روز جهانی بدون دخانیات؛ کتاب یا سیگار؟

دسته: تحلیل
نویسنده: حکیم حکمت
1404/03/10
12:07 ب.ظ
بازدید: 23

پایگاه خبری تحلیلی روایت : امروز، به مناسبت روز جهانی بدون دخانیات، سری به الماری کتاب هایم زدم و کتابی را مرور کردم که عنوانش خودش کافی است تا آدم را به فکر فرو ببرد: «کتاب یا سیگار». این مجموعه‌ای است از مقالات و جستارهای جورج اورول، که با ترجمه‌ی سپیده اشرفی به فارسی منتشر شده است. وقتی کتاب را برداشتم، طاقت نیاوردم و همان مقاله‌ای را که کتاب نامش را از آن گرفته یعنی «کتاب یا سیگار» خواندم. این نوشته خطاب به کسانی است که اهل کتاب نیستند، و یکی از رایج‌ترین بهانه‌هایشان را مطرح می‌کند: اینکه کتاب‌ خواندن خرج دارد، و نمی‌شود به‌خاطر یک کتاب این‌همه پول داد.

امروز، به مناسبت روز جهانی بدون دخانیات، سری به الماری کتاب هایم زدم و کتابی را مرور کردم که عنوانش خودش کافی است تا آدم را به فکر فرو ببرد: «کتاب یا سیگار». این مجموعه‌ای است از مقالات و جستارهای جورج اورول، که با ترجمه‌ی سپیده اشرفی به فارسی منتشر شده است.
وقتی کتاب را برداشتم، طاقت نیاوردم و همان مقاله‌ای را که کتاب نامش را از آن گرفته یعنی «کتاب یا سیگار» خواندم. این نوشته خطاب به کسانی است که اهل کتاب نیستند، و یکی از رایج‌ترین بهانه‌هایشان را مطرح می‌کند: اینکه کتاب‌ خواندن خرج دارد، و نمی‌شود به‌خاطر یک کتاب این‌همه پول داد.
اما اورول با یک حساب سرانگشتی ساده نشان می‌دهد که در طی ۱۵ سال، هزینه‌ای که صرف خرید کتاب کرده، از مبلغی که برای خرید سیگار پرداخته کمتر بوده است. او نتیجه می‌گیرد که حتی اگر آدمی پرمطالعه هم باشد، باز هم هزینه‌ی کتاب‌خوانی‌اش از پولی که صرف دخانیات می‌کند کمتر است. اورول می‌نویسد:
«کتاب، علاوه بر ارزش معنوی‌اش، ارزان‌ترین تفریح دنیاست».
و این جمله برای من، که هم سیگاریِ قهاری‌ام و گهگاهی کتاب هم می‌خرم و می‌خوانم، طعمی آشنا دارد. هر بار کتابی می‌خرم، نگاه سرزنش‌آمیز دوستانم را می‌بینم؛ همان‌هایی که با لبخند کنایه‌آمیز می‌پرسند: “باز پولت را کتاب خریدی؟” اما عجیب است وقتی پاکت سیگاری می‌خرم، هیچ‌کس چیزی نمی‌گوید.
چرا چنین است؟
چرا هزینه‌ی سیگار را «خرج معمول» می‌دانیم، اما خرید کتاب را «ول‌خرجی بیهوده»؟
چرا سیگار را ضرورت می‌دانیم و کتاب را تجمل؟
شاید چون سیگار فقط آرام‌مان می‌کند، بی‌آن‌که چیزی از ما بخواهد. اما کتاب… کتاب ما را به چالش می‌کشد، بیدارمان می‌کند، ذهن‌مان را به کار می‌اندازد.
و شاید همین، دلیل سکوت اطرافیان در برابر دود است و انتقادشان از خواندن.
امروز، به خودم فکر کردم. به پول‌هایی که در دود هوا شده، و کتاب‌هایی که می‌توانستند جایی در ذهن و دلم باز کنند، اما نکردند.
و از خودم پرسیدم:
«کتاب یا سیگار؟»
این فقط یک انتخاب ساده نیست. این، سبک زندگی ماست.

نوشته های مرتبط :