جلوگیری از سفر امیرخان متقی به هند؛ طالبان از ادعای استقلال تا تبدیل شدن به مهره بازی هند و پاکستان

دسته: تحلیل
نویسنده: سیرت احمدی
1404/06/05
12:59 ب.ظ
بازدید: 4

پایگاه خبری تحلیلی روایت : پس از تسلط طالبان بر افغانستان در اگست سال ۲۰۲۱، رهبران این گروه بارها ادعا کرده‌اند که کشور را از اشغال خارجی آزاد کرده‌اند و اکنون افغانستان مستقل و آزاد است. اما واقعیت‌های سیاسی، دیپلماتیک و اجتماعی نشان می‌دهد که این ادعا نه‌تنها با چالش‌های جدی مواجه است، بلکه استقلال مورد ادعای طالبان بیشتر به یک شعار تبلیغاتی شباهت دارد تا یک واقعیت عملی. در آخرین مورد، براساس گزارشات منتشر شده، امریکا از سفر وزیر خارجه گروه طالبان به پاکستان و هند جلوگیری کرده است.

پس از تسلط طالبان بر افغانستان در اگست سال ۲۰۲۱، رهبران این گروه بارها ادعا کرده‌اند که کشور را از اشغال خارجی آزاد کرده‌اند و اکنون افغانستان مستقل و آزاد است. اما واقعیت‌های سیاسی، دیپلماتیک و اجتماعی نشان می‌دهد که این ادعا نه‌تنها با چالش‌های جدی مواجه است، بلکه استقلال مورد ادعای طالبان بیشتر به یک شعار تبلیغاتی شباهت دارد تا یک واقعیت عملی. در آخرین مورد، براساس گزارشات منتشر شده، امریکا از سفر وزیر خارجه گروه طالبان به پاکستان و هند جلوگیری کرده است.
با این حال چند نکته در زمینه ادعای استقلال و رفتار متناقض طالبان قابل تامل است.

*اول؛ حتی برای سفر خارجی نیازمند تأیید آمریکا هستند*
لغو سفرهای امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان، به هند و پاکستان به دلیل عدم صدور معافیت از سوی شورای امنیت سازمان ملل، بار دیگر نشان داد که طالبان حتی برای انجام ابتدایی‌ترین فعالیت‌های دیپلماتیک، نیازمند تأیید قدرت‌های جهانی به‌ویژه ایالات متحده هستند. این محدودیت‌ها ناشی از قرار گرفتن بسیاری از مقامات طالبان در فهرست تحریم‌های سازمان ملل (فهرست ۱۹۸۸) است.

در واقع، استقلال سیاسی زمانی معنا دارد که یک حکومت بتواند آزادانه در عرصه بین‌المللی تعامل کند. اما طالبان نه‌تنها از این امکان محروم‌اند، بلکه کشورهایی مانند هند و پاکستان نیز برای دعوت از مقامات طالبان مجبور به هماهنگی با واشنگتن هستند. این وضعیت نشان می‌دهد که طالبان در عمل تحت فشار و کنترل دیپلماتیک قدرت‌های خارجی قرار دارند و استقلال ادعایی آن‌ها بیشتر به یک توهم شباهت دارد.

*دوم؛ التماس روزانه برای به رسمیت شناخته شدن*
یکی از نشانه‌های بارز وابستگی طالبان، تلاش‌های مکرر و بی‌وقفه برای کسب مشروعیت بین‌المللی است. از نشست‌های منطقه‌ای گرفته تا نامه‌نگاری‌های رسمی، طالبان به‌طور مداوم در تلاش‌اند تا از کشورهای مختلف، به‌ویژه آمریکا، چین و کشورهای منطقه و اسلامی، درخواست به رسمیت شناخته شدن کنند.

همچنین بخوانید: برگزاری درس های افراطیت زیر نام عقاید از سوی گروه طالبان

این تلاش‌ها نه‌تنها نشان‌دهنده درماندگی است، بلکه بیانگر نیاز شدید آن‌ها به تأیید خارجی برای تثبیت قدرت در داخل کشور نیز هست. حکومتی که مدعی آزادی و استقلال است، نباید هر روز در پی جلب رضایت قدرت‌های جهانی برای مشروعیت خود التماس کند. این رفتار بیشتر به یک حکومت در تبعید شباهت دارد تا یک دولت مستقل.

*سوم؛ طالبان، ابزار معامله و امتیازگیری در رقابت‌های منطقه‌ای*
تحولات اخیر نشان داده که طالبان به یک ابزار دیپلماتیک در رقابت‌های منطقه‌ای تبدیل شده‌اند. رقابت هند و پاکستان برای دعوت از امیرخان متقی، نه از سر علاقه به طالبان، بلکه برای سنجش نفوذ خود در شورای امنیت و عرصه بین‌المللی است. هر کشوری که بتواند معافیت سفر برای مقامات طالبان بگیرد، در واقع یک امتیاز سیاسی کسب کرده است. همچنین این دو کشور در سدد استفاده ابزاری از طالبان علیه یکدیگر هستند که به وضوح قابل مشاهده است.
این وضعیت نشان می‌دهد که طالبان نه‌تنها استقلال ندارند، بلکه خود به یک موضوع قابل معامله در سیاست خارجی کشورها تبدیل شده‌اند. چین، روسیه، کشورهای منطقه، قطر و ترکیه نیز در تعامل با طالبان بیشتر به دنبال منافع استراتژیک خود هستند تا حمایت از یک حکومت مستقل. طالبان در این میان، بیشتر نقش یک مهره بازی را دارند تا یک بازیگر مستقل.

*چهارم؛ عدم مشروعیت داخلی و خارجی؛ بحران حل‌نشده*
یکی از مهم‌ترین چالش‌های طالبان، فقدان مشروعیت داخلی و خارجی است. در داخل افغانستان، اکثریت مطلق از جامعه، به‌ویژه زنان، اقوام، مذاهب و نخبگان، حکومت طالبان را غیرقابل قبول می‌دانند. محدودیت‌های شدید اجتماعی، سرکوب آزادی‌های مدنی و فقدان مشارکت سیاسی، باعث شده که طالبان نتوانند حمایت مردمی کسب کنند.

همچنین بخوانید: متقی عازم سمرقند شد

در سطح بین‌المللی نیز هیچ کشور به جز روسیه که آن هم براساس یک زدوبند سیاسی، تاکنون حکومت طالبان را به رسمیت نشناخته است. این عدم مشروعیت، نه‌تنها مانع تعاملات اقتصادی و دیپلماتیک شده، بلکه باعث انزوای افغانستان در عرصه جهانی نیز شده است.
بنابر این، راه بازگشت به استقلال و کسب مشروعیت مردم است. ادعای استقلال طالبان در شرایط که مردم این گروه را نمی خواهند و در جهان هم به ابزاری بدل شده اند، بی‌پایه است.

سخن پایانی مطلب این‌که؛ طالبان با شعار «آزادی افغانستان» به قدرت رسیدند، اما واقعیت‌های موجود نشان می‌دهد که این آزادی بیشتر به یک وابستگی جدید شباهت دارد. از محدودیت‌های دیپلماتیک گرفته تا تلاش‌های بی‌وقفه برای کسب مشروعیت، طالبان نه‌تنها مستقل نیستند، بلکه در بسیاری موارد تحت کنترل و فشار قدرت‌های خارجی قرار دارند. ادعای استقلال این گروه یک شعار تبلیغاتی است تا یک واقعیت سیاسی.

نوشته های مرتبط :