دگراندن نام خلیج فارس؛ بازی آمریکا در آب‌های خاورمیانه

دسته: تحلیل
نویسنده: احمد هوشمند کاوش
1404/02/23
9:24 ق.ظ
بازدید: 10

پایگاه خبری تحلیلی روایت : اگر چه در جغرافیا، نام‌ها بی‌سویه اند ولی در سیاست نام‌ها جنگ‌افزار اند و یکی از جنجالی‌ترین نمونه‌ها در این زمینه، گفتگوی دگراندن نام «خلیج فارس» به «خلیج عربی» است رفتاری که گاه از سوی رسانه‌ها، نهادهای ارتشی و حتی بن مایه‌های آسایی آمریکا دیده می‌شود. ولی پشت این دگرگونی بیرونی ساده چه برآوردهای نهفته است؟ چرا آمریکا با چنین دگردیسی سُهندگی تاریخی و نام و نشان را نشانه می‌گیرد ؟ پاسخ این پرسش ها را می‌بایست در لایه‌های پنهان سیاست بیرونی و بازی‌های منطقه‌ای واشنگتن جست‌وجو کرد.

اگر چه در جغرافیا، نام‌ها بی‌سویه اند ولی در سیاست نام‌ها جنگ‌افزار اند و یکی از جنجالی‌ترین نمونه‌ها در این زمینه، گفتگوی دگراندن نام «خلیج فارس» به «خلیج عربی» است رفتاری که گاه از سوی رسانه‌ها، نهادهای ارتشی و حتی بن مایه‌های آسایی آمریکا دیده می‌شود.
ولی پشت این دگرگونی بیرونی ساده چه برآوردهای نهفته است؟
چرا آمریکا با چنین دگردیسی سُهندگی تاریخی و نام و نشان را نشانه می‌گیرد ؟
پاسخ این پرسش ها را می‌بایست در لایه‌های پنهان سیاست بیرونی و بازی‌های منطقه‌ای واشنگتن جست‌وجو کرد.

۱. خشنودی پیر صاحب های پول دار، با ارزش‌تر از نقشه‌ها

ایالات متحده سال‌هاست که پیوند های ژرف و راهبردی با کشورهای عربی مزدور کناره های خلیج فارس مانند عربستان سعودی، امارات متحده عربی، بحرین و کویت دارد. این کشورها به انگیز های تاریخی و شناسه‌یی، کاربرد از نام «خلیج فارس» را ناسزا آمیز می‌دانند و پاپیچی دارند که «خلیج عربی» به‌کار رود.
آمریکا در ترازوی سود ها، بازگرد می‌دهد همبستگانی با دارایی بسیار و نفت‌خیز عرب را از خود ناخشنود نکند، حتی اگر هزینه آن، نادیده گرفتن راستی‌های تاریخی و گیتی‌شناسایی باشد.
آمریکا می‌داند که با به زبان آوردن خلیج عربی از لاق عرب ها چه سطل های را پر از شیر می‌کند.

۲. ابزار فشار نمادین در برابر ایران

در سال‌های پایانی، آمریکا برای فشار سیاسی و روانی بر ایران، از ابزارهای نمادین هم بهره گرفته است. یکی از آن‌ها دگراندن خود خواسته نام «خلیج فارس» است جنبشی که شاید کوچک به دید برسد ولی در فرهنگ و پسندیده‌گی به ویژه ایرانیان و رویهمرفته پارسی‌زبانان جایگاه برتر و بالا دارد. کاربرد از نام‌های برساز در رسانه‌ها یا نقشه‌ها، گونه‌ی برانگیختن نرم شمرده می‌شود؛ جنگی روانی که آمریکا با زیرکی در آن بازی می‌کند.

۳. سیاست بی‌سویه در جامه بررسی و سرکوب تاریخی

برخی نهادهای غربی، به‌ویژه در رسانه‌ها، داومند اند که برای بی‌سویه ماندن در کشمکش های سرزمینی، از واژاک «خلیج» بدون بندواژه فارس یا عربی کاربرد می‌گیرند.
این داومندی در نما خردمندانه به‌چشم می‌رسد ولی در کنش، گونه‌ی سرکوب تاریخ و نام و نشان شمرده می‌شود. چرا که نام «خلیج فارس» نه تنها در نقشه‌های تاریخی و یافته های جهانی، بلکه در نوشته های کهن یونانی، رومی و اسلامی نیز ریشه دارد.

۴. استانده‌سازی ارتشی یا پوشش سیاسی؟

برخی بن مایه های هنجارین آمریکایی، به‌ویژه ارتش ایالات متحده، برای انگیزه فنی و کوتاه‌سازی واژواک از واژه «خلیج» در بن مایه های کنشی های بزرگ کاربرد می‌گیرند.
ولی راستی این است که حتی در چارچوب ارتشی، نام جغرافیایی می‌بایست ریزبین و شناخته شده باشد. این «استانده‌سازی» در کنش بیشتر بهانه‌ای برای سرزنش با همبستگان عربی و دوری از حساسیت‌های ایرانی به‌دید می‌رسد.

خب! نتیجه اینکه: نبرد نام‌ها، نبرد سود ها است

دگراندن نام خلیج فارس، بیش از آن‌که یک ناهمگونی جغرافیایی باشد، جنگی نمادین میان روایت‌ها، سود ها و نام و نشان‌هاست. برای ایران و پارسی‌زبانان جهان این نام ریشه در تاریخ و فرهنگ دارد و برای برخی کشورهای عربی، دستمایه‌ای نام و نشان و سیاسی است؛ و برای آمریکا، ابزاری در بازی بزرگ توان‌ورزی و همسنگی‌سازی در خاورمیانه.
امروز در جهانی که واژه‌ها نیز جنگ‌افزار اند نبرد بر سر یک نام چیزی فراتر از واژگان است.

نوشته های مرتبط :