌باری را به چشمانم نشان دهی!» این تصویر، تنها یک عکس نیست؛ این یک پیام شوم، یک هشدار خونین و یک طعنه‌ی ناجوانمردانه است. طعنه‌ای است به همه‌ی آنان که مسعود را نماد عزت می‌دانند. این جماعت، که هزینه یک روز اقامتشان در هتل‌های پرزرق‌وبرق غرب، برابر با هزینه یک سال چریکانی است که در کوهپایه‌های هندوکش و پامیر ایستاده بودند، چنان در کامِ عشرت‌طلبیِ دو دههٔ گذشته غرق شده‌اند که تنها در هجدهم سنبله به یاد می‌آورند که مسعودی بوده‌است! امروز، آن کسی که برای عزت و عظمت ما جنگید و خون پاکش را نثار این خاک کرد، در آستانهٔ آرامگاه ابدی‌اش، از سوی دشمنانش مورد توهین و تحقیر قرار می‌گیرد. بر مزارش می‌روند و با جست‌وخیزهایی اهانت‌آمیز، عکس یادگاری می‌گیرند. اینجا دیگر سکوت، نه تنها جایز نیست، که خیانت است.
مسئولیت تاریخی ماست که بی ایستیم و نگذاریم چنین بی‌حرمتی‌هایی به آن مرد بزرگ، که نامش خود نماد عزت و غیرت تاریخی است، صورت پذیرد.
هرچند رفتارهای قبیله‌گرایان و دشمنان پست، هیچ‌گاه از ابهت و عظمت آن اسطوره نخواهد کاست، اما اگر کسانی که مدعی دفاع از راه و رسم او هستند، ذره‌ای غیرت و غرور در وجودشان داشتند، در برابر دیدن چنین صحنه‌هایی، اگر هیچ کاری از دستشان برنمی‌آمد، زهرِ جانگداز را به جان می‌خریدند و خود را از ننگِ دیدن این ذلت رها می‌ساختند. زیرا سکوت در برابر این بی‌حرمتی، خیانتی است بزرگ به راه مسعود و جفایی است نابخشودنی در حق مردمی که در این بیست سال، سهم‌شان را «مثل آب نوش جان» کردید.
میدانم که بسیاری از این سخنان برآشفته خواهند شد و مرا به تحریک احساسات محکوم خواهند کرد. اما سوگند به تمامی آنچه مقدس است، از شما می‌خواهم که به این تصویر و دیگر ویدیوها با دقت و از زوایای مختلف بنگرید. با چشمانی باز و قلبی پر از غیرت به آن نگاه کنید.
بگذارید صریح‌تر بگویم: این پیام، تنها متوجه مدعیان دروغین نیست. این پیام، متوجه تمامی تاجیکان و آزاداندیشانی است که مسعود را برای آزادی‌خواهی و عدالت‌طلبی‌اش دوست دارند و به وجودش می‌بالند. همان‌ها که در خلوت، برایش هیاهو می‌کنند و گمان می‌برند اگر سخنی علیه او زده شود، چنان مُردانِ انتحاری به پا می‌خیزند! اما هنگامی که دشمنانش بر مزارش پایکوبی می‌کنند، حتی جرأت ندارند سنگی به سویشان پرتاب کنند. این است بزرگ‌ترین اهانت به فرمانده و بزرگ‌ترین خیانت به خود و مردم.
این سکوت، مرگبار است.
زمانِ قیام فرارسیده است.

همچنین بخوانید: چند نکته در باره بدخشان

نوشته های مرتبط :