سخنان اخیر ملا هبتالله، رهبر طالبان، در عید قربان، که خواستار برداشتن اختلافات و وحدت در میان اعضای این گروه بود، بحثهای زیادی را در مورد وضعیت کنونی افغانستان و آینده طالبان مطرح کردهاست. برخی تحلیلگران معتقدند که تاکید مکرر ملا هبتالله بر وحدت، نشاندهنده عمق تفرقهها در میان طالبان و ناتوانی رهبر این گروه در کنترل اوضاع است.
تقریبا در بیشترسخنرانیها رهبر این گروه، این بحث که دست از اختلاف بردارید همواره، مطرح شدهاست.
احمد رشید، روزنامهنگار برجسته پاکستانی، سخنرانی اخیر ملا هبتالله، رهبر طالبان، را به نشانهای از درماندگی و ناامیدی او تعبیر میکند. رشید به آسوشیتدپرس گفتهاست که درخواستهای مکرر ملا هبتالله برای وحدت، بیانگر عدم تسلط او بر چالشهای داخلی طالبان و ناتوانی او در رسیدگی به مشکلات اساسی مردم افغانستان است.
ملا هبتالله در سخنرانی عید قربان خود در قندهار، بر وحدت میان طالبان تأکید کرد و از آنها خواست که از تفرقه و غرور دوری کنند. گفت که طالبان باید از تکبر، غرور و اختلاف دوری کنند و در صورت توافق حتی میتوانند وی را عزل کنند. وی افزود که با خدا تعهد سپرده که دین خدا و شریعت را در کشور تطبیق کند، اما تطبیق شریعت بدون وحدت ممکن نیست.
او همچنین متعهد شد که شریعت اسلامی را در کشور اجرا کند، اما اذعان داشت که بدون وحدت، این امر امکانپذیر نیست.
با این حال، رشید معتقد است که این سخنان صرفاً جنبه نمایشی دارند و ملا هبتالله در حل مشکلات واقعی افغانستان ناتوان است.
از سوی دیگر، مایکل کوگلمن، تحلیلگر مسائل افغانستان، دیدگاه متفاوتی ارائه میدهد. او معتقد است که تأکید ملا هبتالله بر وحدت، اقدامی پیشگیرانه برای جلوگیری از انشعابات بیشتر در میان طالبان است. کوگلمن خاطرنشان میکند که رهبر طالبان به دنبال تحکیم قدرت خود و جلوگیری از هرگونه چالشی برای رهبریاش است.
وی افزود که طالبان اهداف فراملی ندارند، اما رهبر طالبان به فراتر از مرزهای افغانستان فکر میکند
اختلاف نظرها در مورد سخنان ملا هبتالله، نشاندهنده پیچیدگی اوضاع در افغانستان پس از تسلط طالبان است. طالبان با چالشهای متعددی از جمله بحران اقتصادی، ناامنی فزاینده و نارضایتی عمومیروبرو هستند. در این میان، آیندهی مردم افغانستان همچنان در هالهای از ابهام است.
هنوز مشخص نیست که آیا ملا هبتالله قادر به رسیدگی به این چالشها و حفظ وحدت طالبان خواهد بود یا خیر. سخنان اخیر او نشاندهنده عمق مشکلات افغانستان و چالشهای پیش روی طالبان برای مشروعیت بخشیدن به حکومت خود و کسب حمایت مردم است.
علاوه بر این، برخی از اعضای طالبان از عملکرد رهبری ناراضی هستند و احساس انزوا و ناامیدی میکنند. این امر، میتواند به افزایش جذب نیرو توسط گروههای افراطی دیگر مانند داعش و تشدید ناامنی در افغانستان منجر شود.
برخی کارشناسان معتقدند که طالبان درشرایطی قرار دشواری گرفتهاند و ضمن اینکه نتوانستند مشروعیت داخلی و بین المللی به دست آورند، به شدت بر سر منافع و قدرت به جان هم افتادهاند. این فرصت میتواند به نفع نیروهای نظامی وسیاسی مخالفان طالبان باشد. تا برنامههای خود را عملی کنند. زیرا شکنندگی وضعیت طالبان در حال حاضر از یک دست بودن همه اعضای این گروه جلوگیری میکند و تا جایی که معلوم میشود رهبر این گروه نیز در کنترول اوضاع عاجز ماندهاست.