روز قدس، به عنوان نمادی از همبستگی جهانی با مردم مظلوم فلسطین، در افغانستان نیز جایگاه ویژه‌ای دارد. این روز نه تنها یادآور مقاومت و پایداری مردم فلسطین در برابر اشغال و ظلم است، بلکه فرصتی برای ابراز حمایت از حقوق قانونی و انسانی آنان به شمار می‌آید. در افغانستان، شخصیت‌های برجسته اهل سنت همواره از حقوق فلسطینی‌ها دفاع کرده‌اند و با برگزاری مراسم و تظاهرات، همبستگی خود را با مردم فلسطین نشان داده‌اند. از علما و رهبران جهادی تا رئیس‌جمهوران پیشین، همه در مواضع خود بر اهمیت بیت‌المقدس و ضرورت مقاومت در برابر اشغال تأکید کرده‌اند. این حمایت‌ها نشان‌دهنده تعهد عمیق مردم افغانستان به عدالت و مقابله با ظلم است. روز قدس در افغانستان نه تنها یک رویداد مذهبی، بلکه نمادی از وحدت و همبستگی امت اسلامی در برابر اشغال و ستم است.
حمایت مردم و شخصیت های اهل سنت افغانستان از قدس و فلسطین
مردم افغانستان، به ویژه اهل سنت، از دیرباز با مجاهدین فلسطینی همدردی و همبستگی داشته‌اند. در سال ۱۳۲۷ خورشیدی، مسلمانان افغانستان به رهبری علما و دانشمندان اهل سنت کشور حمایت خود را از ملت فلسطین اعلام کردند. آن‌ها در کابل کمک‌های نقدی جمع‌آوری کرده و به مجاهدین فلسطینی ارسال کردند. شخصیت‌هایی مانند استاد شعاع، علامه بلخی و مولانا محمد عطاالله فیضانی، مردم را به تظاهرات اعتراض‌آمیز در مسجد پل خشتی فراخواندند. این حرکت نشان‌دهنده همبستگی عمیق اهل سنت افغانستان با مردم مظلوم فلسطین بود.
در سال ۱۳۴۹، جنبش‌های مردمی به رهبری شهید عبدالرحیم نیازی و مولانا فیضانی شکل گرفت. آن‌ها با تأکید بر اهمیت بیت‌المقدس، خواستار مقاومت در برابر اشغال فلسطین شدند. همزمان با فراخوان امام خمینی در ایران، تظاهرات و تحرکات ضدصهیونیستی در افغانستان نیز گسترش یافت. این تلاش‌ها نشان‌دهنده تعهد اهل سنت افغانستان به حمایت از مظلومین و مقابله با ظلم بود.
حرکت‌های جوانان و علمای اهل سنت
در سال ۱۳۴۹ خورشیدی، حرکتی از سوی جوانان و توده‌های اهل سنت به رهبری شهید عبدالرحیم نیازی تحت عنوان «سازمان جوانان مسلمان» و نیز اعتراضات علمای اهل سنت در مسجد پل خشتی به رهبری مولانا عطاالله فیضانی آغاز شد. این حرکت با هدف افشای چهره احزاب وابسته به کمونیست‌ها و خودفروختگان جریانات چپی شکل گرفت.
مواضع شخصیت‌های برجسته اهل سنت افغانستان درباره فلسطین و روز جهانی قدس
۱. مولوی محمد عطاالله فیضانی
مولوی محمد عطاالله فیضانی، از علمای برجسته اهل سنت، در سال‌های ۱۳۴۹ و ۱۳۵۴ زمانی که امام خمینی بر مبارزات ملت مسلمان و بویژه فلسطینی ها تاکید داشت، او با تأکید بر اهمیت بیت‌المقدس، خواستار همبستگی امت اسلامی برای مقابله با اشغال فلسطین شد. او در کتاب خود به نقش اسرائیل و غرب در ایجاد بی‌ثباتی در جهان اسلام اشاره کرده است.
۲. شهید عبدالرحیم نیازی
شهید عبدالرحیم نیازی، رهبر سازمان جوانان مسلمان، در سال ۱۳۴۹ با تأسیس این سازمان، جوانان اهل سنت را به مبارزه با اشغال فلسطین و مقابله با جریانات کمونیستی فراخواند.
۳. شهید برهان‌الدین ربانی
شهید ربانی، رهبر جهادی و رئیس‌جمهور پیشین افغانستان، در موارد متعدد از آوان مبارزات تا لحظات پایان زندگی بر احقاق حقوق فلسطینی ها تاکید کرد. وی در سال ۱۳۹۰ در همایش بیداری اسلامی در تهران و چند قبل از شهادت اش، از نهضت مقاومت فلسطین و حزب‌الله لبنان حمایت کرد. او گفت: «این مبارزات قهرمانانه در مسیر حرکت‌های اسلامی مهم است و حرکت حزب‌الله لبنان نیز در این بیداری‌ها بی‌تأثیر نبوده است.» شهید ربانی همواره بر نقش مقاومت فلسطین در بیداری اسلامی تأکید داشت. او همه ساله در روز قدس در سخنرانی ها از مقاومت فلسطین یاد کرده و اعلام حمایت می‌کرد.
۴. صبغت‌الله مجددی
صبغت‌الله مجددی، رئیس‌جمهور پیشین و رهبر جهادی، در سال ۱۳۹۶ گفت: «هیچ‌گاه قبول نمی‌کنیم که بیت‌المقدس مرکز اسرائیل باشد، زیرا این منطقه از زمان‌های گذشته مرکز مسلمانان بوده است.» او همچنین در سال ۱۳۹۷ با اشاره به تصمیم آمریکا برای انتقال سفارت خود به بیت‌المقدس، این اقدام را تجاوز به حقوق مسلمانان و تاریخ اسلام دانست.
۵. استاد عبدالرب رسول سیاف
عبدالرب رسول سیاف، از رهبران مطرح رهبر جهادی و دینی کشور، در سال ۱۳۹۶ گفت: «اقدام آمریکا در به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت اسرائیل مانند زدن سیلی به روی تمام مسلمانان است.» او همچنین در سال ۱۳۹۷ با اشاره به مقاومت مردم فلسطین، گفت: «مسلمانان توانستند در برابر ابرقدرت شوروی پیروز شوند. حالا هم اجازه نمی‌دهند بیت‌المقدس پایتخت اسرائیل شود.» استاد سیاف دو روز قبل هم و همزمان با تشدید حملات اسراییل به غزه و نزدیک شدن به روز جهانی قدس، مردم را به دعا در حمایت از فلسطینی فراخوانده است.
۶. مولوی حبیب‌الله حسام
مولوی حبیب‌الله حسام، رییس شورای اخوت اسلامی و از علمای افغانستان که همواره در گرامی داشت روز جهانی قدس نقش برجسته داشته، در سال ۱۳۹۷ گفت: «روز قدس فرصتی برای همبستگی بیشتر امت اسلامی است. همه مسلمانان باید به کمک مردم فلسطین بشتابند.» او همچنین در سال ۱۳۹۸ با اشاره به نقش قدس در وحدت مسلمانان، خواستار حمایت بیشتر از مردم فلسطین شد.
۷. سید محمد شیرزادی
سید محمد شیرزادی، رئیس سابق اداره حج و اوقاف هرات، و از علمای مطرح کشور در سال ۱۳۹۷ در روز قدس گفت: «فلسطین از سالیان گذشته در اشغال یهودی‌ها و صلیبی‌ها قرار دارد. ما حاضریم جان خود را برای دفاع از قدس بدهیم، زیرا قدس قبله اول مسلمانان است.» او همچنین در سال ۱۳۹۸ با اشاره به جنایت‌های اسرائیل، خواستار اقدام فوری جامعه بین‌المللی شد.
۸. صبغت‌الله مولوی زاده
صبغت‌الله مولوی زاده، رئیس نهاد جامعه روحانیت افغانستان، در سال ۱۳۹۷ و همزمان با روز جهانی قدس گفت: «بیت‌المقدس همواره برای مسلمانان اهمیت زیادی داشته است. متأسفانه برخی کشورهای عرب در برابر جنایت‌های اسرائیل و آمریکا سکوت کرده‌اند.» او همچنین در سال ۱۳۹۸ با اشاره به نقش اسرائیل در بی‌ثباتی منطقه، خواستار اتحاد کشورهای اسلامی شد.
۹. مولوی آخوندزاده
مولوی آخوندزاده، رئیس شورای اخوت اسلامی هرات، و از علمای برجسته حوزه غرب، همواره بر حمایت از قدس تاکید داشت. وی در سال ۱۳۹۷ گفت: «انتقال سفارت آمریکا به بیت‌المقدس قلب تمام مسلمانان را جریحه‌دار کرده است. باید امروز تمام جهان اسلام متحد شده و با دشمن درجه یک، که یهود است، مبارزه کند.» او همچنین در سال ۱۳۹۸ با اشاره به نقش قدس در وحدت مسلمانان، خواستار حمایت بیشتر از مردم فلسطین شد.
۱۰. حامد کرزی
حامد کرزی، رئیس‌جمهور پیشین افغانستان، در سال‌های اخیر بارها از حقوق مردم فلسطین دفاع کرده است. او در سال ۱۳۹۶ گفت: «جهان اسلام نمی‌تواند از درد و مشکلات مردم فلسطین دور باشد. داشتن زندگی توأم با آرامش حق مردم فلسطین است.» کرزی همچنین در سال ۱۳۹۷ با اشاره به تصمیم آمریکا برای انتقال سفارت خود به بیت‌المقدس، این اقدام را محکوم کرد و خواستار حمایت بین‌المللی از حقوق فلسطینی‌ها شد.
۱۱. عبدالله عبدالله
عبدالله عبدالله، رئیس پیشین شورای صلح، در سال ۱۳۹۶ اعلام کرد: «افغانستان در کنار کشورهای دیگر از موضع فلسطین دفاع خواهد کرد. ما با شناخت بیت‌المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل موافق نیستیم.» او همچنین در سال ۱۳۹۷ با اشاره به جنایت‌های اسرائیل در غزه، خواستار اقدام فوری جامعه بین‌المللی برای توقف این خشونت‌ها شد.
۱۲. مولوی محمد مختار مفلح
مولوی محمد مختار مفلح، از علمای برجسته افغانستان، در سال ۱۳۹۷ در مراسم روز قدس در کابل گفت: «هر معضلی که در جهان اسلام وجود دارد، ریشه آن به اسرائیل و آمریکا برمی‌گردد. زمانی جهان اسلام امن و آباد خواهد شد که دست اسرائیل از فلسطین و امور مسلمین دور شود.» او همچنین در سال ۱۳۹۸ با اشاره به نقش اسرائیل در بی‌ثباتی منطقه، خواستار اتحاد کشورهای اسلامی برای مقابله با این رژیم شد.
۱۳. قاضی نذیر حنفی
قاضی نذیر حنفی، عضو مجلس نمایندگان افغانستان و از علمای هرات در سال ۱۳۹۷ در بزرگداشت روز جهانی قدس در مصاحبه ای گفت: «اقدام آمریکا در انتقال سفارت به بیت‌المقدس جنایتی علیه مسلمانان است. این اقدام نشان‌دهنده بی‌اعتنایی آمریکا به حقوق بشر و حقوق مسلمانان است.» او همچنین در سال ۱۳۹۸ با اشاره به مقاومت مردم فلسطین، خواستار حمایت جهانی از آن‌ها شد.
۱۴. احمد شاه احمدزی
احمد شاه احمدزی، رئیس حزب اقتدار اسلامی و نخست‌وزیر پیشین افغانستان، که بارها مراسم های مختلف را در حمایت از قدس و روز جهانی برگزار کرده، باری در یکی از مراسم های روز جهانی قدس، گفت: «همه مسلمانان جهان در برابر ملت فلسطین مسئولیت دارند. حمایت از قدس تنها وظیفه قشر، گروه یا کشور خاصی نیست.» او همچنین در سال ۱۳۹۸ با اشاره به جنایت‌های اسرائیل، خواستار اقدام فوری جامعه بین‌المللی شد.
۱۵. عبدالهادی وزین
عبدالهادی وزین، از علمای اهل سنت افغانستان و استاد دانشگاه، در سال ۱۴۰۰ در ویبناری به مناسبت روز قدس گفت: «قدس شریف محور همگرایی و وحدت جهان اسلام است. مردم افغانستان بیش از همه درد مردم فلسطین را درک می‌کنند، زیرا آن‌ها نیز تحت ستم استکبار جهانی قرار دارند.» او همچنین در سال ۱۴۰۱ با اشاره به نقش قدس در وحدت مسلمانان، خواستار حمایت بیشتر از مردم فلسطین شد.
جمع‌بندی
با توجه به تاریخ مبارزات فلسطینی و مواضع شخصیت‌های برجسته افغانستان درباره فلسطین و روز قدس نشان‌دهنده همبستگی عمیق این کشور با مردم مظلوم فلسطین است. اکثریت این شخصیت‌ها در سال‌های مختلف با تأکید بر حقوق فلسطینی‌ها در روز جهانی قدس، خواستار اقدام فوری جامعه بین‌المللی برای توقف جنایت‌های اسرائیل شده‌اند.
آن‌ها همچنین با اشاره به جایگاه قدس در اسلام، خواستار اتحاد کشورهای اسلامی برای حمایت از فلسطین شده اند.
