مرگ عدالت: وقتی قدرت بر قانون حکم‌فرماست!

دسته: تحلیل
نویسنده: تنویر احمد عصیان‌گر
1403/11/25
3:05 ب.ظ
بازدید: 30

پایگاه خبری تحلیلی روایت : در دنیایی که ارزش‌های حقوق بشری و عدالت بین‌المللی در معرض تهدیدهای گوناگون قرار دارد، تصمیم دولت آمریکا برای تحریم کریم خان، دادستان دیوان کیفری بین‌المللی (ICC)، نشان‌دهنده رویه‌ای خطرناک در برخورد با نهادهای قضایی مستقل است. این اقدام که در واکنش به صدور حکم بازداشت علیه رهبران رژیم اسرائیل صورت گرفته، نه‌تنها یک حرکت سیاسی بلکه حمله‌ای مستقیم به اصل عدالت بین‌المللی محسوب می‌شود.

در دنیایی که ارزش‌های حقوق بشری و عدالت بین‌المللی در معرض تهدیدهای گوناگون قرار دارد، تصمیم دولت آمریکا برای تحریم کریم خان، دادستان دیوان کیفری بین‌المللی (ICC)، نشان‌دهنده رویه‌ای خطرناک در برخورد با نهادهای قضایی مستقل است. این اقدام که در واکنش به صدور حکم بازداشت علیه رهبران رژیم اسرائیل صورت گرفته، نه‌تنها یک حرکت سیاسی بلکه حمله‌ای مستقیم به اصل عدالت بین‌المللی محسوب می‌شود.
ترامپ به دنبال چیست؟
سیاست‌های دونالد ترامپ در دوران ریاست جمهوری همواره به حمایت بی‌قید و شرط از اسرائیل و مقابله با نهادهای بین‌المللی گرایش داشته است. تحریم کریم خان، اقدامی در جهت تضعیف دیوان کیفری بین‌المللی و ارسال پیامی روشن به دیگر نهادهای حقوقی است: هرگونه اقدامی علیه متحدان آمریکا، بدون پاسخ نخواهد ماند.
نقض استقلال نهادهای بین‌المللی
یکی از اصول بنیادین عدالت جهانی، استقلال نهادهای بین‌المللی از نفوذ سیاسی قدرت‌های بزرگ است. اما تحریم یک دادستان به‌ دلیل انجام وظیفه قانونی خود، این اصل را زیر سوال می‌برد و به دیگر کشورها نیز این سیگنال را می‌دهد که می‌توانند از ابزارهای فشار برای مقابله با عدالت استفاده کنند.
تضعیف دیوان کیفری بین‌المللی
دیوان کیفری بین‌المللی وظیفه رسیدگی به جنایات جنگی و جرایم ضد بشری را بر عهده دارد. اگر قدرت‌های بزرگ با تهدید و تحریم، مانع از اجرای عدالت شوند، این دیوان به نهادی بی‌ اثر تبدیل شده و جنایت‌کاران بدون نگرانی به اقدامات خود ادامه خواهند داد.
آیا دفاع از مظلومین جرم است؟
در حالی که انتظار می‌رفت کریم خان به دلیل پی‌گیری عدالت و دفاع از قربانیان جنایات جنگی مورد حمایت قرار گیرد، با تحریم و مصادره اموال مواجه شد. این روی‌کرد پرسش مهمی را مطرح می‌کند: آیا در جهان کنونی، دفاع از مظلومین نتیجه‌ای جز فشار و سرکوب دارد؟
پیامدهای سیاسی و دیپلماتیک
تحریم دادستان دیوان کیفری نه‌ تنها روابط آمریکا با این نهاد را بحرانی‌تر کرده، بلکه سبب شده بسیاری از کشورها، سیاست‌های یک‌جانبه‌ گرایانه واشنگتن را زیر سوال ببرند. این اقدام می‌تواند به کاهش همکاری‌‌ های بین‌المللی در زمینه اجرای عدالت منجر شود.
تأثیر بر روند داد رسی‌های بین‌المللی
اگر دادستان‌های بین‌المللی با تهدید و تحریم رو به‌ رو شوند، دیگر چه نهادی می‌تواند جرایم جنگی و ضد بشری را مورد بررسی قرار دهد؟ این اقدام، مسیر رسیدگی‌های قضایی را با موانع بزرگی مواجه می‌کند.
نقض آشکار حقوق بین‌الملل
تحریم یک مقام قضایی که بر اساس قوانین بین‌المللی فعالیت می‌کند، نقض آشکار اصول حقوق بین‌الملل است. این روی‌کرد می‌تواند راه را برای سایر کشورها جهت نادیده گرفتن مقررات حقوقی هموار کند.
ارسال پیامی خطرناک به جنایت‌کاران جنگی
با این اقدام، این پیام به جنایت‌کاران جنگی ارسال می‌شود که اگر از حمایت یک قدرت بزرگ برخوردار باشند، نیازی به نگرانی از محاکمه نخواهند داشت. این امر می‌تواند به افزایش جرایم جنگی در نقاط مختلف جهان منجر شود.
ضربه به اعتبار آمریکا در سطح جهانی
در حالی که آمریکا همواره خود را مدافع دموکراسی و حقوق بشر معرفی می‌کند، چنین سیاست‌هایی اعتبار آن را در سطح بین‌المللی تضعیف کرده و موجب بی‌ اعتمادی گسترده در میان دیگر کشورها می‌شود.
تأثیر بر سایر سازمان‌های حقوق بشری
اگر آمریکا بتواند یک دادستان بین‌المللی را تحریم کند، سایر نهادهای حقوق بشری نیز ممکن است تحت فشار قرار گیرند. این مسئله می‌تواند به کاهش فعالیت‌های حقوق بشری در سطح جهانی منجر شود.
آیا عدالت جهانی بی‌ معنا شده است؟
وقتی مدافعان عدالت با تحریم روبه‌رو می‌شوند، قربانیان جنگ و ستم به چه نهادی باید امید داشته باشند؟ این پرسش یکی از اساسی‌ترین دغدغه‌های بشر معاصر است که با اقدامات این‌چنینی، پاسخی ناامید کننده دریافت می‌کند.
چرا بشریت به این مرحله رسیده است؟
جهانی که در آن قدرت‌های بزرگ به‌جای حمایت از عدالت، به سرکوب آن می‌پردازند، چه سرنوشتی خواهد داشت؟ آیا تاریخ بار دیگر شاهد فجایع وحشت‌ناک بدون پاسخ‌گویی خواهد بود؟
مقاومت در برابر فشارها
هرچند فشارهای سیاسی و اقتصادی بر دیوان کیفری بین‌المللی افزایش یافته، اما نهادهای مستقل و سازمان‌های حقوق بشری هم‌چنان باید در برابر چنین تهدیداتی ایستادگی کرده و از مأموریت خود دفاع کنند.
مسئولیت جامعه جهانی
جامعه جهانی باید در برابر این‌گونه سیاست‌های تهدید کننده واکنش نشان دهد. اگر امروز در برابر تحریم دادستان دیوان کیفری سکوت شود، فردا هیچ‌کس از مجازات جنایت‌کاران جنگی مطمئن نخواهد بود.

همچنین بخوانید: تعریف طالبان از «نفاق» و «شقاق» در افغانستان

تحریم کریم خان تنها یک اقدام علیه یک فرد نیست، بلکه حمله‌ای به اصل عدالت بین‌المللی و ارزش‌های انسانی است. این تصمیم، نه‌ تنها به تضعیف دیوان کیفری بین‌المللی می‌انجامد، بلکه پیام خطرناکی برای آینده بشریت ارسال می‌کند: در دنیای ام‌روز، عدالت هزینه دارد، و مدافعان آن باید بهای سنگینی بپردازند. اما آیا بشریت می‌تواند بدون عدالت به مسیر خود ادامه دهد؟

نوشته های مرتبط :