فرقه چیست و چرا نیاز است؟

دسته: تحلیل
نویسنده: عبدالشهید ثاقب
1404/08/14
12:45 ب.ظ
بازدید: 2

پایگاه خبری تحلیلی روایت : پس از سقوط نظامِ جمهوری و بازگشت طالبان در ۲۰ اوت ۲۰۲۱، در بیرونِ کشور و در گسترهٔ تبعید و مهاجرت ده‌ها جبهه، شورا، حزب و انجمن صنفی با هدف مخالفت با این گروه اعلام موجودیت کردند. هرچند این نهادها فلسفهٔ وجودی‌شان را مقاومت و مبارزه با طالبان بیان کرده‌اند، تا امروز گام مؤثری در این مسیر برنداشته‌اند.مشکلِ اصلی این شوراها و جبهه‌ها عدمِ هم‌سرنوشتی سیاسی اعضا، فقدانِ روایتِ واحد و کمبود تعهد واقعی به مبارزه است. آنچه این مجموعه‌ها را از هم پراکنده نگه داشته، ترکیبی از منافع متفاوت — و گاهی متضاد — افراد و سازمان‌هاست؛ منافعِ شخصی یا سازمانی که در عمل به جای مبارزه، اولویتِ خود را دنبال می‌کنند.

پس از سقوط نظامِ جمهوری و بازگشت طالبان در ۲۰ اوت ۲۰۲۱، در بیرونِ کشور و در گسترهٔ تبعید و مهاجرت ده‌ها جبهه، شورا، حزب و انجمن صنفی با هدف مخالفت با این گروه اعلام موجودیت کردند. هرچند این نهادها فلسفهٔ وجودی‌شان را مقاومت و مبارزه با طالبان بیان کرده‌اند، تا امروز گام مؤثری در این مسیر برنداشته‌اند.

مشکلِ اصلی این شوراها و جبهه‌ها عدمِ هم‌سرنوشتی سیاسی اعضا، فقدانِ روایتِ واحد و کمبود تعهد واقعی به مبارزه است. آنچه این مجموعه‌ها را از هم پراکنده نگه داشته، ترکیبی از منافع متفاوت — و گاهی متضاد — افراد و سازمان‌هاست؛ منافعِ شخصی یا سازمانی که در عمل به جای مبارزه، اولویتِ خود را دنبال می‌کنند.

به‌جای آن همه شورا و جبههٔ بزرگ و نام‌دار، ما به یک «فرقه» نیاز داریم — منظورم گروهی کنش‌گر، کوچک اما اثرگذار است. فرقه‌ به این معنا نیست که گروهی بسته و منزوی یا خشن تشکیل دهیم، بلکه مقصودِ من مجموعه‌ای از افرادِ متعهد و مصمم است که خود را وقفِ یک مأموریت مشخص می‌کنند. ویژگی‌های چنین فرقه‌ای عبارت‌اند از:

اعضایی بسیار مصمم که خود را وقفِ هدفِ جمعی می‌کنند؛
باور به رسالتِ تاریخی و اخلاقیِ مأموریت؛
آماده‌سازیِ زمان و انرژی شخصی به‌قصد پیشبردِ هدف، تا حدی که امور روزمره تا حد امکان در حاشیه قرار گیرد؛
نگرشِ آرمانی و تا حدی «مقدس» نسبت به هدف؛
تحملِ نسبتاً بالای مخاطره و پایداری در برابر شکست‌های موقتی.

در تاریخِ جهان، بسیاری از تغییرهای بزرگ محصولِ کارِ گروه‌های کوچکِ مصمم بوده است. مارگارت مید می‌گوید: «هرگز شک نکنید که گروه کوچکی از شهروندان فکور و متعهد می‌توانند جهان را تغییر دهند. هرگز طوری دیگری نبوده است.» نسیم نیکولاس طالب نیز از «اقلیتِ سرسخت» سخن می‌گوید: «نابردبارترین‌ها برنده می‌شوند.»

ما در شوراها و جبهه‌ها معمولاً به دنبال نام‌های بزرگ و سیاهیِ لشکر هستیم؛ این یک اشتباهِ راهبردی است. به‌جای جلب توده‌ها، باید به‌دنبال آن اقلیتِ اندک، اما پایدار و متعهد گشت. قاعدهٔ پارتو را به‌یاد دارید؟ ویلفردو پارتو نشان داد که اغلب ۸۰ درصد نتایج از ۲۰ درصد تلاش‌ها حاصل می‌شود — در سیاست هم همین است: سیاهیِ لشکر کمک چندانی نمی‌کند؛ بلکه آدم‌های متعهد و مصمّم کارسازند.

نتیجه‌گیریِ عملی: از وابستگی به نام‌های بزرگ و وعده‌های جمعیتی دست برداریم و کار را با حلقهٔ کوچکِ دوستان و رفقایی آغاز کنیم که واقعاً برای مبارزه با طالبان احساسِ مسئولیت و رسالت می‌کنند. طالبان خود یک فرقه است؛ برای تغییر وضع موجود باید راهِ متناسب با آن را در پیش گرفت — نه با تلاش‌های پراکنده و بدون انسجام، بلکه با گروهی هدف‌مند، متعهد و پرتلاش.

خلاصهٔ کلام در سه خط

مشکلِ اصلی جبهه‌ها فقدانِ انسجام، روایتِ واحد و تعهد واقعی است.
برای تأثیرگذاری، به‌جای توده‌گرایی باید اقلیتِ متعهد و مصممی را سازمان‌دهی کرد.
کارِ هدفمند گروه کوچک (فرقهٔ کنش‌گر) شانس بیشتری برای ایجاد تغییر دارد تا مجموعه‌های بزرگِ منفعل

نوشته های مرتبط :